Yves Bonnefoy
- Data urodzenia:
- 24.06.1923
- Data śmierci:
- 01.07.2016
- Długość życia:
- 93
- Days since birth:
- 37066
- Years since birth:
- 101
- Dni od śmierci:
- 3089
- Lata od śmierci:
- 8
- Kategorie:
- poeta, tłumacz
- Narodowość:
- francuska
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Yves Bonnefoy (ur. 24 czerwca 1923 roku w Tours, zm. 1 lipca 2016 roku w Paryżu) – francuski poeta, eseista i tłumacz.
Rodzice Yves'a, Marius i Helena, przywędrowali ze wsi w 1914 roku. Ojciec, czeladnik kowalski znalazł zatrudnienie w warsztatach kolejowych, matka podjęła pracę jako pielęgniarka. Po ukończeniu miejscowego gimnazjum imienia Descartesa, Yves Bonnefoy studiował matematykę, historię nauki i filozofię, początkowo na uniwersytecie w Poitiers, potem – pod kierownictwem Gastona Bachelarda i Jeana Hippolite – na paryskiej Sorbonie. Tezę magisterską na temat Kirkegaarda i Baudelaira przygotował pod opieką filozofa i poety Jeana Wahla. Jak wielu młodych twórców tego pokolenia uległ fascynacjom surrealizmu. Od 1945 roku spotykał się regularnie z André Bretonem i członkami, bądź sympatykami jego grupy. Wobec ortodoksji ideowych wyznawców zachowywał jednak ostrożną rezerwę. W czasie przygotowań do wielkiej wystawy surrealistów w 1947 roku, nie godząc się z okultystycznymi tendencjami manifestu tego ruchu pt. "Rupture Inaugurale" odmówił złożenia pod nim podpisu i w konsekwencji zerwał z André Bretonem, chociaż bez zwykłej w takich wypadkach anatemy rzucanej na odstępców. Z powstałych w tym czasie tekstów poetyckich zachował jedynie – choć w formie zmodyfikowanej – zbiór opublikowany w 1947 roku pod tytułem "Anty-Platon". Wcześniejszego "Traktatu pianisty" nie włączył do późniejszych wydań swych zbiorów.
O powodach zerwania z surrealizmem i własnej, młodzieńczej twórczości napisał w opublikowanym w 1990 roku tomie esejów pt. "Rozmowy o poezji". Doświadczenia tego – jak sam przyznał – ważnego dlań okresu, oraz późniejsze kontakty i rozmowy z poetą Pierre'em Jeanem Jouve stały się punktem wyjścia poetyckiej refleksji o związkach między obrazem i słowem – związkach, zdaniem Yves’a Bonnefoy niepełnoprawnych i pełnych zagrożeń, oraz o potrzebie zdjęcia czaru, który pęta poetyckie słowo i oddziela je od rzeczywistego życia. Rezultatem tych przemyśleń był wydany w 1953 roku zbiór poezji zatytułowany "O ruchu i martwocie Douve", który natychmiast skupił na sobie uwagę krytyki i czytelników. W ślad za nim, z kilkuletnimi przerwami, pojawiały się dalsze zbiory, każdorazowo witane jako znaczące wydarzenie literackie: w 1958 roku "Wczoraj królując pustyni", w 1964 "Kamień zapisany", w 1975 "Ułuda progu", w 1987 "To, co było bez światła", w tym samym roku "Winogrona Zeuxisa", "Jeszcze raz winogrona Zeuxisa", w 1991 "Początek i koniec śniegu", również w 2001 "Krzywe deski", wreszcie w 2008 "Długi, kotwiczny łańcuch".
Dzieło poetyckie Yves'a Bonnefoy idzie w parze z podjętym w 1951 roku i realizowanym do dzisiaj ogromnym zamierzeniem translatorskim: przekładem dzieł wszystkich Wiliama Szekspira. W 1989 ukazał się przekład 45 poematów Keatsa. Przekładał także poezję Petrarki, Johna Donne, Giacomo Leopardiego i Williama B. Yeatsa.
Yves Bonnefoy jest autorem wielu wybitnych dzieł z pogranicza filozofii, teorii literatury i sztuki. Inspirujące znaczenie miały dlań liczne podróże po krajach śródziemnomorskich, zwłaszcza spotkanie ze sztuką renesansu i baroku w miastach i miasteczkach włoskich, oraz podróże po krajach Wschodu. W swych książkach wiele uwagi poświęcał problemom semantycznej funkcji znaku – "obecności", która ujawnia się w miejscach, budowlach, dziełach malarstwa. Po obszernym studium poświęconym freskom w gotyckich katedrach Francji (1954), ukazały się inne dzieła, w których fundamentalne zagadnienia poetyki rozważane są na tle dzieł i doświadczeń różnych dziedzin sztuki: od Piero della Francesca do Balthusa, od Pieśni o Rolandzie do Louisa des Forêts. Najważniejsze opracowania to: "Nieprawdopodobne" (1959), "Artur Rimbaud" (1961), "Sen śniony w Mantui" (1967), "Rzym 1630" (1970), "Wnętrze kraju" (1972), "Czerwony obłok" (1977), "Trzy uwagi na temat koloru" (1977), "Opowieści we śnie" (1987), "Prawda słowa" (1988), "O rzeźbiarzach i malarzach" (1989), "Rozmowy o poezji" (1990), "Alberto Giacometti: biografia jednego dzieła" (1991).
Pracy twórczej towarzyszy działalność pedagogiczna. Yves Bonnefoy prowadzi wykłady na uniwersytetach francuskich, na uniwersytecie w Genewie, oraz na uniwersytetach amerykańskich. Jest doktorem honoris causa uniwersytetu w Chicago, Trinity College w Dublinie, uniwersytetu w Rzymie. W roku 1981 otrzymał nagrodę Akademii Francuskiej. Także w 1981 roku został wybrany profesorem zwyczajnym Collège de France i objął kierownictwo Katedry studiów porównawczych funkcji poetyckiej. W roku 2007 otrzymał nagrodę im. Franza Kafki w Pradze.
Yves Bonnefoy mieszka w Paryżu, na ulicy Lepic, w samym sercu ludowego Montmartru. W Polsce ukazał się wybór wierszy Yves'a Bonnefoy w przekładzie Artura Międzyrzeckiego pt. "Ten sam ciągle głos" (PIW, Warszawa 1968), oraz dwutomowe wydanie zawierające wszystkie zbiory poetyckie powstałe w latach 1953-1991 w przekładach Adama Wodnickiego, pt. "Poezje" (A&D, Kraków 1994). Pojedyncze wiersze i poematy prozą tego poety z lat 1991-2001 w przekładach Adama Wodnickiego zamieszczane były także w kwartalniku "Literatura na Świecie, oraz "Antologii poezji francuskiej" Jerzego Lisowskiego (Czytelnik, Warszawa 2006).
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Nie występują żadne powiązania
Nie określono wydarzenia