Nazwa

Pierwszą nazwą uczelni pojawiającą się w dokumentach jest Uniwersytet Polski w Poznaniu, użytą w obwieszczeniu Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z dnia 30 stycznia 1919 r., powołującym z dniem 1 kwietnia 1919 Wydział Filozoficzny jako zaczątek Uniwersytetu. Rozporządzeniem Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej z dnia 10 maja 1919 uczelnia otrzymała nazwę Wszechnica Piastowska. Na wniosek senatu uczelni, minister byłej Dzielnicy Pruskiej Władysław Seyda, rozporządzeniem z dnia 10 kwietnia 1920 postanowił, że urzędowa nazwa uczelni brzmieć będzie Uniwersytet Poznański. Podczas II wojny światowej, w latach 1940–1944, Uniwersytet Poznański działał w Warszawie jako tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. 24 grudnia 1955 patronem Uniwersytetu został Adam Mickiewicz – uczelnia otrzymała nazwę w brzmieniu Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Oficjalnie stosowano jednak nazwę Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, która uchwałą senatu uczelni w dniu 25 stycznia 2010 uzupełniona została o słowa w Poznaniu.

Historia

• 28 października 1611 – na mocy przywileju królewskiego Zygmunta III Wazy Kolegium Jezuickie zaistniało jako pierwszy w Poznaniu uniwersytet. Przywilej króla Zygmunta III Wazy został potwierdzony przez króla Jana Kazimierza w 1650 i króla Jana III Sobieskiego w 1678. Na podstawie tych przywilejów nadawano w Poznaniu stopnie i tytuły magistra oraz doktoraty.
• 29 marca 1851 – polski radny Salkowski przedłożył w Radzie Miejskiej Poznania petycję w sprawie założenia w mieście uniwersytetu. Wszyscy radni obecni na sali (8 Polaków i 11 Niemców) podpisało się pod tym projektem, który następnie wysłano do Berlina, celem zatwierdzenia przez władze pruskie. Władze centralne nie tylko nie wyraziły zgody, ale jeszcze udzieliły surowej nagany Radzie za przekraczanie swoich kompetencji. Istniała poważna obawa, że uczelnia mogłaby ożywić polskie życie intelektualne w mieście.
• 30 stycznia 1919 – Komisariat Naczelnej Rady Ludowej wydaje obwieszczenie o powołaniu z dniem 1 kwietnia 1919 Wydziału Filozoficznego, "jako zaczątku Uniwersytetu Polskiego w Poznaniu".
• 5 kwietnia 1919 – na pierwszym posiedzeniu wielokierunkowego Wydziału Filozoficznego, spośród profesorów wybrano rektora uczelni, którym został prof. Heliodor Święcicki. Młodą Wszechnicę Piastowską wsparli profesorowie z Krakowa, Lwowa, Wilna i Warszawy. Za założycieli uczelni uznaje się lekarza Heliodora Święcickiego, archeologa Józefa Kostrzewskiego, historyka i językoznawcę Stanisława Kozierowskiego i filozofa i krytyka teatralnego Michała Sobeskiego.
• 7 maja 1919 – 308 lat po formalnym powołaniu do życia uniwersytetu w Poznaniu, odbyła się uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego nowo powstałej Wszechnicy Piastowskiej. Inauguracyjny wykład pt. "Z dziejów uniwersytetów w Polsce" wygłosił prof. Kazimierz Tymieniecki.
• 23 września 1925 – utworzono Wydział Matematyczno-Przyrodniczy i Wydział Humanistyczny, w miejsce Wydziału Filozoficznego.
• 1919-1939 – uczelnia przez cały okres międzywojenny rozwijała się, kształcąc studentów na pięciu wydziałach w zakresie: prawa i ekonomii, medycyny, humanistyki, matematyki i nauk przyrodniczych oraz rolnictwa i leśnictwa. Dyplom Uniwersytetu Poznańskiego otrzymywał co dziesiąty absolwent szkół wyższych w Polsce.
• 21 września 1939 – Gestapo rozwiązało Radę Uniwersytetu bezpośrednio po zakończeniu jej pierwszego podczas okupacji posiedzenia. W ten sposób władze hitlerowskie przerwały legalną działalność uniwersytetu.
• 1939-1945 – w okresie II wojny światowej wielu profesorów i pracowników naukowych uniwersytetu uwięziono i poddano eksterminacji w obozie zagłady w Forcie VII, na terenie Twierdzy Poznań. W 1940 w Warszawie byli wykładowcy i studenci utworzyli tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich, podczas gdy Niemcy w 1941 utworzyli własny Reichsuniversität Posen z nowym, niemieckim personelem.
• 1945 – wznowienie działalności zaraz po ustaniu działań wojennych w Poznaniu.
• 13-14 maja 1946 - protesty solidarnościowe studentów Uniwersytetu w związku z wydarzeniami 3 maja w Krakowie. Demonstrujących studentów władze rozpędziły 13 maja z pomocą konnej milicji, aresztowano wówczas od 600 do 1000 akademików, których zwalniano później w skutek interwencji rektora Stefana Dąbrowskiego.
