W nocy z 7/8 października Armia Krajowa przeprowadziła akcję „Wieniec”, polegającą na wysadzeniu w powietrze linii kolejowych wokół Warszawy

Osoby:
3Lista osób
Wydarzenia:
76Lista wydarzeń
Data wydarzenia:
07.10.1942
Informacje dodatkowe

Akcja "Wieniec" – pierwsza akcja Armii Krajowej przeciwko niemieckiemu transportowi kolejowemu przeprowadzona w nocy z 7 na 8 października 1942 r.

Przygotowania

5 sierpnia 1942 r. w odpowiedzi na depeszę dowódcy Armii Krajowej gen. bryg. Stefana Roweckiego "Grota" – Naczelny Wódz gen. broni Władysław Sikorski wyraził zgodę na rozwinięcie działań dywersyjnych w Polsce.

Dowódca AK zlecił więc przeprowadzenie jednoczesnego wysadzenia torów kolejowych w warszawskim węźle kolejowym. Dowódca Okręgu Warszawskiego AK płk Antoni Chruściel "Monter" zlecił przeprowadzenie tej akcji oddziałom saperskim okręgu będących również członem warszawskiego Związku Odwetu dowodzonego przez kpt. Jerzego Lewińskiego "Chuchro".

Na dowódcę akcji oznaczonej kryptonimem "Wieniec" wyznaczono por. Zbigniewa Lewandowskiego "Zbyszka", który wspólnie z por. Józefem Pszennym "Chwackim", por. Leonem Tarajkiewiczem "Leonem" i Zofią Franio "Doktór" przeprowadził rozpoznanie i przygotował całą akcję, która według założeń miała sparaliżować ruch kolejowy w węźle warszawskim, przez zniszczenie torów kolejowych na wszystkich trasach prowadzących do Warszawy. Według założeń akcja miała być wykonana przez osiem patroli obejmujących łącznie około 40 ludzi. Akcję miano przeprowadzić w czasie bombardowania Warszawy lub jej okolic przez lotnictwo radzieckie, aby zasugerować że akcja została wykonana przez spadochroniarzy radzieckich. Plan akcji był gotowy na początku września 1942 r.

Przebieg akcji

Ponieważ lotnictwo radzieckie zaprzestało nalotów na Warszawę, na rozkaz gen. Roweckiego dowódca warszawskiego Związku Odwetu – kpt. Jerzy Lewiński "Chuchro" wydał rozkaz aby akcję "Wieniec" przeprowadzić w nocy z 7 na 8 października 1942 roku.

Patrole podzielono na dwie części pierwsza dowodzona przez por. Józefa Pszennego "Chwackiego" działały na prawym brzegu Wisły i druga działająca na lewym brzegu dowodzona przez por. Zbigniewa Lewandowskiego "Zbyszka".

Grupa por. Pszennego składała się z czterech patroli, które jako pierwsze przystąpiły do działania, wykonując następujące akcje:

  1. Patrol sierż. Wacława Kłosiewicza "Wacka" o godz. 0:25 8 października 1942 roku wysadził pod pociągiem tory kolejowe na trasie Warszawa–Małkinia na odcinku Marki–Zielonka, powodując wykolejenie parowozu i czterech wagonów
  2. Patrol ppor. Mieczysława Zborowicza "Gajowego" o godz. 0:27 wysadził pod pociągiem służbowym tory na betonowym wiadukcie na trasie kolejowej Warszawa–Dęblin między stacjami Wawer i Anin, powodując wykolejenie parowozu i zniszczenie obu torów
  3. Patrol por. Józefa Pszennego "Chwackiego" o godz. 1:10 wysadził tory pod pociągiem sanitarnym na trasie kolejowej Warszawa–Siedlce niedaleko Rembertowa, powodując uszkodzenie lokomotywy i torów
  4. Patrol ppor. Władysława Babczyńskiego "Pastora" o godz. 1:10 wysadził tory pod pociągiem towarowym na linii kolejowej Warszawa–Działdowo, między stacjami Warszawa-Praga–Płudy. Zniszczono tory kolejowe.

Grupa por. Zbigniewa Lewandowskiego "Zbyszka" składająca się czterech patroli, działająca na lewym brzegu Wisły zgodnie z założeniami przystąpiła do akcji później i wykonała następujące akcje:

  1. Patrol por. Zbigniewa Lewandowskiego "Zbyszka" o godz. 2:10 wysadził dwa tory na linii kolejowej między stacjami Warszawa Zachodnia a Włochami, grupa ta zniszczyła także tor łączący Włochy z stacja Warszawa Towarowa. W tym samym miejscu działał drugi patrol dowodzony przez por. Leona Tarajkiewicza "Leona", który w tym samym czasie wysadził tor w odgałęzieniu trasy w kierunku Radomia. W miejsce to wjechał pociąg towarowy.
  2. Patrol kobiecy dowodzony przez Antoninę Mijal "Tosię" wysadził tor pod przejeżdżającą lokomotywą na trasie Okęcie–Piaseczno w pobliżu stacji Pyry.
  3. Patrol por. Stanisława Gąsiorowskiego "Mieczysława" o godz. 2:45 usiłował wysadzić tory za stacją Włochy w rozgałęzieniu w kierunku Skierniewic i Błonia. Akcja ta nie udała się.

Podsumowanie

W wyniku akcji "Wieniec" 8 października 1942 r. od północy do godziny 11:30 był zablokowany warszawski węzeł kolejowy, a ruch na poszczególnych trasach był przywracany dopiero pomiędzy 7:00 a 11:30. Wykolejono: 2 parowozy, 2 wagony towarowe i 1 osobowy.

