Zbigniew Czeczot-Gawrak (pseud. wojenny Nowina, ur. 5 października 1911 w Czernichowie, zm. 22 stycznia 2009 w Warszawie) – polski filmoznawca, historyk i teoretyk filmu, publicysta i wykładowca uniwersytecki.

Uczył się w gimnazjum staroklasycznym w Krakowie. Absolwent prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (praca magisterska w 1933). Działał w Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej i organizacji "Zet". Odbył służbę wojskową w 20 pp Ziemi Krakowskiej oraz ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Krakowie (w stopniu plutonowego podchorążego). W latach 1934–1939 pracownik MSZ w Strasburgu i Lille. Od stycznia 1939 w Warszawie.

Podczas II wojny światowej uczestnik kampanii wrześniowej 1939 (dowódca plutonu 20 pp.), następnie więziony w przejściowym obozie jenieckim w Łańcucie, z którego uciekł. Walczył w Armii Krajowej, w 1942 skierowany do III Zgrupowania, w którym po jakimś czasie objął dowództwo plutonu 111. Pracował także w komórce Delegatury Rządu "Zachód", gdzie był redaktorem dwóch biuletynów dla prasy podziemnej. Latem 1944 awansowany do stopnia podporucznika rezerwy. Brał udział w powstaniu warszawskim (pseud. Nowina) był dowódcą plutonu w Grupie Bojowej "Krybar". Poza walką zbrojną redagował biuletyn codzienny pt. "Komunikat informacyjny Zgrupowania III Warszawa - Powiśle" (ukazujący się od 2 sierpnia do 4 września 1944). Po upadku powstania ewakuowany do Piastowa a stamtąd skierowany na operację do Krakowa, gdzie pozostał do zakończenia działań wojennych.

Od stycznia 1946 do stycznia 1950 pracownik polskich placówek dyplomatycznych. Sprawował kolejno funkcje attaché poselstwa w Kairze, zastępcy szefa delegacji polskiej w Komisji Greckiej ONZ, p.o. naczelnika wydziału w Centrali. Zwolniony z powodów politycznych, pracował od 1950 w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, w Zakładzie Historii i Teorii Filmu kierowanym przez prof. Jerzego Toeplitza (był m.in. w latach 1973–1980 kierownikiem Pracowni Teorii Filmu). Od 1951 do 1961 był zastępcą redaktora naczelnego "Kwartalnika Filmowego". W 1961 uzyskał doktorat nauk humanistycznych, w 1966 – habilitację. W latach 1978–1986 wykładał dzieje światowej myśli filmowej na Uniwersytecie Łódzkim. W 1979 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych. Publikował teksty o tematyce filmoznawczej w miesięcznikach "Film", "Kino", i "Kwartalniku Filmowym", a w ostatnich latach także na łamach "Polskiego Przeglądu Dyplomatycznego". W 2001 został mianowany na stopień kapitana, w 2007 na stopień majora.

Zajmował się badaniami, krytyką i publicystyką związaną z filmem (zwłaszcza w zakresie filmu o sztuce).

Członek stowarzyszeń i związków twórczych, m.in. Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Światowego Związku Żołnierzy AK, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, ZAiKS-u, Związku Inwalidów Wojennych i in. Przewodniczący Klubu Seniorów Dyplomacji II Rzeczypospolitej.

Odznaczenia: m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Walecznych, Krzyże za Wrzesień 1939 i powstanie warszawskie, Złota Odznaka Honorowa "Za zasługi dla Warszawy", Medal Uniwersytetu Łódzkiego. W 1954 w 10 rocznicę Polski Ludowej odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi po raz II.

Mieszkał w Warszawie, na Sewerynowie. Został pochowany 2 lutego 2009 na Cmentarzu Powązkowskim.