Walter Matthau, właśc. Walter John Matthow (ur. 1 października 1920 w Nowym Jorku, zm. 1 lipca 2000 w Santa Monica) – amerykańskiaktor sceniczny, filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara za drugoplanową rolę w filmie Szczęście Harry'ego (1966; reż. Billy Wilder).

Biografia

Na temat młodości, pochodzącego z rosyjsko-żydowskiej rodziny z kresów dawnej Rzeczypospolitej, aktora, wiadomo niewiele, ze względu na jego skłonność do ubarwiania faktów. Twierdził, iż jego ojciec był duchownym prawosławnym, wyklętym za wiarę w nieomylność papieża. Mówił, iż jego prawdziwe nazwisko brzmi "Matuschanskayasky", co było nieprawdą.

Podczas II wojny światowej służył w Korpusie Lotniczym Armii USA, jako telegrafista ciężkiego bombowca. Odznaczony został sześciokrotnie gwiazdą za udział w walkach nad Europą.

Był żonaty dwukrotnie, z Grace Geraldine Johnson (w latach 1948–58) i z aktorką Carol Grace (od 1959 do śmierci). Z pierwszą żoną miał dwoje dzieci, z drugą syna, aktora i reżysera Charlesa Matthau (ur. 1962).

W 1997 r. został wyróżniony specjalną nagrodą American Comedy za całokształt.

Zmarł na atak serca.

Dużą popularność przyniosły mu filmy, w których zagrał wspólnie z Jackiem Lemmonem. Były to:

• Szczęście Harry'ego (The Fortune Cookie) 1966
• Dziwna para (The Odd Couple) 1968
• Kotch 1971
• Strona tytułowa (The Front Page) 1974
• Najlepszy kumpel (Buddy Buddy) 1981
• Dwaj zgryźliwi tetrycy (Grumpy Old Men) 1993
• Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy (Grumpier Old Men) 1995
• Harfa traw (The Grass Harp) 1995
• Morska przygoda (Out to Sea) 1997
• Dziwna para II (The Odd Couple II) 1998

Wybrana filmografia

• 2000: Gorąca linia jako Lou Mozell
• 1998: Miłość raz jeszcze jako Frank Walsh
• 1998: Dziwna para II jako Oscar Madison
• 1997: Morska przygoda jako Charlie Gordon
• 1996: Dziwak z Central Parku jako Nat Moyer
• 1995: Harfa traw jako sędzia Charlie Cool
• 1995: Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy jako Max Goldman
• 1994: Narzeczona dla geniusza jako Albert Einstein
• 1993: Dwaj zgryźliwi tetrycy jako Max Goldman
• 1993: Dennis Rozrabiaka jako pan George Wilson
• 1991: JFK jako senator Long
• 1988: Kto tu zwariował? jako Donald Becker
• 1986: Piraci jako kapitan Red
• 1983: Ci, którzy przetrwają jako Sonny Paluso
• 1982: Chcę być gwiazdą filmową jako Herbert Tucker
• 1981: Najlepszy kumpel jako Trabucco
• 1981: Pierwszy poniedziałek października jako sędzia Dan Snow
• 1980: Słodki zakład jako Sorrowful Jones
• 1980: Gra w kasy jako Miles Kendig
• 1978: Cień Caseya jako Lloyd Bourdelle
• 1978: Suita kalifornijska jako Marvin Michaels
• 1978: Wizyty domowe jako dr Charley Nichols
• 1976: Straszne Misie jako trener Morris Buttermaker
• 1975: Promienni chłopcy jako Willy Clark
• 1974: Trzęsienie ziemi jako pijak
• 1974: Strona tytułowa jako Walter Burns/Otto Fishbine
• 1974: Długi postój na Park Avenue jako porucznik Zachary 'Z' Garber
• 1973: Charley Varrick jako Charley Varrick
• 1973: Uśmiechnięty gliniarz jako porucznik Jake Martin
• 1972: Pete i Tillie jako Pete Seltzer
• 1971: Apartament w Hotelu Plaza jako Sam Nash/Jesse Kiplinger/Roy Hubley
• 1971: Bogata, wolna, samotna jako Henry Graham
• 1971: Kotch jako Joseph P. Kotcher
• 1969: Kwiat kaktusa jako dr Julian Winston
• 1969: Hello, Dolly! jako Horace Vandergelder
• 1968: Sekretne życie amerykańskiej żony jako gwiazdor filmowy
• 1968: Candy jako generał R. A. Smight
• 1968: Dziwna para jako Oscar Madison
• 1967: Poradnik żonatego mężczyzny jako Paul Manning
• 1966: Szczęście Harry'ego jako Willie Ginrich
• 1965: Miraż jako Ted Caselle
• 1964: Czerwona linia jako profesor Groeteschele
• 1964: Do widzenia, Charlie jako Sir Leopold Sartori
• 1963: Szarada jako Hamilton Bartholomew/Carson Dyle
• 1962: Ostatni kowboj (Lonely Are the Brave) jako szeryf Morry Johnson
• 1960: Gangster Story jako Jack Martin (także reżyseria)
• 1960: Obcy, gdy się spotykają jako Felix Anders
• 1958: Głos w lustrze jako Ebenezer Scrooge
• 1958: Król Kreol jako Maxie Fields
• 1957: Twarz w tłumie jako Mel Miller
• 1956: Życie na szali jako Wally Gibbs
• 1955: Traper z Kentucky jako Stan Bodine
• 1955: Indiański wojownik jako Wes Todd

Przypisy

↑ 1,0 1,1 Walter Matthau (pol.). film.wp.pl. [dostęp 2013-01-27].

Bibliografia

• Mel Gussow: Walter Matthau, 79, Rumpled Star and Comic Icon, Dies (ang.). nytimes.com, 2000-07-02. [dostęp 2013-01-27].
• Walter Matthau. T. 34: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., sierpień 2010, s. 18. ISBN 978-83-252-0774-8.