Przebieg katastrofy

Dwuletni samolot włoskiego towarzystwa A.L.I. wystartował z Lizbony o 9:52, rozpoczynając rejs do Turynu. Na pokładzie znajdowało się 27 pasażerów i czteroosobowa załoga. Wśród podróżnych przeważała grupa osiemnastu piłkarzy włoskiego zespołu piłkarskiego AC Torino, powracająca do ojczyzny po rozegranym w stolicy Portugalii meczu. W dzisiejszych czasach, pokonanie trasy z Lizbony do Turynu odrzutowcem zajęłoby godzinę, jednak trójsilnikowej maszynie w 1949 roku tylko pierwsza partia lotu do Barcelony – w celu zatankowania paliwa – zajęła ponad 3 godziny – zakończyła się o 13:15 czasu lokalnego.

Gdy o 16:41 samolot przeleciał nad Savoną na wysokości 2000 m, załoga samolotu połączyła się z turyńskimi kontrolerami. W rejonie portu lotniczego panowały niezwykle trudne warunki pogodowe: widoczność wynosiła tylko 1200 m, z podstawą chmur na wysokości 400 m. Piloci zostali zmuszeni zmniejszyć pułap lotu do momentu, w którym widoczność poprawi się. Tymczasem w okolicach wzniesienia Superga (675 m n.p.m.), ta sięgała już jedynie 40 m. Około godziny 1704, w momencie, gdy załoga dalej obniżała lot, nastąpiła kolizja ze zboczem. Samolot rozbił się o mury tamtejszej bazyliki i uległ całkowitemu zniszczeniu (zachował swój kształt jedynie fragment ogona ze statecznikiem pionowym), a wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie zginęły.

Prawdopodobne przyczyny

W roku 1949 badający katastrofę mieli bardzo ograniczony dostęp do danych, mogących wyjaśnić katastrofę. Rejestratory parametrów lotu nie istniały, podobnie, jak wiele innych technik, pozwalających poznać przyczyny zdarzenia. Jak zwykle w takich przypadkach, winą – nieraz niesłusznie – obarczano załogę samolotu lub pogodę. Za główne przyczyny katastrofy uznano gęstą mgłę, ograniczającą widoczność, błąd nawigacyjny i niedostateczną komunikację radiową.

Lista ofiar katastrofy

Piłkarze AC Torino

• Valerio Bacigalupo
• Aldo Ballarin
• Dino Ballarin
• Milo Bongiorni
• Eusebio Castigliano
• Rubens Fadini
• Guglielmo Gabetto
• Ruggero Grava
• Giuseppe Grezar
• Ezio Loik
• Virgilio Maroso
• Danilo Martelli
• Valentino Mazzola
• Romeo Menti
• Piero Operto
• Franco Ossola
• Mario Rigamonti
• Giulio Schubert

Działacze AC Torino

• Arnaldo Agnisetta, menedżer
• Ippolito Civalleri, menedżer
• Ernest Erbstein, trener
• Leslie Lievesley, trener
• Ottavio Corina, masażysta

Dziennikarze

• Renato Casalbore, ("Tuttosport")
• Luigi Cavallero, ("La Stampa")
• Renato Tosatti, ("Gazzetta del Popolo")

Organizator zawodów

• Andrea Bonaiuti

Obsługa samolotu

• Pierluigi Meroni, kapitan
• Antonio Pangrazzi
• Celestino D'Inca
• Cesare Biancardi

Szczątki ofiar spoczęły na turyńskim cmentarzu Palazzo Madonna. Była to jedna z największych tragedii w historii włoskiego sportu.

Wielkie Torino

Drużyna piłkarska FC Torino, znajdująca się na pokładzie, wracała z pożegnalnego meczu José Ferreiry z zespołem Benfiki, rozegranego dzień wcześniej, 3 maja, w Lizbonie. Turyński zespół nazwany później Grande Torino (Wielkie Torino) był wówczas najlepszym zespołem Włoch, w ostatnich 3 latach (1946, 1947 i 1948) zdobywał mistrzostwo kraju. W dniu katastrofy pewnie zmierzał po czwarty z rzędu tytuł, zajmując 1. miejsce w tabeli rozgrywek na 4 kolejki do końca sezonu.

Po katastrofie działacze Milanu, jednego z głównych rywali turyńskiego zespołu do tytułu mistrzowskiego, zaapelowali do włoskiej federacji o automatyczne przyznanie zespołowi Torino tytułu Mistrza Włoch. Propozycja została bez głosów sprzeciwu poparta przez inne kluby. W pozostałych meczach na boisku grali juniorzy turyńskiego zespołu. W późniejszych latach klub nie osiągał już takich wyników jak wcześniej. Na kolejny tytuł czekał aż do sezonu 1975/76.

Jedynym graczem Torino, który pozostał z pierwszej drużyny klubu, był Sauro Tomà, który był w tamtym okresie kontuzjowany. Katastrofy cudem uniknął Ladislao Kubala, gracz Pro Patrii, który zgodził się wziąć udział w lizbońskim meczu, jednak w ostatniej chwili zrezygnował z wyjazdu z powodu choroby syna.