• 1950 – przekształcenie wydziału lekarskiego i farmaceutycznego w Akademię Medyczną (obecnie Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu).
• 1950 - w ramach stalinowskiej rekonstrukcji ruchu studenckiego władze rozwiązały większość organizacji studenckich o charakterze samopomocowym, regionalnym lub/i ideowym w tym: Bratnią Pomoc, Koło Akademików Częstochowian, Koło Akademików Opolan, Koło Akademików Pomorzan, Akademicki Związek Przyjaciół Łużyc "Prołuż" i inne. Majątek likwidowanych organizacji w większości wypadków przejęło Zrzeszenie Studentów Polskich.
• 1 września 1951 – utworzono Wydział Biologii i Nauk o Ziemi oraz Wydział Matematyczno-Fizyczno-Chemiczny, w miejsce Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego.
• 1955 – zmiana nazwy na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• 1968-1969 – udział części społeczności uniwersyteckiej w protestach marca 1968; w konsekwencji Marca odgórna reforma struktur uniwersyteckich (m.in. likwidacja katedr; zmiany w późniejszym okresie częściowo anulowane)
• 1976 – utworzono Wydział Historyczny i Wydział Nauk Społecznych, w miejsce Wydziału Filozoficzno-Historycznego.
• 1977 – początek budowy kampusu uniwersyteckiego na Morasku
• 1978 – zawarcie umowy o współpracy naukowej ze strasburskim Université des Sciences Humaines (ob. Uniwersytet im. Marca Blocha) – początek dorocznych dwustronnych sesji naukowych
• 1980 – udział społeczności akademickich w ogólnopolskich protestach (głównym centrum strajkowym Biblioteka Uniwersytecka). Na skutek ówczesnej sytuacji politycznej w Polsce, przerwanie prowadzonej od lat sześćdziesiątych współpracy naukowej i wymiany grup studentów z uniwersytetami w Charkowie i Halle.
• 1981 – Dwukrotne studenckie strajki okupacyjne w części gmachów uniwersyteckich (m.in. Collegium Novum). Zawieszenie zajęć dydaktycznych po wprowadzeniu stanu wojennego
• 1982 – wznowienie zajęć dydaktycznych (w warunkach zwiększonej dyscypliny)
• 1 września 1984 – utworzono Wydział Biologii i Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, w wyniku przekształcenia Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi.
• 1985 – zawieszenie władz uniwersyteckich przez władze państwowe
• 1990 – przejęcie przez uniwersytet dawnego gmachu Komitetu Wojewódzkiego PZPR
• 1993 – utworzono Wydział Matematyki i Informatyki oraz Wydział Fizyki, w miejsce Wydziału Matematyki i Fizyki.
• 1993 – utworzono Wydział Studiów Edukacyjnych, jako 11. wydział uczelni, w wyniku przekształcenia Instytutu Pedagogiki, istniejącego w ramach Wydziału Nauk Społecznych.
• 29 czerwca 1998 – utworzono Wydział Teologiczny, jako 12. wydział uczelni, na bazie istniejącego w Poznaniu od 2 czerwca 1974 samodzielnego Papieskiego Wydziału Teologicznego.
• 1 września 2002 – utworzono Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu, jako 13. wydział uczelni, w wyniku przekształcenia tamtejszego Instytutu Pedagogiczno-Artystycznego (uchwała Senatu UAM z 25 marca 2002).
• 1 stycznia 2008 – utworzono Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, jako 14. wydział uczelni, w wyniku przekształcenia Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, istniejącego w ramach Wydziału Nauk Społecznych. W okresie do 31 sierpnia 2008 wydział działał wyłącznie w zakresie tworzenia swoich struktur organizacyjnych (uchwała Senatu UAM z 17 grudnia 2007).
• 1 stycznia 2012 – utworzono Wydział Anglistyki, jako 15. wydział uczelni, w wyniku przekształcenia Instytutu Filologii Angielskiej, istniejącego w ramach Wydziału Neofilologii (zarządzenie Rektora UAM z 15 grudnia 2011).

Kształcenie

Proces kształcenia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) odbywa się na piętnastu wydziałach, obejmując swym zasięgiem najważniejsze dziedziny nauki: humanistyczne, społeczne, ścisłe, przyrodnicze, a także te związane ze sztuką. Studia prowadzone są w trybach: stacjonarnym i niestacjonarnym, na trzech poziomach: I, II i III stopnia. Strategia Rozwoju UAM na lata 2009–2019 zakłada, że w przypadku studiów pierwszego stopnia UAM dążyć będzie do jak największego otwarcia na wszystkich, którzy chcą studiować, postrzegając studia jako klucz do osobistego rozwoju i do sukcesu zawodowego. Natomiast w przypadku studiów drugiego i trzeciego stopnia Uniwersytet im. Adama Mickiewicza będzie podnosić wymagania stawiane kandydatom na studia.

