Sylwester Kaliski

Osoba
Miejsca
Wspomnienia
Kondolencje
Ogłoszenia
Związki
Wydarzenia

Dodaj nowe zdjęcie!

Data urodzenia:: 19.12.1925
Data śmierci:: 16.09.1978
Data pogrzebu :: 19.09.1978
Długość życia:: 52
Days since birth:: 35930
Years since birth:: 98
Dni od śmierci:: 16666
Lata od śmierci:: 45
Kategorie:: członek akademii nauk, działacz komunistyczny i państwowy, generał, inżynier, minister, profesor, rektor, żołnierz
Narodowość:: polska
Cmentarz:: Warszawa, Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Sylwester Damazy Kaliski (ur. 19 grudnia 1925 w Toruniu, zm. 16 września 1978 w Warszawie) – polski wojskowy i naukowiec, generał dywizji WP, profesor, doktor habilitowany, inżynier, komendant-rektor Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie (1967–1974), członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk (1969–1978), działacz partyjny i państwowy, członek Komitetu Centralnego PZPR (1975–1978), minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki (1974–1978), poseł na Sejm PRL VI i VII kadencji.

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 19 grudnia 1925 w Toruniu, syn Wincentego – starszego ogniomistrza w 8. pułku artylerii ciężkiej Wojska Polskiego i Walerii, z d. Szynalewskiej. Do 1939 ukończył sześć klas szkoły powszechnej i jedną klasę gimnazjum w Toruniu. W 1940 został wywieziony do prac przymusowych w Niemczech, skąd w 1941 zbiegł i powrócił do rodzinnego miasta. W Toruniu pracował w warsztacie tapicerskim i związał się z ruchem oporu. We wrześniu 1943 został wcielony do służby w Kriegsmarine. Za odmowę służby oraz próbę ucieczki został aresztowany i osadzony w więzieniu wojskowym. W lutym 1944 został przewieziony do Gestapo w Bydgoszczy, następnie do obozu koncentracyjnego w Potulicach. Po wyzwoleniu pracował jako mierniczy w Oddziale Reformy Rolnej, następnie krótko w Milicji Obywatelskiej w Toruniu i jednocześnie kontynuował naukę.

Okres powojenny

W sierpniu 1945 eksternistycznie zdał maturę w Liceum Matematyczno-Fizycznym im. Stefana Żeromskiego w Toruniu i rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Lądowo-Wodnej Politechniki Gdańskiej (specjalność: budowy mostów i budownictwa przemysłowego), które ukończył 12 listopada 1949 z tytułem magistra inżyniera budowy mostów. Już na trzecim roku studiów został asystentem. Jeszcze jako student opublikował swoją pierwszą pracę naukową: "Pasmo płytowe nieskończenie długie sprężyście zamocowane w dźwigarach". Po ukończeniu studiów pozostał w uczelni jako starszy asystent, a następnie adiunkt w Katedrze Budowy Mostów. Jednocześnie pracował jako samodzielny pracownik naukowy w Zakładzie Mechaniki Budowli Politechniki, współpracując przy projektach szeregu poważnych budowli przemysłowych. Prowadził również zajęcia w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Gdańsku. Równolegle samodzielnie studiował matematykę oraz fizykę.

W 1950 zawarł związek małżeński z Ireną Jankowicz (ur. 1925), lekarzem-stomatologiem. W 1954 urodził się ich syn - Wojciech Sylwester.

31 grudnia 1950 został skierowany na kurs oficerów rezerwy (w grupie kwaterunkowo-budowlanej) w Centrum Wyszkolenia Kwatermistrzowskiego w Poznaniu. Kurs ukończył 6 kwietnia 1951 i rozpoczął zawodową służbę wojskową.

W kwietniu 1951 został pracownikiem Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie gdzie początkowo był pomocnikiem kierownika sekcji programów i planowania w Wydziale Wyszkolenia. Od 18 marca 1952 był inspektorem Fakultetu Uzbrojenia. Od 6 września 1952 był zastępcą szefa Katedry Mechaniki Teoretycznej i Wytrzymałości Materiałów, a od 17 września 1953 był jednocześnie starszym wykładowcą w tej katedrze. Od 17 grudnia 1956 ponadto był starszym wykładowcą przedsięwzięć inżynieryjnej obrony przeciwatomowej. Od 1959 był kierownikiem Pracowni Teorii Drgań Ośrodków Ciągłych w Zakładzie Badań Drgań. Następnie był szefem Katedry Podstaw Mechaniki i Fizyki Technicznej (1961-74) oraz zastępcą komendanta WAT do spraw naukowych. W latach 1962-65 pełnił funkcję zastępcy komendanta Wydziału Chemii i Fizyki Technicznej do spraw szkolenia. W latach 1967–74 był komendantem-rektorem WAT. W latach 1954–1978 był pracownikiem Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN (IPPT PAN).

