Witold Józef Dzierżykraj-Morawski herbu Nałęcz ps. „Wallenrod” (ur. 27 marca 1895 w Oporowie w Wielkopolsce, zamordowany 9 listopada 1944 w obozie koncentracyjnym w Mauthausen) – pułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, mianowany pośmiertnie generałem brygady.

do wybuchu II wojny światowej

Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii niemieckiej, w której został oficerem kawalerii i służył w pułku huzarów gwardii pruskiej w stopniu podporucznika. W grudniu 1918 uczestniczył w powstaniu wielkopolskim. Przeszedł w styczniu 1919 do służby w Wojsku Polskim, 25 stycznia 1919 przydzielony został do 1 Pułku Ułanów Wielkopolskich. Zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem 1 czerwca 1919. W wojnie z bolszewikami wziął udział jako szef sztabu VII Brygady Jazdy.

2 stycznia 1920 rozpoczął studia w Wojennej Szkole Sztabu Generalnego. W połowie kwietnia 1920 skierowany został na front celem odbycia praktyki sztabowej. W okresie od stycznia do września 1921 kontynuował naukę w W.S.Woj. Po ukończeniu nauki otrzymał tytuł oficera Sztabu Generalnego i przydział do Inspektoratu Armii Nr 2 na stanowisko I referenta, a następnie został wykładowcą w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu.

Awansował na majora 1 lipca 1923 i do końca 1926 pełnił funkcję attaché wojskowego w Bukareszcie. Po powrocie do Polski został dowódcą 1 szwadronu w 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego w Lesznie. W 1928 otrzymał przydział do Oddziału III Sztabu Generalnego jako kierownik referatu, a następnie był attaché wojskowym w Berlinie do 1932. Awansował na podpułkownika w styczniu 1929. Od kwietnia 1932 do 1937 był dowódcą 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, a następnie oficerem sztabu w Inspektoracie Armii we Lwowie. Od 1 stycznia 1935 pułkownik dypl.

Losy wojenne

Brał udział w wojnie obronnej 1939 jako szef sztabu Armii „Karpaty” i Armii „Małopolska”. Dostał się do niewoli niemieckiej, do końca życia przebywał w obozach jenieckich: VII C Laufen, XI B Braunschweig, II C Woldenberg, II B Arnswalde i II D Gross Born. W tym ostatnim obozie, mimo że najwyższym stopniem polskim oficerem był gen. Kmicic-Skrzyński, pełnił funkcję starszego obozu i jednocześnie konspiracyjnego komendanta. Od listopada 1939 działał w organizacjach podziemnych oflagów pod pseudonimem „Dzierżykraj”. Po przejściu do Gross Born związał się z organizacją Odra, która skupiała polskich jeńców wojennych oraz cywilnych robotników przymusowych na obszarze całego Pomorza. Za tą działalność został aresztowany przez Niemców we wrześniu 1944 i osadzony w obozie koncentracyjnym Mauthausen, gdzie został rozstrzelany. Pośmiertnie w 1964 awansowano go do stopnia generała brygady.