Dżochar Dudajew

Dodaj nowe zdjęcie!
Data urodzenia:
15.02.1944
Data śmierci:
21.04.1996
Długość życia:
52
Days since birth:
29263
Years since birth:
80
Dni od śmierci:
10204
Lata od śmierci:
27
Inne nazwiska/pseudonimy:
Dzhokhar Dudaev, Džohars Dudajevs, Джохар Дудаев, Джоха́р Муса́евич Дуда́ев, Дуди Муса кант Джохар, Джоха́р Муса́евич Дуда́ев (чеч. Дуди Муса кант Джохар )
Kategorie:
bohater narodowy, działacz społeczny, generał, komunista, ofiara przestępstwa, partyzant, prezydent, żołnierz
Narodowość:
 czeczeńska
Cmentarz:
Określ cmentarz

Dżochar Musajewicz Dudajew (cz. Дудин Муса-кIант Джохар (Dudin Musa-khant Dƶoxar), ros. Джохар Мусаевич Дудаев) (ur. 15 lutego 1944, zm. 21 kwietnia 1996) – były generał major radzieckiego lotnictwa, polityk i bojownik czeczeński. Prezydent Czeczenii w latach 1991-1996.

Dzieciństwo i młodość

Urodził się we wsi Pierwomajskoje (Jałchoroj), górskiej wiosce na pograniczu Czeczenii i Inguszetii, jako siódme dziecko z dziewięciorga rodzeństwa. Jako ośmiodniowe niemowlę został wraz z rodziną zesłany do Kazachstanu. Przebywał tam 13 lat.

Służba wojskowa

W 1957 powrócił do Czeczenii i osiadł w Groznym. Po ukończeniu szkoły średniej w 1959 rozpoczął pracę jako elektryk budowlany, jednak w 1962 wstąpił do Wyższej Wojskowej Szkoły Lotniczej w Tambowie, którą ukończył w 1966 z dyplomem lotnika-inżyniera. Był prymusem i dyplom wręczył mu słynny as radzieckiego lotnictwa myśliwskiego Iwan Kożedub. Jednak kiedy w 1971 chciał kontynuować naukę w akademii lotniczej, spotkał się z odmową. Pojechał wtedy do Moskwy i zażądał widzenia u ministra obrony. Po tygodniowym oczekiwaniu został wreszcie przyjęty przez gen. Jazowa, a gdy ten obejrzał jego dokumenty wydał natychmiastową zgodę. W 1974 Dudajew ukończył wydział dowódczy Akademii Lotniczej im. Gagarina. Od 1966 służył w lotnictwie dalekiego zasięgu na Syberii, w Estonii i Ukrainie. Po dwunastu latach mozolnej kariery (w 1980) doszedł do stanowiska d-cy pułku lotnictwa ciężkiego (dalekiego zasięgu), a w 1989 został generałem majorem lotnictwa. Był jedynym Czeczenem w armii ZSRR, który zaszedł tak daleko w hierarchii wojskowej i otrzymał stopień generała. W latach 1987-1990 dowodził stacjonującym w Tartu (Estonia) dywizjonem bombowców Tu-22, zdolnych do przenoszenia pocisków nuklearnych. Jego zadaniem w razie ewentualnej konfrontacji z Zachodem miało być zrzucenie bomb nuklearnych na europejskie stolice. Przeprowadzał stamtąd również naloty dywanowe na cele w Afganistanie.

Prezydent Czeczenii

25-26 listopada 1990 na I Powszechnym Kongresie Narodu Czeczeńskiego został wybrany jego przewodniczącym. 6 września 1991, korzystając z zamieszania wywołanego upadkiem puczu Janajewa w Moskwie, obalił dotychczasowe władze Czeczenii i przejął władzę w republice. 27 października 1991 został wybrany na prezydenta w wyborach ocenianych przez obserwatorów jako "nie całkiem wolne" - głosił, iż uczyni Czeczenię "drugim Kuwejtem". 1 listopada 1991 ogłosił niepodległość republiki. Po nieudanej interwencji rosyjskich komandosów ogłosił dżihad przeciwko Rosji. Jedną z pierwszych decyzji Dudajewa było danie obywatelom prawa do noszenia broni i zwolnienie z więzień wszystkich więźniów. Doprowadził do uchwalenia przez czeczeński parlament 12 marca 1992 konstytucji niepodległej Czeczenii. Rządził twardą ręką, walcząc z opozycją parlamentarną (17 kwietnia 1993 rozwiązał parlament) i nie podporządkowującymi się mu lokalnymi przywódcami. Nie był jednak w stanie opanować ogarniającego Czeczenię chaosu i ustanowić efektywnej kontroli nad krajem.

Prowadząc konsekwentnie politykę niepodległościową odmówił podpisania 31 marca 1992 umowy o powołaniu Federacji Rosyjskiej. W czasie swoich rządów bezskutecznie zabiegał o międzynarodowe uznanie niepodległości republiki. Oficjalne uznanie uzyskał tylko od Gruzji (13 marca 1992).

