Iosif Dawydowicz Kobzon, ros. Иосиф Давыдович Кобзон (ur. 11 września 1937 w miejscowości Czasiw Jar, zm. 30 sierpnia 2018) – rosyjski piosenkarz i pedagog, jeden z najbardziej znanych wykonawców muzyki popularnej w Związku Radzieckim a następnie Rosji.

Spis treści

Życiorys

Urodził się w miejscowości Czasiw Jar w Ukraińskiej SRR w rodzinie żydowskiej. Jego matka, Ida Isaakowna, urodziła się na Podolu. Jak wielokrotnie przyznawał piosenkarz, matka grała w jego życiu rolę kluczową, będąc moralnym przewodnikiem.

Po zajęciu Lwowa przez ZSRR w 1939 wraz z całą rodziną przeniósł się do tego miasta. Wkrótce ojciec został wysłany na front, a matka wraz z nim i rodzeństwem ewakuowała się do miejscowości Yangiyo‘l pod Taszkentem w Uzbekistanie. W 1944 wraz z rodziną przeniósł się do Kramatorska na Ukrainie, a pod koniec lat 40. do Dniepropetrowska.

W latach 1956–1959 służył w Armii Radzieckiej, gdzie występował w Zespole Pieśni i Tańca Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego.

Popularność jako piosenkarz zdobył jeszcze w czasach ZSRR i utrzymał ją w większości krajów powstałych po jego upadku. W Rosji, tak jak przed laty, zawsze śpiewał m.in. na prestiżowych koncertach z okazji uroczystości państwowych. W repertuarze posiadał zawsze znaczną ilość piosenek sławiących komunizm, KPZR, Komsomoł czy Włodzimierza Lenina.

Karierę wokalną rozpoczął w 1958, a w 1962 nagrał pierwszą płytę. W 1973 wykonał piosenki do serialu telewizyjnego Siedemnaście mgnień wiosny. Koncertował na całym świecie, między innymi w Argentynie, Boliwii, Finlandii, Hiszpanii, Izraelu, Szwecji, USA, a także w czasie interwencji sowieckiej w Afganistanie. W Polsce uczestniczył w koncertach w ramach Święta Trybuny Ludu, a także reprezentował ZSRR na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie w 1964, gdzie zdobył nagrodę specjalną ZAKR za piosenkę Płynie Wołga.

Często wykonywał piosenki znanych kompozytorów rosyjskich, w tym Aleksandry Pachmutowej i Wiaczesława Dobrynina. W połowie lat 90. rozpoczął serię „pożegnalnych koncertów”, mających zakończyć jego karierę muzyczną. Choć zaprzestał organizacji własnych koncertów, wciąż często występował na estradzie, pozostając gwiazdą medialną.

Był członkiem KPZR do końca istnienia partii. W 1983 został na rok usunięty z jej szeregów za wykonanie żydowskiej pieśni Hawa nagilana spotkaniu z delegacjami zagranicznymi, w tym z krajów arabskich. Od 1989 był aktywnie zaangażowany w życie polityczne kraju, choć formalnie pozostawał bezpartyjny.

Przez wiele lat był deputowanym do Dumy Państwowej Rosji z okręgu Agińsko-Buriackiego, gdzie wybierany był regularnie prawie 100% głosów. W Dumie stał na czele komisji kultury.

Był aktywny i popularny także na północnym Kaukazie, w tym w Czeczenii. Wśród wielu kampanii politycznych, w których uczestniczył także w tym regionie, wspomnieć można akcję rozdawania banknotów sturublowych w Abchazji, gdzie w 2004 przekonywał mieszkańców do udzielenia poparcia promoskiewskiemu kandydatowi na prezydenta Raulowi Chadżimbie. W tym samym roku wspierał także swoimi piosenkami na koncertach wyborczych kandydaturę Wiktora Janukowycza na prezydenta Ukrainy. Był także pierwszym negocjatorem podczas akcji terrorystycznej w Teatrze na Dubrowce w 2002.

Był publicznie posądzany o kontakty z rosyjską mafią. W związku z tymi pogłoskami nie mogł otrzymać wizy wjazdowej do USA.

Na podstawie decyzji Rady Europejskiej z 9 lutego 2015 wpisany został na listę osób objętych sankcjami za podważanie niepodległości Ukrainy i wspieranie separatystów w Donbasie.

Odznaczenia

• Orderem Zasług dla Ojczyzny II klasy (2007)
• Order Zasług dla Ojczyzny III klasy (2002)
• Order Męstwa (2002)
• Order Przyjaźni Narodów
• Medal „Za zasługi dla Kraju Stawropolskiego” (Медаль «За заслуги перед Ставропольским краем», 2008, Kraj Stawropolski, Rosja)
• Medal „Za zasługi dla Republiki Czeczeńskiej” (Медаль «За заслуги перед Чеченской республикой», Rosja)
• Order „Za zasługi” II klasy (Орден «За заслуги», 2002, Ukraina)
• Order „Za zasługi” III klasy (Орден «За заслуги», 2000, Ukraina)
• Medal Astana (Медаль «Астана», 2000, Kazachstan)
• Ludowy Artysta ZSRR (Народный артист СССР, 1987)
• Ludowy Artysta RFSRR (Народный артист РСФСР, 1980)
• Narodowy Artysta Ukrainy (Народный артист Украины, 1991)
• Zasłużony Artysta RFSRR (Заслуженный артист РСФСР, 1973)
• Nagroda Państwowa ZSRR (Государственная премия СССР, 1984)
• Nagroda Leninowskiego Konsomołu (Премия Ленинского комсомола, 1983)
• Nagroda Federalnej Służby Bezpieczeństwa Rosji (Премия ФСБ России, 2009)
• Order św. księcia Daniela Moskiewskiego II klasy (Орден святого благоверного князя Даниила Московского, 1998, Rosyjska Cerkiew Prawosławna)
• Order Sergiusza Radoneżskiego II klasy (Орден преподобного Сергия Радонежского, 2002, Rosyjska Cerkiew Prawosławna)

Ciekawostki

• Przez rok, w latach 1969–1970, był żonaty ze znaną aktorką Ludmiłą Gurczenko.
• W 2003 w Doniecku na Ukrainie odsłonięto pomnik Iosifa Kobzona.
• Iosif Kobzon posiada honorowe obywatelstwo 28 miast na terenie byłego Związku Radzieckiego (m.in. Anapy, Biszkeku, Dniepropetrowska, Doniecka, Kramatorska, Moskwy, Połtawy, Saratowa i Słowiańska).
• Od początku kariery występował w peruce.