Piotr III Fiodorowicz, Пётр III Федорович (ur. 21 lutego 1728 w Kilonii, zm. 17 lipca 1762 w Ropszy k. Sankt Petersburga) – cesarz Rosji od 5 stycznia do 9 lipca 1762, książę Holsztynu, syn Anny, siostry Elżbiety.

Dzieje

Piotr III urodził się jako Karl Peter Ulrich von Holstein-Gottorp. Poprzez matkę, Annę, córkę Piotra Wielkiego i i jego drugiej żony Katarzyny I, był potomkiem Piotra I Wielkiego. Po swoim ojcu odziedziczył niemieckie księstwo Holsztynu.

W 1745 r. przybył do Rosji, przeszedł na prawosławie i ożenił się z niemiecką księżniczką Zofią Anhalt-Zerbst, która przybrała imię Katarzyny. Piotr III uwielbiał Prusy i ich króla Fryderyka II, a nienawidził Rosji. Dlatego też po dojściu do władzy natychmiast zarządził przerwanie wojny z Prusami, zawarł z nimi sojusz i wycofał – dotąd zwycięskie – wojska rosyjskie spod Berlina. Przy pomocy wojsk pruskich zamierzał rozpętać wojnę z Danią o rodzinny Holsztyn. Skutkiem propruskiej orientacji cara była nienawiść ze strony szlachty rosyjskiej – do owej urazy przyczyniły się podejmowane przez niego ataki na rosyjską kulturę i tożsamość, poprzez ekscesy ikonoklastyczne i reformy mundurów rosyjskiego wojska. Do końca życia nie nauczył się dobrze mówić po rosyjsku.

W czasie swojego panowania obniżył cenę soli, rozkazał wyremontować port wojenny w Kronsztadzie, nakazał ograniczenie budowy domów drewnianych w Petersburgu, a wznoszone w nim budowle kamienne miały powstawać według zatwierdzanych wcześniej projektów.

Po półrocznych rządach został obalony w wyniku przewrotu pałacowego, na czele którego stanęła jego żona, Katarzyna II, która w żaden sposób nie była związana więzami krwi z dynastią Romanowów. Został osadzony w areszcie domowym w Ropszy koło Petersburga. Został zamordowany w bójce przez oficerów gwardii. W oficjalnym komunikacie jako przyczynę śmierci podano "atak kolki hemoroidalnej".

Wokół osoby Piotra powstało wiele legend. Gdy za rządów Katarzyny Wielkiej, wybuchło powstanie Jemieliana Pugaczowa mówiono, że przywódca zrywu, to cudem uratowany z bójki Piotr III, który wrócił ubiegać się o tron.

Był odznaczony Orderem Orła Białego i pruskim Orderem Czarnego Orła.