Stefan Pogonowski
- Data urodzenia:
- 12.02.1895
- Data śmierci:
- 15.08.1920
- Długość życia:
- 25
- Days since birth:
- 47235
- Years since birth:
- 129
- Dni od śmierci:
- 37918
- Lata od śmierci:
- 103
- Kategorie:
- oficer
- Narodowość:
- polska
- Cmentarz:
- Łódź, Stary Cmentarz
Stefan Pogonowski (ur. 12 lutego 1895 w Domaniewie, poległ 15 sierpnia 1920 pod Radzyminem) – porucznik piechoty Wojska Polskiego.
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, w majątku Domaniewie. Po ukończeniu gimnazjum wybrał karierę wojskową: w 1914 r. wstąpił do szkoły junkrów w Wilnie, którą ukończył z trzecią lokatą 31 stycznia 1915 r. Mianowany chorążym. Następnie służył w Armii Imperium Rosyjskiego. Od stycznia 1918 roku w I Korpusie Polskim w Rosji, a od września tego roku w 4 Dywizji Strzelców Polskich gen. Żeligowskiego. Od lipca 1919 roku w 28 Pułku Strzelców Kaniowskich. Był autorem wierszy lirycznych.
Poległ 15 sierpnia 1920 roku w Zamostkach Wólczyńskich pod Radzyminem, w czasie bitwy warszawskiej, prowadząc do ataku I batalion 28 Pułku Strzelców Kaniowskich.
Pośmiertnie odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz awansowany na kapitana. Pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi, w grobowcu z sylwetką rycerza w zbroi husarskiej, wykonanym przez Wacława Konopkę, a ufundowanym przez łódzkie społeczeństwo.
Komitet budowy pomnika kapitana Stefana Pogonowskiego otrzymał opinię generała Lucjana Żeligowskiego o znaczeniu nocnego ataku pod Radzyminem w nocy z 14 na 15 sierpnia, 1920 r. przez batalion ciężkich karabinów maszynowych pod dowództwem Pogonowskiego:
Dnia 15 sierpnia o godz. 1-szej w nocy, prowadząc swe dzielne kompanie do zwycięskiego ataku na pozycje nieprzyjacielskie pod Radzyminem padł dowódca 1-go batalionu 28-go pułku piechoty ś. p. kapt. Pogonowski....w chwili kiedy nieprzyjaciel otworzył sobie wejście do stolicy. Pogonowski z batalionem odosobnionym, w miejscu najbardziej zbliżonym do tyłów nieprzyjaciela, uderzył nań w nocy pod Wólką Radzymińską, dzięki czemu nieprzyjaciel, który już doszedł do Kątów Węgierskich, czuł się zagrożony na swoich tyłach...W samorzutnej inicjatywie ś. p. kapt. Pogonowskiego leży wielkość jego czynu. Był to...moment zwrotny w historii tej wojny. Psychologia klęski, cofania się, ciągłych odwrotów została nareszcie przełamana. Odwróciła się karta historii.- W tym przełomie psychologicznym jest wielka treść czynu i śmierci ś. p. kapt. Pogonowskiego. Gen. L. Żeligowski przypisuje natarciu kapitana Pogonowskiego doniosłe znaczenie. Rosjanie widzieli ze swoich pozycji ognie i światła Warszawy. Droga do stolicy wydawała się być otwarta. Oto co zapisał gen.L.Żeligowski w swych wspomnieniach:
W tej chwili słaby batalion nie czekając godziny ogólnego natarcia, atakował punkt, który – jak się później okazało – stanowił najczulsze miejsce armii rosyjskiej, centrum głównej arterii nieprzyjacielskiego ruchu naprzód. Według mego przekonania – w tym miejscu odwróciła się karta wojny, nastąpił przełom psychiczny u nas i u Rosjan. Od chwili tego natarcia rozpoczęły odwrót trzy zwycięsko i niepowstrzymanie dotąd idące brygady, a także 21. dywizja ze Słupna, odwrotem swym stwarzając chaos i zamieszanie. Pogonowski, wiedziony nadzwyczajnym instynktem, rozpoczął zwycięstwo 10. dywizji i 1.armii na przyczółku warszawskim… i zginął.
— http://prawica.net/opinie/13113
Film
- W 2002 roku powstał pierwszy dokumentalny film poświęcony bohaterowi – "Stefan Pogonowski" w reżyserii Andrzeja B. Czuldy.
Upamiętnienie
- W Łodzi jedną z ulic w dzielnicy Polesie, przebiegająca na obszarze tzw. Starego Polesia, nazwano jego imieniem.
- W Warszawie na Starym Żoliborzu jedna z ulic nosi jego imię.
- W podwarszawskich Markach jedna z ulic nosi jego imię.
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Nie występują żadne powiązania
14.02.1919 | Rozpoczęła się wojna polsko-bolszewicka
Wojna polsko-bolszewicka (wojna polsko-sowiecka, wojna polsko-rosyjska 1919-1921, wojna polsko-radziecka) – wojna pomiędzy odrodzoną Rzeczpospolitą a Rosją Radziecką, dążącą do podboju państw europejskich i przekształcenia ich w republiki radzieckie zgodnie z doktryną i deklarowanymi celami politycznymi („rewolucja z zewnątrz”) rosyjskiej partii bolszewików.