Imre Nagy
- Data urodzenia:
- 07.06.1896
- Data śmierci:
- 16.06.1958
- Długość życia:
- 62
- Days since birth:
- 46941
- Years since birth:
- 128
- Dni od śmierci:
- 24288
- Lata od śmierci:
- 66
- Inne nazwiska/pseudonimy:
- Imre Nagy, И́мре Надь, Imrė Nadis
- Kategorie:
- bolszewik, ofiara represji sowieckiego reżimu, organizator/uczestnik represji, polityk, premier
- Narodowość:
- węgierska
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Imre Nagy (wym. [imrɛ nɒɟ], w uproszczeniu /imre nodź/; ur. 7 czerwca 1896 w Kaposvár, zm. 15/16 czerwca 1958) – komunistyczny polityk węgierski, premier Węgier podczas rewolucji węgierskiej 1956.
Pochodził z chłopskiej rodziny. Został wzięty do niewoli jako austro-węgierski żołnierz podczas I wojny światowej w 1915 roku. W rosyjskiej niewoli stał się komunistą, walczył w szeregach Armii Czerwonej. Według niektórych źródeł w 1918 r. był jednym z członków plutonu egzekucyjnego, który zamordował Mikołaja II (ostatniego cara Rosji) wraz z rodziną. Informacja ta jednakże często jest podawana w wątpliwość ze względu na popularność nazwiska Nagy. Działał podczas krótkotrwałego istnienia Węgierskiej Republiki Rad. Od 1929 na emigracji w ZSRR, podczas terroru Wielkiej Czystki był agentem NKWD (pseudonim „Wołodia”), co pozwoliło mu przetrwać jako jednemu z nielicznych działaczy Węgierskiej Republiki Rad.
Od 1944 w rządzie węgierskim z ramienia Węgierskiej Partii Komunistycznej (następnie Węgierska Partia Pracujących) jako minister rolnictwa. Od 4 lipca 1953 do 18 kwietnia 1955 był premierem; proklamował stosunkowo liberalny tzw. Nowy Kurs. Mimo popularności został obalony przez zwolenników stalinowskiej linii.
Po wybuchu Rewolucji Węgierskiej 1956, 24 października ponownie wyznaczony na stanowisko premiera. Początkowo wynegocjował zawieszenie broni z Sowietami. Podczas krótkotrwałych rządów próbował dokonać reform: m.in. rozwiązał Węgierską Partię Pracujących, tworząc na jej miejsce Węgierską Socjalistyczną Partię Robotniczą (WSPR). Nagy ogłosił neutralność Węgier i wystąpienie kraju z Układu Warszawskiego, podjął rokowania w sprawie całkowitego wycofania Armii Radzieckiej. Był jednak stale pod ostrzałem radykałów nieufających komunistom i odmawiających poparcia rządowi. W tym okresie ambasadorowi ZSRR Jurijowi Andropowowi udało się utworzyć nową ekipę popierającą interwencję, co w konsekwencji doprowadziło do końca rządów Nagy’ego i jego ministrów. Nagy stanął na czele oporu Węgrów przeciw ponownej interwencji, apelując o pomoc do państw zachodnich – po kilku godzinach schronił się w ambasadzie jugosłowiańskiej. Po przejściowym azylu w ambasadzie został podstępnie aresztowany, skazany po tajnym procesie na karę śmierci i stracony w nocy z 15 na 16 czerwca 1958 roku. Pochowany na śmietniku ze skrępowanymi drutem kolczastym rękami i nogami. Podczas rządów komunistycznych jego grób nie był dostępny dla odwiedzających, natomiast sam Nagy stał się symbolem oporu przeciw prosowieckiej dyktaturze. Formalnie zrehabilitowany w 1989, stracił jednak wiele w oczach Węgrów, kiedy ujawniono jego współpracę z NKWD w latach 30.
Według świadectwa A. Dornbacha, adwokata z powództwa cywilnego, zwłoki Nagya zostały początkowo pochowane pod grubą warstwą betonu na terenie więzienia przy ul. Kozma. W roku 1961 zwłoki zostały ekshumowane i przeniesione w głębokiej tajemnicy na cmentarz komunalny pod fałszywym nazwiskiem. Dopiero w marcu 1989 zostały ponownie ekshumowane i oficjalnie pochowane.
Powstał o nim film Niepochowany, gdzie w rolę głównego bohatera wcielił się polski aktor Jan Nowicki.
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Związki
Imię | Rodzaj relacji | Opis | ||
---|---|---|---|---|
1 | Jurij Andropow | Znajomy | ||
2 | Georgi Dymitrow | Wyznawca tej samej idei | ||
3 | Gyula Horn | Wyznawca tej samej idei |
17.07.1918 | Car Mikołaj II Romanow i jego rodzina zostali zamordowani w Jekaterynburgu przez oddział Czeka.
14.05.1955 | Podpisano Układ Warszawski
Układ Warszawski (oficjalna nazwa: Układ o Przyjaźni, Współpracy i Pomocy Wzajemnej ang. Warsaw Pact ros. Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной помощи) – sojusz polityczno-wojskowy państw tzw. bloku wschodniego z dominującą rolą ZSRR. Formalnie powstał na podstawie Deklaracji Bukaresztańskiej, jako odpowiedź na militaryzację tzw. Niemiec Zachodnich i włączenie ich w strukturę NATO, a sankcjonował istniejące od zakończenia II wojny światowej podporządkowanie poszczególnych państw i ich armii ZSRR.
23.10.1956 | Na Węgrzech wybuchło powstanie antykomunistyczne
Powstanie węgierskie 1956, nazywane dziś często rewolucją 1956 (węg.: 1956-os forradalom). Powstanie wybuchło 23 października 1956 i trwało do 10 listopada 1956, kiedy to zostało ostatecznie stłumione przez zbrojną interwencję Armii Radzieckiej. Było ono próbą narodu węgierskiego zdobycia wolności i uwolnienia się spod sowieckiej dominacji.
02.11.1956 | Ungārijas valdība paziņo par izstāšanos no Varšavas bloka un lūdz ANO aizsargāt no PSRS iebrukuma
04.11.1956 | Rozpoczęła się interwencja wojsk radzieckich w celu stłumienia rewolucji na Węgrzech
4 listopada o świcie nastąpiło wznowienie radzieckiej interwencji na Węgrzech z udziałem broni pancernej. Brało w niej udział 58 tysięcy żołnierzy radzieckich. Na sygnał radiowy „Grom” o godzinie 4.00 rano oddziały radzieckie ruszyły do ataku rozpoczynając operację „Wicher”. Spadochroniarze radzieccy opanowali lotniska, bez walki zajęto gmachy parlamentu i ministerstwa obrony narodowej. W oddziałach armii węgierskiej przywróceni zostają dowódcy usunięci przez powstańców, zaś ci którzy poparli powstanie – aresztowani.