Raisa Maksimowna Gorbaczowa, ros. Раиса Максимовна Горбачёва (ur. 5 stycznia 1932 w Rubcowsku w Kraju Ałtajskim, zm. 20 września 1999 w Münster w Niemczech) – rosyjska socjolog, działaczka społeczna, żona ostatniego sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa.

Wykładała filozofię (w 1967 obroniła doktorat z socjologii). Po 1985, po wyborze męża na najwyższy urząd partyjno-państwowy, zajęła się działalnością społeczną. Utworzyła m.in. Radziecki Fundusz Kultury, finansujący odbudowę cerkwi i pomników oraz zakup za granicą arcydzieł rosyjskiej sztuki. Zajmowała się także działalnością charytatywną. Towarzysząc mężowi w licznych spotkaniach zagranicznych, zdobyła znaczną popularność za granicą. Otrzymała liczne tytuły honorowe, a także doktoraty honoris causa.

W ZSRR jej styl życia wywoływał zarówno pozytywne, jak i negatywne reakcje. Podczas sierpniowego puczu w 1991 aresztowanie męża przypłaciła zawałem. Później brała udział w różnych społecznych projektach. Uważa się, że wywierała znaczny wpływ na męża. Zmarła na białaczkę w Münsterze w Niemczech.