Tyberiusz
- Data urodzenia:
- 16.11.42 p.n.e.
- Data śmierci:
- 16.03.37 p.n.e.
- Days since birth:
- 755000
- Years since birth:
- 2067
- Dni od śmierci:
- 752929
- Lata od śmierci:
- 2061
- Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
- Tiberius Caesar Augustus
- Inne nazwiska/pseudonimy:
- Tiberius, Tiberius Julius Caesar Augustus, Tibērijs Cēzars Augusts, Tiberius Caesar Augustus, Tiberius Claudius Nero, Tibērijs Klaudijs Nērons, Tiberius Iulius Caesar Augustus, Tibère, Тиберий, Тибе́рий Ю́лий Це́зарь А́в
- Kategorie:
- cesarz
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Tyberiusz, Tiberius Claudius Nero (ur. 16 listopada 42 p.n.e.; zm. 16 marca 37 n.e.) – cesarz rzymski, syn Tyberiusza Klaudiusza i Liwii Druzylli. Oficjalna tytulatura cesarska Tiberius Caesar Augustus.
Biografia
PochodzenieTyberiusz był członkiem rodu Klaudiuszów. Dzięki adopcji przez Augusta wszedł natomiast do rodu Juliuszów. Wszyscy kolejni cesarze aż do Nerona byli w różnym stopniu spokrewnieni z tymi rodami, stąd nazwa dynastii julijsko-klaudyjska.
Kariera urzędnicza i wojskowaSwoją znaczącą pozycję Tyberiusz zawdzięczał matce Liwii Druzylli, która po rozwodzie w 39 p.n.e. została trzecią żoną Augusta, przyszłego władcy Rzymu. W 29 p.n.e. Tyberiusz rozpoczął udział w życiu publicznym uczestnictwem w tryumfie Augusta dla uczczenia bitwy pod Akcjum. W wieku 17 lat został kwestorem. W 20 p.n.e. pojechał na Wschód z misją przyjęcia zwracanych przez Partię znaków legionowych utraconych przez Krassusa, Decydiusza i Marka Antoniusza. Po powrocie ze Wschodu wraz z bratem Druzusem (zwany Starszym) prowadził walki z plemionami alpejskimi. Potem przez rok był namiestnikiem prowincji Galia Comata. W 20 lub 19 roku p.n.e. zawarł małżeństwo z Wipsanią Agrypiną, które okazało się bardzo szczęśliwe. W 13 roku p.n.e. urodził się im syn Druzus (zwanym Młodszym). W tymże roku Tyberiusz sprawował urząd konsula. Stawał się powoli głównym dowódcą wojskowym Augusta, prowadząc kampanie w Germanii i nad Dunajem. Tym niemniej August upatrywał swoich następców nie w pasierbach, Tyberiuszu i Druzusie, ale w swoich bezpośrednich krewnych. Wpierw następcą był jego siostrzeniec Marek Klaudiusz Marcellus. Po jego przedwczesnej śmierci zastąpił go kolejny mąż córki, Marek Agrypa. Później na cesarza szykowani byli synowie Agrypy Gajusz i Lucjusz Cezarowie, których August adoptował w 17 p.n.e.
Dynastyczne plany Augusta spowodowały, że Tyberiusz musiał w 12 p.n.e. rozwieść się ze swoją pierwszą żoną, Wipsanią Agrypiną, córką Marka Agrypy, i poślubić Julię, córkę Augusta, wdowę po tymże Marku Agrypie. Małżeństwo było nieudane. Jedyne dziecko, Neron, zmarło w niemowlęctwie. W 7 p.n.e. Tyberiusz sprawował swój drugi konsulat. W 6 p.n.e. wycofał się z działalności publicznej i udał się na dobrowolne wygnanie na wyspę Rodos. Był to okres niełaski ze strony Augusta, który potem sprzeciwiał się powrotowi pasierba z wyspy.
