Geneza

Po pokonaniu wojsk szkockich lojalnych wobec króla Dawida II w bitwie pod Dupplin Moor 11 sierpnia 1332, Edward Balliol udał się do Scone, gdzie 24 września doprowadził do swej koronacji. 23 listopada uznał w Roxburghu zwierzchnictwo króla Anglii Edwarda III nad Szkocją i przyrzekł mu hołd wasalny. Szkocka koalicja pod wodzą nowego regenta, sir Archibalda Douglasa, pokonała jednak Balliola 16 grudnia pod Annan w Dumfries i wygnała go z kraju. Wiosną następnego roku Edward Balliol powrócił na czele posiłków angielskich i obległ Berwick. W maju dołączył do niego Edward III, który po usunięciu przy pomocy baronów matki i Mortimera (1330) przejął całą władzę w swoje ręce i szukał okazji do wywołania wojny ze Szkocją. Poparłszy pretensje Balliola do tronu, Edward III odrzucił pokój edynburski Mortimera i skwapliwie wyprawił się na północ gotów powetować sobie dotychczasowe niepowodzenia.

Przygotowania obu stron

W lipcu wierni Dawidowi II Szkoci pod wodzą Archibalda Douglasa ruszyli na pomoc oblężonemu Berwick, doprowadzając do bitwy pod Halidon Hill; ich siły liczyły około 13 tysięcy ludzi, podczas gdy siły angielskie – około 9 tysięcy.

Bitwa

Na wieść o odsieczy szkockiej wojska Edwarda III zajęły pozycję obronną uszykowane w trzy rzuty na wzgórzu dominującym nad wszystkimi podejściami do Berwick. Król angielski spieszył konnych rycerzy, osłaniając flanki każdego z ich rzutów oddziałami łuczników. Natarcie szkockie, prowadzone przez podmokłe wrzosowiska u podnóża pozycji Anglików, rozbiło się o czoło sił Edwarda i poniosło ciężkie straty od flankowego ostrzału łuczników. Zmieszawszy wroga Anglicy przeszli do kontruderzenia i całkowicie roznieśli armię szkocką. Zginął Douglas, sześciu earlów, siedemdziesięciu baronów, pięciuset rycerzy i giermków oraz nieznana liczba prostych włóczników (w sumie najprawdopodobniej straty Szkotów wyniosły od 9 000 do 11 000 zabitych). Straty Anglików wyniosły ponoć zaledwie 14 zabitych, co wydaje się liczbą nieprawdopodobnie niską (prawdopodobnie straty Anglików wyniosły od 50 do 400 zabitych).