Wstęp

Wraz z początkiem rebelii irlandzkiej (1641–1648) około 1 500 mieszkańców miasta Wexford zadecydowało o wspólnej walce z powstańcami. W roku 1642 r. miejscowy komendant Lord Mountgarret zarządził jednak, że znajdujący się w Wexford protestanci muszą opuścić miasto. Około 80 angielskich protestantów utonęło, gdy ich łódź, którą opuścili miasto, poszła na dno.

Miasto Wexford było ważnym punktem floty kaperskiej, napadającej na angielskie jednostki i przekazujące 10% zrabowanych towarów rządowi konfederacyjnemu w Kilkenny. Do roku 1649 w Wexford stacjonowało 40 takich jednostek kaperskich. Anglicy w odpowiedzi na ataki kaprów wyrzucali pojmanych marynarzy z Wexford za burtę, wiążąc im uprzednio ręce. Irlandczycy nie pozostali im dłużni biorąc do niewoli 150 angielskich jeńców, po czym zagrozili ich śmiercią.

W roku 1648 Konfederacja podpisała traktat z angielskimi rojalistami, tworząc przymierze przeciwko zwolennikom parlamentu, którzy zwycięsko wyszli z angielskiej wojny domowej. Z uwagi na swoje położenie miasto Wexford stało się pierwszym ważniejszym celem Olivera Cromwella tuż po jego wylądowaniu na terytorium Irlandii.

Oblężenie miasta

Cromwell podszedł pod miasto dnia 2 października. Jego siły liczyły 6 000 ludzi, 8 ciężkich dział oblężniczych oraz dwa moździerze. Dnia 6 października Cromwell zajął stanowiska na wzgórzu położonym na południe od miasta. Obrońcami Wexford w sile 1 500 ludzi dowodził David Sinnot. Morale wśród obrońców nie było jednak za wysokie. Wpływ na nie miał z pewnością rezultat oblężenia Droghedy miesiąc wcześniej, dlatego wielu cywilów zamierzało skapitulować przed Anglikami. Sinnot zdecydował się na podjęcie rozmów na temat kapitulacji, w czasie których wzmacniał potajemnie obronę garnizonu do 4800 ludzi aż do dnia 11 października. Oprócz tego w pobliżu miasta New Ross pojawiły się główne siły irlandzko-rojalistycznego przymierza, na które liczył dowódca Wexford.

W trakcie trwających rokowań Sinnot obstawał przy swoich warunkach, które były nie do zaakceptowania przez Cromwella. Były nimi m.in. wolność praktykowania wiary katolickiej, ewakuacja garnizonu z całą bronią oraz odblokowanie floty kaperskiej w pozostałych portach.

Po kilku nieudanych atakach Anglików na mury miejskie rozmowy zostały ponownie wznowione. W połowie rokowań dnia 11 października oddziały parlamentarne jeszcze raz zaatakowały znienacka miasto, które zdobyto i kompletnie splądrowano. Okoliczności tego wydarzenia nie są do końca jasne. Przypuszcza się ze cała akcja jak i późniejsze rabunki nie były wykonane z rozkazu Cromwella.

Atak wojsk angielskich spowodował panikę w szeregach konfederatów, którzy w trakcie ucieczki zostali częściowo złapani i zabici. Kilkuset żołnierzy, wśród nich David Sinnot zostali zastrzeleni bądź utonęli podczas przeprawy przez rzekę Slaney. Większa część miasta oraz port stanęły w płomieniach. Liczba zabitych cywilów szacowana jest na 1 500 ludzi. Łącznie straty obrońców wyniosły 3 500 zabitych. Anglicy mieli stracić zaledwie 20 ludzi.

Zniszczenia Wexford były tak poważne, że Cromwell zrezygnował z urządzenia w mieście kwatery zimowej dla swoich wojsk.