Rosja kilkakrotnie organizowała bezskuteczne działania militarne przeciwko Dudajewowi oraz nieudane zamachy na jego życie, m.in.:

  • listopad 1991 - interwencja rosyjskich komandosów,
  • marzec 1992 - czeczeńskie radio i telewizja chwilowo opanowane przez siły prorosyjskie,
  • maj 1993 - pierwszy zamach,
  • maj 1994 - drugi zamach,
  • wrzesień 1994 - atak wojsk rosyjskich na główne czeczeńskie lotnisko,
  • październik 1994 - szturm prorosyjskiej grupy czeczeńskich opozycjonistów,
  • listopad 1994 - atak grupy rosyjskich najemników i czeczeńskich opozycjonistów.

Latem 1994 Dudajew zaproponował za pośrednictwem Aleksandrowi Stierligowowi, liderowi Rosyjskiego Soboru Narodowego przeprowadzenie w Groznym posiedzenia Rady Najwyższej ZSRR z udziałem Anatolija Łukjanowa i Michaiła Gorbaczowa, która dokonałaby formalnego przywrócenia ZSRR poprzez wypowiedzenie umowy o powstaniu WNP. Propozycja Dudajewa nie została zrealizowana.

11 grudnia 1994 rozpoczęła się jawna rosyjska wojskowa interwencja - na teren republiki wkroczyły rosyjskie oddziały pancerne pod dowództwem gen. Pawła Graczowa, co paradoksalnie przysporzyło walczącemu przeciw inwazji Dudajewowi popularności i społecznego poparcia. 19 stycznia 1995 wojska rosyjskie zdobyły pałac prezydencki. Stolica upadła w końcu lutego 1995. Dudajew i jego wojsko zajęli pozycje na prowincji, gdzie generał dowodził walką partyzancką. Zginął 21 kwietnia 1996 trafiony pociskiem rakietowym podczas rozmowy przez telefon satelitarny, w wyniku której namierzył go rosyjski samolot zwiadowczy.

Jego imieniem nazwano rondo w Warszawie na skrzyżowaniu Alei Jerozolimskich i ulicy Popularnej, oraz kilka ulic i placów w miastach Ukrainy, Litwy i Łotwy, w tej liczbie we Lwowie, Iwano-Frankowsku, Wilnie, Kownie i Rydze.

Życie prywatne

W 1967 ożenił się z Rosjanka Ałłą Kulikową, córką oficera. Mieli dwóch synów - Awłura (ur. 1971) i Degiego (ur. 1984) oraz córkę Danę (ur. 1974).

 

Źródło informacji: wikipedia.org, news.lv

Brak miejsc

    loading...

        Związki

        ImięRodzaj relacjiData urodzeniaData śmierciOpis

        24.12.1979 | PSRS organizē valsts apvērsumu un ieved savu karaspēku Afganistānā

        Prześlij wspomnienia

        15.02.1989 | Ostatnie oddziały armii radzieckiej opuściły Afganistan

        Prześlij wspomnienia

        13.01.1991 | W wyniku ataku armii radzieckiej na Litwinów oblegających wieżę telewizyjną w Wilnie zginęło 14 osób, a 400 zostało rannych

        Prześlij wspomnienia

        11.02.1991 | Iceland - the first country recognised Lithuania's independence

        Prześlij wspomnienia

        06.09.1991 | Day of Restoration of Independence of the Chechen State

        Prześlij wspomnienia

        21.09.1993 | Kryzys konstytucyjny w Rosji: prezydent Borys Jelcyn rozwiązał Radę Najwyższą, a ta w odwecie podjęła próbę odwołania go ze stanowiska

        Kryzys konstytucyjny w Rosji 1993 (niekiedy przez zwolenników parlamentu określana mianem drugiej rewolucji październikowej) – napięcie polityczne w Federacji Rosyjskiej pomiędzy prezydentem a parlamentem, wynikające ze sporu o kształt ustrojowy państwa.

        Prześlij wspomnienia

        11.12.1994 | Rozpoczęła się I wojna czeczeńska

        I wojna w Czeczenii – konflikt zbrojny pomiędzy separatystami czeczeńskimi usiłującymi utworzyć niepodległe państwo czeczeńskie i rosyjskimi wojskami federalnymi, datowany na okres od 11 grudnia 1994 roku do 31 sierpnia 1996 roku. Konflikt objął swym zasięgiem głównie Czeczenię, w niewielkim stopniu: kraj stawropolski, Osetię Północną, Inguszetię i Dagestan.

        Prześlij wspomnienia

        06.03.1996 | Čečenu 1996. gada operācija galvaspilsētas atgūšanai no krievu okupantiem "Atmaksa"

        Čēčenijas neatkarības cīnītāji Džohara Dudajeva vadībā atgūst kontroli par krievu karaspēka izpostīto un ieņemto Groznijas pilsētu

        Prześlij wspomnienia

        16.04.1996 | Бой у Ярыш-Марды

        В середине апреля 1996-го в Шатойском районе Чечни, под Ярыш-Марды была разгромлена колонна 245-го мотострелкового полка. Было там почти 90 трупов и более 50 раненых. А из 27 единиц бронетехники боевики сожгли 24.

        Prześlij wspomnienia

        30.09.1999 | Armia rosyjska weszła do Groznego rozpoczynając II wojnę czeczeńską

        Prześlij wspomnienia

        10.11.2020 | Маргинальная община мусульман в России запретила браки с иноверцами

        Prześlij wspomnienia

        Dodaj słowa kluczowe