Jerzy Nowosielski (ur. 7 stycznia 1923 w Krakowie, zm. 21 lutego 2011 tamże) – polski malarz, rysownik, scenograf, filozof i teolog prawosławny. Uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy ikon.

W 1940 rozpoczął naukę w Staatliche Kunstgewerbeschule Krakau u profesora Stanisława Kamockiego. Od roku 1945 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u profesora Eugeniusza Eibischa.

Na początku swej drogi artystycznej był asystentem Tadeusza Kantora i pozostawał pod wpływem Tadeusza Brzozowskiego. W okresie socrealizmu zajmował się sztuką sakralną. Swoją pierwszą wystawę miał w 1955 roku, zaraz potem reprezentował Polskę na biennale w Wenecji (1956) i w São Paulo (1959).

Od 1976 roku profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz członek Polskiej Akademii Umiejętności, Grupy Młodych Plastyków oraz Grupy Krakowskiej.

W 2000 roku został uhonorowany tytułem doctora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1996 roku wspólnie z żoną Zofią założył Fundację Nowosielskich, której celem jest wspieranie wybitnych osiągnięć kultury polskiej poprzez przyznawanie stypendiów i dorocznych nagród.

Jerzy Nowosielski został pochowany 26 lutego 2011 na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Twórczość

Od najmłodszych lat był zafascynowany liturgią wschodnią, w której został wychowany (najpierw jako grekokatolik, później prawosławny).

Malował ikony głównie przedstawione w metafizycznych kompozycjach figuralnych i pejzażach; płasko malowane formy obwodził konturem. Tworzył monumentalne dekoracje ścienne, m.in. w kościele w Lourdes, kościele Ducha Świętego w Tychach, kościele Reformatów na Azorach w Krakowie, dolnej cerkwi pw. św. Jana Klimaka w Warszawie, cerkwiach Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gródku i Kętrzynie, kościele Opatrzności Bożej w Wesołej, kościele pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Warszawie na Jelonkach oraz w cerkwi w Hajnówce. W Białym Borze stworzył niewielką cerkiew greckokatolicką, w której zaprojektował architekturę, wyposażenie wnętrza i wystrój malarski. Ostatnią, nieukończoną pracą Jerzego Nowosielskiego jest krucyfiks w kościele św. Dominika na warszawskim Służewie.

Autor prac teoretycznych o ikonie i malarstwie, m.in.

• Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim (1985)
• Inność prawosławia (1991)

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (7 stycznia 1998)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1993)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
• Nagroda TOTUS w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” (2000)
• Nagroda ministra kultury i sztuki I stopnia (22 lipca 1973)

Upamiętnienie

• 11 maja 2012 w Pałacu Prezydenckim w Warszawie otwarto Salę Jerzego Nowosielskiego w której można obejrzeć 10 dzieł artysty.

Włamanie i kradzież zbiorów

Dwa dni po śmierci artysty policja ustaliła, że najprawdopodobniej między godzinami popołudniowymi 22 lutego 2011 a rannymi 23 lutego 2011 włamano się do mieszkania Nowosielskiego i skradziono dzieła malarskie. Skradzionych zostało 10 obrazów i ikon malarza, dwie ikony nieznanego autora, dwie reprodukcje nieznanego autora, dwa zegary, szereg pamiątek i 230 zł. Rzecznik małopolskiej policji 5 marca 2011 r. ogłosił, iż odzyskano skradzione obrazy. W dniu 8 marca 2011 dzieła i przedmioty odzyskane po włamaniu zostały przekazane Fundacji Nowosielskich, której prezesem jest będący niegdyś wieloletnim przyjacielem i opiekunem malarza Andrzej Starmach.