Rainis, właśc. Jānis Pliekšāns (ur. 11 września 1865, zm. 12 września 1929) – łotewski pisarz, dramaturg i dziennikarz, tłumacz literatury rosyjskiej, niemieckiej i angielskiej, autor książek dla dzieci. Polityk socjaldemokratyczny, w latach 1926-1928 minister oświaty Łotwy. Wywarł znaczny wpływ na rozwój łotewskiego języka literackiego oraz literatury łotewskiej.

Życiorys

Po ukończeniu gimnazjum w Rydze studiował prawo w Petersburgu (1884–1888), następnie pracował w zawodzie adwokata w Wilnie i Mitawie. Poświęcił się działalności dziennikarskiej: od 1891 do 1895 stał na czele redakcji pisma "Dienas Lapa", po czym znów wyjechał pracować jako adwokat, tym razem do Poniewieża. Wziął udział w wypadkach z 1905, po czym wyemigrował do Szwajcarii.

W niepodległej Łotwie został ministrem oświaty (1926–1928). W 1925 kandydował z ramienia socjaldemokracji w wyborach prezydenckich, jednak przegrał w I turze z Jānisem Čakstem i Kārlisem Ulmanisem.

Tłumaczył na język łotewski dzieła Puszkina, Goethego i Szekspira. Pisywał również dla dzieci, np. "Mušu ķēniņš" (wyd. 1923) czy "Suns un kaķe" (1928).

W 1897 ożenił się z Aspazją.

Dzieła

• Pusideālists (Półidealista, 1901)
• Tālas noskaņas zilā vakarā (Dalekie echa liliowego wieczoru, 1903)
• Lauzstās priedes (Złamane sosny)
• Kalna kāpejs (Wędrowiec)
• Uguns un nakts (Ogień i noc, 1904)
• Vētras sēja (Posiew burzy, 1905)
• Klusā grāmata (Cicha książka, 1909)
• Ave, sol! (1910)
• Tie, kas neaizmirst (Ci, którzy nie zapominają, 1911)
• Zelta zirgs (Złoty koń, 1911)
• Indulis un Ārija (Indulis i Aria, 1911)
• Gals un sākums (Koniec i początek, 1912)
• Pūt, vējiņi! (Wiej, wietrzyku, 1913)
• Spēlēju, dancoju (Tańcząc, śpiewając, 1915)
• Krauklitis (Mały kruk, 1917)
• Daugava (1919)
• Jāzeps un viņa brāļi (Józef i jego bracia, 1919; wyd. pol. 1991)
• Iļja Muromietis (Ilia Muromiec, 1923)
• Lellīte Lolīte (1924)
• Putniņš uz zara (1925)
• Mīla stiprāka par nāvi (1927)
• Kastaņola (1928)
• Saulīte slimnīcā (1928)
• Suns un kaķe (1928)