Cmentarz Komunalny nr 2 im. Ofiar II wojny światowej – cmentarz położony w Toruniu przy ulicach Grudziądzkiej i Wielki Rów. Został założony w 1891. Istotną część pochowanych na nim stanowią ofiary rozmieszczonych w Toruniu hitlerowskich obozów jenieckich i przejściowych.

Historia cmentarza

Pierwszy projekt nowego cmentarza dla katolików i ewangelików we wsi Mokre (obecnie dzielnica Torunia) przedstawił pastor ewangelicki Andriessen w 1889. Było to motywowane wyczerpywaniem się miejsca na starym cmentarzu mokrzeńskim oraz panującymi tam fatalnymi warunkami higienicznymi. Rok później wybrano miejsce - niewielki lasek położony w znacznym oddaleniu od centrum Torunia, przy szosie prowadzącej na Chełmżę. Mimo protestów ze strony parafii Najświętszej Maryi Panny, wynikających z dużej odległości cmentarza od kościoła, 13 grudnia 1891 dokonano na nim pierwszego pochówku. W 1906 do cmentarza przyłączono pusty do tej pory teren przyległy do ulic Kozackiej i Wielki Rów. Po kolejnym rozszerzeniu (dodanie działki od ulicy Grudziądzkiej w 1933) cmentarz osiągnął powierzchnię prawie czterech hektarów z 25 kwaterami. Został tu pochowany m. in. Julian Nowicki.

W czasie II wojny światowej na cmentarzu pochowane zostały ofiary obozu "Szmalcówka" położonego po przeciwnej stronie ulicy Grudziądzkiej, zaś już po zakończeniu konfliktu przeniesiono na niego część szczątków Żydów zamordowanych w regionie toruńskim oraz jeńców radzieckich z obozu na Glinkach. Na terenie nekropolii znajduje się łącznie 3315 grobów, a możliwość dokonywania nowych pochówków jest ograniczona. W 1997 na cmentarz przeniesione zostały pozostałości pomnika wdzięczności Armii Czerwonej, położonego pierwotnie w centrum Torunia.