Patrole biorące udział w akcji nie poniosły żadnych strat. Była to pierwsza tak duża akcja Armii Krajowej na terenie okupowanej Polski skierowana przeciwko transportowi niemieckiemu.

Obawiając się, że okupant może zemścić się na ludności cywilnej, Armia Krajowa nie przyznała się do zorganizowania dywersji. Podjęto także działania maskujące, które miały przekonać Niemców, że atak na warszawski węzeł kolejowy był dziełem sowieckiej grupy dywersyjnej (przerzuconej do Polski drogą lotniczą). Powyższe starania zakończyły się jednak niepowodzeniem, gdyż władze okupacyjne postanowiły wykorzystać akty dywersji jako pretekst do wzmożenia terroru wobec ludności Warszawy. 15 października 1942 w odwecie za przeprowadzoną akcję Niemcy rozstrzelali na Wydmach Łuże 39 więźniów Pawiaka. O świcie następnego dnia w pięciu punktach na peryferiach Warszawy publicznie powieszono kolejnych 50 więźniów.

 

Powiązane wydarzenia

OsobaData wydarzeniaJęzyk
1Balts uz melna - 31.nedēļaBalts uz melna - 31.nedēļa06.08.2017lv
2Eirovīzija 2017Eirovīzija 201709.05.2017lv, ru
3
Vilcienu sadursmē Maskavā ievainoti vismaz 50 cilvēki09.04.2017lv
4Ciężarówka na polskich numerach rejestracyjnych wjechała w tłum w Berlinie. 12 osób nie żyje, 48 osób jest rannych, wśród ofiar śmiertelnych jest polski kierowca ciężarówkiCiężarówka na polskich numerach rejestracyjnych wjechała w tłum w Berlinie. 12 osób nie żyje, 48 osób jest rannych, wśród ofiar śmiertelnych jest polski kierowca ciężarówki19.12.2016de, en, lv, pl, ru
5Polijā apmēram 10,000 nacionāli noskaņotu poļu izgājuši ielās, lai atzīmētu Neatkarības dienuPolijā apmēram 10,000 nacionāli noskaņotu poļu izgājuši ielās, lai atzīmētu Neatkarības dienu11.11.2016lv
6Abrene, kā arī tās nozagšanas vēstureAbrene, kā arī tās nozagšanas vēsture08.02.2007lv
7Dzień Podziemnego Państwa Polskiego Dzień Podziemnego Państwa Polskiego 27.09.1998lv, pl, ru
8Rozwiązano struktury wojskowe Układu WarszawskiegoRozwiązano struktury wojskowe Układu Warszawskiego31.03.1991lv, pl
9Vojcehs Jaruzeļskis Polijā pasludina karastāvokliVojcehs Jaruzeļskis Polijā pasludina karastāvokli13.12.1981lv
10Pāvests Jānis Pāvils II ierodas ar vizīti Polijā. Tā ir pirmā pāvesta vizīte komunistiskās PSRS satelītvalstīPāvests Jānis Pāvils II ierodas ar vizīti Polijā. Tā ir pirmā pāvesta vizīte komunistiskās PSRS satelītvalstī02.06.1979lv
11Polija sāk demonstrēt PSRS populāro 21 sēriju garo filmu - Četri tankisti un sunsPolija sāk demonstrēt PSRS populāro 21 sēriju garo filmu - Četri tankisti un suns25.09.1966lv, ru
12Wyemitowano pierwszy odcinek serialu "Czterej pancerni i pies"Wyemitowano pierwszy odcinek serialu "Czterej pancerni i pies"09.05.1966lv, pl, ru
13Podpisano Układ WarszawskiPodpisano Układ Warszawski14.05.1955en, lv, pl
14Rozpoczęła się druga fala deportacji dziesiątek tysięcy obywateli Estonii, Łotwy i Litwy do syberyjskich łagrówRozpoczęła się druga fala deportacji dziesiątek tysięcy obywateli Estonii, Łotwy i Litwy do syberyjskich łagrów25.03.1949de, ee, en, lv, pl, ru
15Operation Vistula. 141,000 Ukrainians deported Operation Vistula. 141,000 Ukrainians deported 28.04.1947en, lv, ru
16Obwód kaliningradzki został oficjalnie przyłączony do ZSRRObwód kaliningradzki został oficjalnie przyłączony do ZSRR07.04.1946lv, pl
17Zatopienie  parowca SS Steuben, około 4000 ofiarZatopienie parowca SS Steuben, około 4000 ofiar10.02.1945lv, pl
18USSR unleashed an assault against Finnish army at Äyräpää. Red army lost 15000 men trying to break the defendersUSSR unleashed an assault against Finnish army at Äyräpää. Red army lost 15000 men trying to break the defenders04.07.1944en, lv
19Zbrodnia w Hucie PieniackiejZbrodnia w Hucie Pieniackiej28.02.1944en, pl, ru
20Akcja pod ArsenałemAkcja pod Arsenałem26.03.1943en, lv, pl

Mapa

Źródła: wikipedia.org

Brak miejsc przypisany

    Osoby

    Osoba Data ur. Data śm. Język
    1Józef PszennyJózef Pszenny17.03.191003.02.1993pl
    2Zofia FranioZofia Franio16.01.189925.11.1978pl
    3Antoni ChruścielAntoni Chruściel16.06.189530.11.1960de, en, fr, pl, ru
    Tagi