Oleg Pawłowicz Tabakow, ros. Олег Павлович Табаков (ur. 17 sierpnia 1935, zm. 12 marca 2018) – rosyjski aktor filmowy i teatralny, nauczyciel sztuki aktorskiej. Jeden z najpopularniejszych aktorów kina radzieckiego i rosyjskiego.

Życiorys

Urodził się w Saratowie w rodzinie lekarzy – Pawła Kondratiewicza i Marii Andriejewny z d. Bieriezowskiej. Podczas II wojny światowej jego ojciec służył na froncie jako szef pociągu sanitarnego, a matka pracowała w szpitalu wojskowym. Po wojnie rodzice rozeszli się. Oleg ukończył szkołę średnią w Saratowie. O wyborze zawodu aktora zadecydował na zajęciach kółka teatralnego w miejscowym domu kultury prowadzonych przez znanego radzieckiego pedagoga teatralnego Natalię Suchostaw. W 1953 wstąpił do szkoły aktorskiej przy moskiewskim MChA-cie, do klasy Wasilija Toporkowa. Był jednym z lepszych studentów – jeszcze podczas nauki zadebiutował w filmie Sasza rozpoczyna życie Michaiła Szweicera. W 1957 roku rozpoczął również studia w założonej pod szyldem MChAT-u szkole-studio młodych aktorów Olega Jefremowa. Studio to wkrótce zyskało samodzielność jako teatr "Sowriemiennik" i Tabakow został jednym z pierwszych jego aktorów. Rola studenta Miszy w sztuce Wiecznie żywi w 1956 roku stała się jego debiutem teatralnym. Z "Sowriemiennikiem" był związany przez niemal 30 następnych lat (do 1983). W latach 1970-1976 był również dyrektorem tego teatru. W 1973 rozpoczął działalność dydaktyczną, stając się wychowawcą wielu późniejszych, znanych aktorów radzieckich i rosyjskich. W 1976 na bazie GITIS-u otworzył własną szkołę-studio aktorskie. W 1977 w pomieszczeniach starego składu węgla przy ul. Czapajewa w Moskwie otworzył piwnicę artystyczną "Tabakierka", która w 1986 roku otrzymała oficjalny status teatru z Tabakowem jako dyrektorem (nazywanym również Teatrem Tabakowa). Wcześniej, przez trzy lata (1983-1986) był dyrektorem MChAT-u.

Jako aktor cieszył się dużą popularnością, mając obecnie na koncie ponad 100 ról filmowych. Występował również w słuchowiskach radiowych i dubbingach (ok. 20 postaci w latach 1965-2007), użyczył swojego głosu m.in. Garfieldowi w rosyjskiej wersji filmów z 2004 i 2006 roku. Obecnie jest dyrektorem artystycznym MChAT-u i działającej przy nim szkoły-studia aktorskiego oraz dziekanem katedry sztuki aktorskiej tej uczelni. Od 2008 prowadzi w Moskwie założony przez siebie koledż teatralny, przeznaczony dla młodzieży z terenu całej Rosji.

Był dość znanym i popularnym aktorem za granicą, w Pradze zagrał w ponad 40 spektaklach teatralnych, występował również w teatrach węgierskich, fińskich, niemieckich, duńskich, austriackich i amerykańskich. Filmy z jego udziałem były i są emitowane w Polsce. Przy Uniwersytecie Harvarda założył w latach 80. Letnią Szkołę Teatralną im. Stanisławskiego, której został dyrektorem.

Od 2008 członek honorowy Rosyjskiej Akademii Sztuk Pięknych.

W marcu 2014 był współsygnatariuszem listu zbiorowego ludzi świata kultury rosyjskiej popierającego politykę prezydenta Rosji Władimira Putina odnośnie Krymu (interwencji wojsk rosyjskich w lutym 2014). Publicznie wypowiadał się o rosyjskości Krymu i braku jakichkolwiek jego związków (otnoszenij) z Ukrainą.

Życie osobiste

Tabakow dwukrotnie wstępował w związek małżeński. Pierwszą jego żoną była aktorka Ludmiła Kryłowa z którą ma dwoje dzieci: syna Antona (ur. 1960) i córkę Aleksandrę (ur. 1966). Obydwoje są aktorami. Obecnie Tabakow jest żonaty z Marią Zydiną. Ze związku tego miał również dwoje dzieci, również syna i córkę: Pawła (ur. 1995) i Marię (ur. 2006).