Cmentarz Karaimski w Warszawie – cmentarz społeczności karaimskiej znajdujący się w Warszawie przy ulicy Redutowej 34 w dzielnicy Wola. Jest to jedyny w Polsce cmentarz karaimski, na dodatek czynny do dnia dzisiejszego.

Cmentarz został założony w 1890. Zgodę na założenie w Warszawie cmentarza karaimskiego wydał urzędujący na Krymie hachan taurydzki . Grunt pod jego teren został nabyty przez kupców tytoniowych przybyłych z Krymu od zarządu cmentarza prawosławnego. W latach pięćdziesiątych XX wieku teren cmentarza został ogrodzony. W późniejszych latach cmentarz został powiększony z pierwotnych około 0,05 ha do około 0,1 ha powierzchni i znajduje się na nim około 100 mogił. Nagrobki są typowe, inskrypcje napisane są w języku karaimskim. Najstarszy grób należy do Saduka Osipowicza Kefelego z Kaffy zmarłego w 1895.

Cmentarz Karaimski usytuowany jest na wprost zajezdni autobusowej. To jedyna w Polsce i jedna z nielicznych na świecie nekropolii karaimskich, co ciekawsze czynna do dnia dzisiejszego. Karaimi są narodowo-religijną grupą pochodzenia tureckiego, mającą swój język oraz wiarę opartą na Starym Testamencie. Aktualnie w Polsce zamieszkuje kilkuset Karaimów, rozproszonych po całym kraju. Przed wojną w Polsce było kilka cmentarzy tego wyznania (także w Trokach, Łucku i Haliczu). Po zmianie granic w Polsce pozostał tylko ten jeden.

______________________________________________________________________

Nekropolia karaimska jest niewielka, liczy około czterdziestu mogił (głównie współczesnych). Jej początki sięgają 1890 r. Fundatorami gruntu przeznaczonego na cmentarz karaimski byli kupcy tytoniowi, którzy przybyli z Krymu do Warszawy. Nabyli oni od Zarządu Cmentarza Prawosławnego mały placyk przylegający do dawnych umocnień Wolskiej Reduty 56 (zwanej także Redutą Sowińskiego) i stworzyli tu miejsce pochówku dla członków swojej społeczności. Pierwotnie cmentarz miał zaledwie 550 m2 powierzchni i był ogrodzony wysokim, dwumetrowym murem ceglanym. Podczas II Wojny Światowej mur ten został samowolnie rozebrany przez okoliczną ludność, a nagrobki uległy zniszczeniu lub dewastacji. Zniszczeniu uległy także księgi cmentarne. W 1945 r. cmentarz odnowiono a w latach 1994-1996 otoczono go nowym ogrodzeniem ceglano-metalowym (zabezpieczonym obecnie kłódką na szyfr). W wyniku wieloletnich starań Karaimskiego Związku Religijnego powierzchnia cmentarza została powiększona, aktualnie zajmuje 1122 m 2. W 1991 r. nekropolia wpisana została do rejestru zabytków. Nagrobki podobne są do innych spotykanych na warszawskich cmentarzach, aczkolwiek na niektórych umieszczone zostały napisy inskrypcyjne w języku karaimskim. Pomniki są całkowicie ocienione bujnymi drzewami i krzewami. Atmosferę zadumy zakłóca jedynie sąsiedztwo dosyć ruchliwej ul. Redutowej. Wśród najstarszych mogił odnajdziemy tu grób Saduka Osipowicza Kefelego pochodzącego z Kaffy (obecna Teodozja na Krymie). Spoczywają tu także m.in.: światowej sławy turkolog i orientalista z Uniwersytetu Warszawskiego profesor Ananiasz Zajączkowski, specjalista z dziedziny informatyki i elektroniki profesor Szymon Firkowicz, geofizyk Ananiasz Rojecki, więzień Oświęcimia Jan Pilecki, zesłańcy i późniejsi żołnierze gen Andersa: Michał Nowicki i Jerzy Łopatto oraz ostatni polski karaimski hazzan (duchowny sprawujący dozór nad karaimską gminą dżymat), założyciel wrocławskiej świątyni karaimskiej, tzw. kienesy - Rafał Abkowicz (1896-1992).

Źródło: http://www.przewodnik.wola.waw.pl

nr rej. 1412 z 2 lutego 1991