Terry Sawchuk (ur. 28 grudnia 1929 w Winnipeg w Kanadzie, zm. 31 maja 1970 w Nowym Jorku) - były zawodowy kanadyjski hokeista grający na pozycji bramkarza, który rozegrał w NHL 21 sezonów w klubach:Detroit Red Wings, Boston Bruins, Toronto Maple Leafs, Los Angeles Kings i New York Rangers. Swój pseudonim Uke zyskał dzięki ukraińskiemu pochodzeniu. Od 1971 roku członek Hockey Hall of Fame.

Kariera

W ciągu swojej kariery Sawchuk wygrał 501 meczów, 441 w sezonie zasadniczym i 54 w playoff, a w 115 zaliczył shutout (czyste konto), 103 razy w sezonie zasadniczym i 12 razy w playoff. Terry Sawchuk urodził i wychował się w Winnipeg w prowincji Manitoba w Kanadzie, grał tam w hokeja na otwartym lodowisku. Nazywany "Uke" dzięki swojemu ukraińskiemu pochodzeniu, rozpoczął swoją zawodową karierę w wieku 17 lat, zdobywając tytuł debiutanta roku w United States Hockey League. Następnie zdobył tytuł debiutanta roku grając w Indianapolis Capitals w American Hockey League. Powołany z AHL do Detroit Red Wings na sezon 1950-51 NHL, zdobył Calder Memorial Trophy dla najlepszego debiutanta sezonu, stając sie pierwszym zawodnikiem, który zdobył tytuły rookie-of-the-year w trzech różnych profesjonalnych ligach. Został wybrany także do pierwszej drużyny All Star, co można dzisiaj porównać do zdobycia Vezina Trophy, jako że wtedy otrzymywał je bramkarz z najmniejszą z najmniejszą liczbą puszczonych bramek na mecz.

W 1952 roku Terry Sawchuk poprowadził Detroit Red Wings do zdobycia Pucharu Stanleya w minimalnej liczbie ośmiu meczów (dwie serie do 4 zwycięstw), w których zaliczył 4 razy shutout i puścił jedynie 5 bramek. W ciągu wszystkich ze swoich pięciu pierwszych lat w NHL, prowadził w statystyce zwycięstw i dostał się do drużyny All Stars. W sezonie 1954-55 został nabyty przez Boston Bruins, jednak nie potrafił dostosować się do gry tej ekipy. W czasie sezonu 1956-57 skończył karierę, narzekając na poważny stres i mononukleozę. Jednak, w następnym sezonie powrócił do gry po tym jak został z powrotem zawodnikiem Detriot. W zamian Red Wings wysłali młodego napastnika Johnny'ego Bucyka do Bostonu (jedna z najbardziej jednostronnych transakcji w historii NHL).

Przed startem sezonu 1964 trafił do Toronto Maple Leafs poprzez waiver draft gdzie wygrał kolejny Vezina Trophy w sezonie 1964-65 i pomógł Leafs zdobyć Puchar Stanleya w sezonie 1966-67. Sawchuk posiadał zdolność do grania pomimo ciężkich kontuzji, co było znaczącą zaletą w czasach kiedy bramkarze nie używali masek ochronnych, którą można było dostrzec już w jego dzieciństwie. Mając dwanaście lat zlekceważył kontuzję w czasie towarzyskiego meczu rugby, która po dwóch latach okazła sie złamaniem kości ręki, która nie zrosła się dobrze, Sawchuk do końca życia miał jedną ręke krótszą o 5 cm od drugiej. W swojej zawodowej karierze, Sawchuk rozegrał ponad dwanaście sezonów bez maski i miał ponad 600 szwów założonych na twarz. Później jednak używał maskę i cenił jej ochronę.

Śmierć

Sawchuk wiele lat zmagał się z nieleczoną depresją, która negatywnie wpływała na jego życie. W czasie bójki pod wpływem alkoholu z hokeistą New York Rangers Ronem Stewartem, Sawchuk doznał poważnych obrażeń i po kilku tygodniach zmarł w Nowym Jorku. Nie wiadomo czy to zdarzenie było prawdziwą bójka czy jedynie nieodpowiedzialnym zachowaniem, ale wszczęto śledztwo o nieumyślne spowodowanie śmierci i Stewart nie został oskarżony. W wyniku uszkodzenia wątroby powstało w organizmie Swachuka wiele zakrzepów, które trzeba było usuwać chirurgicznie. Jednak zakrzep spowodował zatrzymanie akcji serca i Terry Sawchuk zmarł 31 maja 1970 roku. Miał tylko 40 lat. Sawchuk został pogrzebany na Mount Hope Cemetery w Pontiac w stanie Michigan.

Spuścizna

1 zastrzeżony numer Sawchuka w hali Joe Louis Arena

Terry Sawchuk ukończył karierę z 447 zwycięstwami, co przez 30 lat było rekordem, a jego 103 shutouty do dziś są rekordem w NHL. W 1971 r. Sawchuk został pośmiertnie wybrany do Hockey Hall of Fame a także otrzymał Lester Patrick Trophy za swój wkład w rozwój hokeja w USA. W 1997 została wydana książka Briana Kendalla: Shutout: The Legend of Terry Sawchuk. Książka Davida Dupis Sawchuk: The troubles and triumphs of the World's Greatest Goalie, którą wydano w 1998, została napisana przy współpracy rodziny Sawchuka. W 2001 Terry Sawchuk został uwieczniony na znaczku pocztowym. Numer Sawchuka 1 został zastrzeżony przez Detroit Red Wings. W Winnipeg nadano imię Sawchuka lodowisku (Terry Sawchuk Memorial Arena).

Nagrody i wyróżnienia

• Najlepszy pierwszoroczniak roku USHL (1948)
• Dudley "Red" Garrett Memorial Award - Najlepszy pierwszoroczniak roku AHL (1949)
• Calder Memorial Trophy (1951)
• NHL First All-Star Team (1951, 1952, & 1953)
• NHL Second All-Star Team (1954, 1955, 1959, & 1963)
• Vezina Trophy (1952, 1953, 1955, & 1965)
• Puchar Stanleya (1952, 1954, 1955, & 1967)
• Lester Patrick Trophy (1971)
• Wybrany Hockey Hall of Fame w 1971
• W 1998 roku znalazł sie 9 miejscu (najwyższe wśród bramkarzy) na liście 100 najlepszych hokeistów magazynu The Hockey News
• 6 marca 1994 roku jego numer 1został zastrzeżony w klubie Detroit Red Wings

Rekordy

• NHL Record - Career Shut-Out Leader - 103
• NHL Record - Career Ties Leader - 172