Żeliu Mitew Żelew (bułg. Желю Митев Желев; ur. 2 marca 1935 w Weselinowie, zm. 30 stycznia 2015 w Sofii) – bułgarski filozof i polityk, pełniący funkcję prezydenta Bułgarii od 1 sierpnia 1990 do 22 stycznia 1997.

Żeliu Żelew urodził się 2 marca 1935. Ukończył studia filozoficzne na Uniwersytecie Sofijskim (1958). Tytuł doktora uzyskał za pracę Względna teoria osobowości (1987). Po czterech latach pracy naukowej (1961–1965) wyrzucono go z Uniwersytetu w Sofii za odejście od dogmatów komunistycznych. Został zesłany na wieś, gdzie przebywał od 1966 do 1974. W latach 1972–1974 pracował jako socjolog w Instytucie Sztuki Amatorskiej w Sofii, po czym otrzymał posadę naukowo-badawczą w Instytucie Kultury (1975–1989). Autor skonfiskowanej w 1982, z powodu nasuwających się porównań z komunizmem, książki Faszyzm.

W 1988 był jednym ze współzałożycieli Klubu Głasnost i Pierestrojka. W 1989 zwolniony z Instytutu Kultury za działalność opozycyjną. W grudniu 1989 założył Związek Sił Demokratycznych (ZSD, bułg. Съюз на демократическите сили – СДС), zrzeszający ugrupowania i ruchy opozycyjne. Po upadku Todora Żiwkowa, od grudnia 1989 do sierpnia 1990 przewodniczący Rady Koordynacyjnej opozycyjnego Związku Sił Demokratycznych. W czerwcu 1990 wybrany na przewodniczącego Komitetu Parlamentarnego ZSD.

W sierpniu 1990 został wybrany prezydentem Republiki Bułgarskiej przez Wielkie Zgromadzenie Narodowe. 1992 – ponownie wybrany na prezydenta kraju, tym razem w wyborach bezpośrednich na pięcioletnią kadencję. Od stycznia 1997 – prezes Fundacji Żeliu Żelewa. Był jednym z członków założycielskich i jednocześnie prezesem Bałkańskiego Klubu Politycznego.

Publikacje książkowe

• Sztuka amatorska w kontekście rewolucji naukowej i technicznej (1976)
• Kategorie Modalne (1978)
• Kultura fizyczna i sport w społeczeństwie zurbanizowanym (1979)
• Faszyzm (1982, 1990)
• Człowiek i jego osobowości (1991)
• Względna teoria osobowości (1993)
• Inteligencja i polityka • Artykuły, eseje, przemówienia i wywiady (1995)
• Nowa polityka zagraniczna Bułgarii i NATO (1995)

Odznaczenia i nagrody

Otrzymał osiem doktoratów honoris causa w siedmiu krajach, Nagrodę Catherine Medici Międzynarodowej Akademii Medici, Transition Award otrzymał wspólnie z Icchakiem Rabinem (1996).

Najwyższe odznaczenia państwowe Francji, Hiszpanii, Portugalii, i Wenezueli. Został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1994).