Troska o najwyższą jakość procesu dydaktycznego jest fundamentalnym zadaniem UAM. Uniwersytet dba o jakość kształcenia poprzez wierność zasadzie jedności badań i kształcenia oraz stałe uatrakcyjnianie i modernizację oferty dydaktycznej w celu zapewnienia studentom i absolwentom kompetencji potrzebnych na wymagającym rynku pracy.

Nadzór nad procesem kształcenia na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu sprawuje prof. zw. dr hab. Krzysztof Krasowski – prorektor ds. kształcenia współdziałając z prof. UAM dr hab. Zbigniewem Pilarczykiem – prorektorem ds. studenckich oraz prof. zw. dr hab. Jackiem Witkosiem – prorektorem ds. nauki i współpracy międzynarodowej. Wszelkiej pomocy w sprawach organizacyjnych studentom oraz pracownikom Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza udziela Dział Nauczania, który stanowi pion administracyjny kształcenia na UAM.

Informacje dotyczące jednostek organizacyjnych, opisy efektów kształcenia możliwych do uzyskania na kierunkach/specjalnościach oraz przedmiotach, a także zasad punktacji ECTS i liczby punktów przypisanych poszczególnym przedmiotom można znaleźć w Katalogu ECTS, i na uczelnianej stronie USOSweb.

Studenci i absolwenci zainteresowani formułą uczenia się przez całe życie mogą korzystać z licznych form kształcenia, jakie oferuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wśród nich są: – Studia podyplomowe, umożliwiające zdobycie dodatkowych kwalifikacji zawodowych – Akademia „Artes Liberales” (AAL) i Międzykierunkowe Indywidualne Studia Humanistyczne (MISH), dające okazję łączenia różnych specjalności humanistycznych – Uniwersyteckie Centrum Edukacji Międzynarodowej (AMU-PIE), dzięki któremu studenci mogą uczęszczać na zajęcia prowadzone w językach obcych – Programy MOST i LLP Erasmus, ułatwiające mobilność studentów uczelni zarówno w kraju, jak i za granicą – Centrum Studiów Otwartych, oferujące mieszkańcom Wielkopolski możliwość udziału w życiu akademickim i uczestnictwa w wykładach z różnych dziedzin nauki – Uniwersytet Trzeciego Wieku, dający możliwość kształcenia i rozwoju bez ograniczeń wiekowych.

Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza działają Parlament Studentów i Parlament Doktorantów. Ponadto z inicjatywy studentów, powstało na UAM Stowarzyszenie Studentów Niepełnosprawnych „Ad Astra”.

Rektorzy

• 1919–1923: Heliodor Święcicki (1854–1923) – lekarz i społecznik
• 1923–1924: Zygmunt Lisowski (1880–1955) – prawnik
• 1924–1925: Stanisław Dobrzycki (1875–1931) – slawista, językoznawca
• 1925–1926: Ludwik Sitowski (1880–1947) – zoolog
• 1926–1928: Jan Gabriel Grochmalicki (1883–1936) – zoolog
• 1928–1929: Edward Lubicz–Niezabitowski (1875–1946) – lekarz, zoolog
• 1929–1931: Stanisław Kasznica (1874–1958) – prawnik
• 1931–1932: Jan Sajdak (1882–1967) – filolog klasyczny
• 1932–1933: Stanisław Pawłowski (1882–1940) – geograf
• 1933–1936: Stanisław Runge (1888–1953) – lekarz weterynarii
• 1936–1939: Antoni Peretiatkowicz (1884–1956) – prawnik
• 1939: Bronisław Niklewski (1879–1961) – fizjolog roślin
• 1941–1943: Ludwik Jaxa-Bykowski (1881–1948) – pedagog, dydaktyk nauk przyrodniczych
• 1943–1945: Roman Pollak (1886–1972) – historyk literatury polskiej
• 1945–1946: Stefan Tytus Dąbrowski (1877–1947) – lekarz, fizjolog
• 1946–1948: Stefan Błachowski (1889–1962) – psycholog
• 1948–1952: Kazimierz Ajdukiewicz (1890–1963) – filozof, logik
• 1952–1956: Jerzy Suszko (1889–1972) – chemik
• 1956–1962: Alfons Klafkowski (1912–1992) – prawnik
• 1962–1965: Gerard Labuda (1916–2010) – historyk
• 1965–1972: Czesław Łuczak (1922–2002) – historyk
• 1972–1981: Benon Miśkiewicz (1930–2008) – historyk
• 1981–1982: Janusz Ziółkowski (1924–2000) – ekonomista, socjolog
• 1982–1984: Zbigniew Radwański (1924-2012) – prawnik
• 1984–1985: Franciszek Kaczmarek (ur. 1928) – fizyk, matematyk
• 1985–1988: Jacek Fisiak (ur. 1936) – filolog, anglista
• 1988–1990: Bogdan Marciniec (ur. 1941) – chemik
• 1990–1996: Jerzy Fedorowski (ur. 1934) – geolog
• 1996–2002: Stefan Jurga (ur. 1946) – fizyk
• 2002–2008: Stanisław Lorenc (ur. 1943) – geolog
• od 2008: Bronisław Marciniak (ur. 1950) – chemik