W 1966 awansował na stopień generała brygady, a w 1972 na stopień generała dywizji. Na podstawie rozkazu personalnego MON nr 07 z 4 stycznia 1975 został zwolniony z zawodowej służby wojskowej i przeniesiony do rezerwy.

Stopień naukowy kandydata nauk technicznych uzyskał 27 listopada 1954 na podstawie pracy pt.: "Stateczność udarowa pręta" (promotorem pracy był prof. Stefan Zięba). Z dniem 21 września 1961 po zmianie ustawy o stopniach i tytułach naukowych nadano mu z mocy prawa stopień naukowy doktora nauk technicznych. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w IPPT PAN w 1956 na podstawie pracy pt.: "Pewne problemy brzegowe dynamicznej teorii sprężystości i ciał niesprężystych". Obie prace miały charakter niejawny, ich przedmiotem były de facto techniczne zagadnienia konstrukcji rakiet bojowych.

Tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1958, a profesora zwyczajnego - w 1961. Od 1962 był członkiem-korespondentem, a od 1969 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.

W 1976 utworzył Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy i został jego pierwszym dyrektorem. W 1973 przeprowadził eksperyment kontrolowanej mikrosyntezy termojądrowej, osiągając temperaturę plazmy 10 milionów stopni (tzw. Eksperyment "Focus"). Był wybitnym specjalistą w dziedzinie teorii pól sprzężonych, badań termojądrowych, twórcą polskiej elektronofononiki.

Podał teorię ciągłego wzmacniania ultradźwięków i hiperdźwięków w kryształach półprzewodnikowych. Był inicjatorem polskich badań nad mikrosyntezą termojądrową za pomocą lasera.

Od 1959 był redaktorem naczelnym czasopisma "Proceedings of Vibration Problems", a następnie "Journal of Technical Physics".

Opublikował około 550 prac naukowych. Ostatnia jego praca: "Wydatek neutronów podczas pobudzonej wybuchowo kompresji deuter-tryt w układzie cylindrycznym z warstwą o dużej inercji" została opublikowana już po jego śmierci - w 1979, w założonym przez niego czasopiśmie "Journal of Technical Physics". Był autorem wielu ważnych wynalazków, opatentowanych w kraju i za granicą.

Od 28 stycznia 1959 był członkiem PZPR, w latach 1975–1978 członkiem Komitetu Centralnego PZPR, posłem na Sejm PRL VI i VII kadencji z ramienia PZPR, przewodniczącym Sejmowej Komisji Nauki i Postępu Technicznego, w latach 1974–1978 ministrem nauki, szkolnictwa wyższego i techniki.

Był doktorem honoris causa Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego i Uniwersytetu Sofijskiego a także laureatem wielu nagród m.in. Maksymiliana Tytusa Hubera (1954, 1957) oraz czterokrotnie nagrody państwowej I stopnia (1964, 1970, 1974, 1978) i dwukrotnie nagrody ministra obrony narodowej (1958 i 1968 - I stopnia).

Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 24 lipca 1979 ustanowiono nagrodę jego imienia (indywidualną i zbiorową), przyznawaną za wybitne prace naukowe, związane z obronnością kraju i przyczyniające się do rozwoju nauk technicznych oraz fizycznych.

Okoliczności śmierci

Zmarł w Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM po długiej chorobie w następstwie ciężkich obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym z dnia 5 sierpnia 1978 koło m. Wyszewo pod Koszalinem (prowadził samochód Fiat 132-2000, nr rej. WAA 114C, jego żona była ciężko ranna i została sparaliżowana na stałe). Został pochowany 19 września 1978 roku na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. W pogrzebie gen. dyw. Sylwestra Kaliskiego wziął udział m. in. przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński, prezes Rady Ministrów Piotr Jaroszewicz oraz minister obrony narodowej gen. armii Wojciech Jaruzelski.

Według niepotwierdzonych informacji, otrzymanych od jednego z oficerów WP, gen. Sylwester Kaliski został zamordowany przez KGB, ponieważ pracując nad całkowicie polską bombą wodorową nie zgodził się na podzielenie się wiedzą ze Związkiem Radzieckim. Temat ten był poruszony w programie TVN Nie do wiary oraz w programie Nautilus Roberta Bernatowicza.