CesarzTyberiusz wrócił do łask po kilku latach, gdy August zdecydował się wyznaczyć go na sukcesora po śmierci Gajusza i Lucjusza. Adoptował go (odtąd Tyberiusz zwał się Tiberius Iulius Caesar), jednocześnie zobowiązując do adopcji bratanka Germanika. Po objęciu tronu w 14 roku n.e. szybko stał się niepopularny, szczególnie w kręgach senatorskich. Doszło też do zamieszania w wojskach nad Renem i prób ogłoszenia cesarzem Germanika. Później podejrzewano Tyberiusza, że maczał palce w dość tajemniczej śmierci swojego powszechnie lubianego bratanka, o otrucie którego został oskarżony przyjaciel Tyberiusza Gnejusz Kalpurniusz Pizon. Ostatnie lata panowania Tyberiusz spędził w odosobnieniu na wyspie Capri. Historyk Swetoniusz rozpisuje się o perwersyjnych seksualnych ekscesach Tyberiusza podczas pobytu na wyspie, ale jego świadectwo budzi wątpliwości. Rzym w tym czasie był kontrolowany przez Sejana, dowódcę pretorianów, który zyskał pozycję najbliższego doradcy cesarza. Stosował on terror wobec politycznych przeciwników. Ofiarą prześladowań stała się między innym rodzina Germanika: wdowa po nim Agrypina i jej starsi synowie: Neron i Druzus. Sejan wraz ze swoją kochanką Liwillą, otruli męża Liwilli a syna Tyberiusza - Druzusa Młodszego. Sejan prawdopodobnie dążył do przejęcia władzy. Jego plany upadły jednak, gdy Antonia Młodsza zdołała przekonać Tyberiusza o spiskowych zamiarach Sejana. Na rozkaz cesarza Sejan, jego rodzina i sprzymierzeńcy zostali straceni w 31 n.e.
Śmierć i następcaNa swoich następców Tyberiusz przewidział ciotecznego wnuka Kaligulę i własnego wnuka Gemellusa, których wezwał na Capri. Tyberiusz zmarł 16 marca 37 roku. Został pochowany w Mauzoleum Augusta. Antyczni pisarze: Swetoniusz i Tacyt twierdzą, że Kaligula i nowy dowódca pretorianów Makron przyspieszyli jego śmierć dusząc cesarza poduszką, ale nie można wykluczyć, że Tyberiusz zmarł śmiercią naturalną. W swoim testamencie cesarz wyznaczył na spadkobierców Kaligulę i Gemellusa. Wkrótce jednak Kaligula przejął pełnię władzy, a Gemellus został stracony.
Spuścizna i oceny
Panowanie Tyberiusza to dla zwykłych ludzi w prowincjach okres spokoju i dobrego zarządzania, ale dla sfer rzymskiej arystokracji czas narastającej tyranii i terroru. Miasto Tyberiada znajdujące się na zachodnim brzegu jeziora Galilejskiego zostało nazwane ku czci Tyberiusza przez Heroda Antypasa.
Według Swetoniusza Tyberiusz był niezwykle oszczędny. W czasie wypraw wojennych uczestników jedynie żywił nie wypłacając żołdu ani nagród. Znany był też z tego, że stronił od organizacji widowisk, a także bywania na organizowanych przez innych. Tylko raz udzielił pomocy finansowej kilku senatorom, którzy wystarczająco uargumentowali swoje potrzeby.
Tyberiusz w Biblii
Ewangelie mówią, że to właśnie w czasie panowania Tyberiusza Jezus z Nazaretu nauczał, czynił cuda i został skazany przez Poncjusza Piłata, rzymskiego władcę Judei i zmartwychwstał. W Biblii Tyberiusz jest wspomniany po imieniu tylko raz w Ewangelii Łukasza 3,1, który mówi, że Jan Chrzciciel rozpoczął publiczną działalność w piętnastym roku jego panowania. Większość odniesień do Cezara, które znajdujemy w Biblii odnoszą się właśnie do Tyberiusza. Podobnie moneta podatkowa wspomniana w Mt 22,19 i Mk 12,15 to srebrny denar - moneta Tyberiusza.
Małżeństwa i potomkowie
- 1x: Wipsania Agrypina (16 p.n.e.-12 p.n.e.)
- Druzus Kastor
- Julia Helena
- Rubeliusz Plaut
- Rubellia
- Tyberiusz Klaudiusz Gemellus
- Klaudiusz Germanik
- Julia Helena
- Druzus Kastor
- 2x: Julia (11 p.n.e.-2 p.n.e.)
- Klaudiusz Neron
Źródło informacji: wikipedia.org
Miejsca
Zdjęcia | Nazwa miejsca | Rodzaj relacji | Aktywne od: | Aktywne do: | Opis | Język | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() | Willa Jovis, Capri | miejsce zamieszkania | de, en, fr, lv, pl, ru |
Związki
Imię | Rodzaj relacji | Opis | ||
---|---|---|---|---|
1 | ![]() | Drusus | Brat | |
2 | ![]() | Julia (córka Augusta) | Żona | |
3 | ![]() | Germanik | Bratanek/siostrzeniec | |
4 | ![]() | Antonia Młodsza | Szwagierka |