Andrzej Tomaszewski (ur. 26 stycznia 1934 w Warszawie, zm. 25 października 2010 w Berlinie) – profesor dr hab. inż. arch., architekt, urbanista, historyk architektury, mediewista, specjalista w dziedzinie ochrony zabytków.

Edukacja

Absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (1959) i Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1962). W 1976 r. uzyskał tytuł naukowy profesora nauk technicznych.

Kariera zawodowa

W latach 1973-1981 oraz 1987-1988 dyrektor Instytutu Historii Architektury i Sztuki Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej a od 1988 roku kierownik Zakładu Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Profesor w Wissenschaftskolleg zu Berlin (1982-1985), profesor na Uniwersytecie Jana Gutenberga w Moguncji (1986-1987). W latach 1988-1992 był dyrektorem generalnym ICCROM – Międzynarodowego Centrum Badań nad Ochroną i Konserwacją Dziedzictwa Kulturowego w Rzymie. W latach 1984 – 1993 był prezesem Międzynarodowego Komitetu Kształcenia Konserwatorów Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS, później Prezesem Honorowym ICOMOS. W latach 1995-1999 zajmował stanowisko Generalnego Konserwatora Zabytków RP, kierując Państwową Służbą Ochrony Zabytków. Od 2003 do 2009 prezes Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS. Od roku 2009 wiceprezes PKN ICOMOS i prezes Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM. Przewodniczący Rady Ochrony Zabytków przy Prezydencie m.st. Warszawy. Delegat Polski w Komitecie Światowego Dziedzictwa UNESCO. Delegat Polski w Komitecie Dziedzictwa Kultury Rady Europy. Był członkiem rady Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie, członkiem rady naukowo-programowej Denkmal – Europejskich Targów Konserwacji i Restauracji Zabytków oraz Renowacji Starych Budowli w Lipsku. Członek Komisji Konserwatorskiej Muzeum Pałacu w Wilanowie. Był prezesem Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury Był też członkiem Niemieckiej Akademii Urbanistyki i Planowania Przestrzennego oraz członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.

Pochowany został na Cmentarzu Służewskim Starym przy ul. Renety w Warszawie.

Dorobek

Jego głównym obszarem zainteresowań naukowych była mediewistyka. Badacz historii architektury i sztuki średniowiecznej. Historyk kultury, teorii i historii ochrony dóbr kultury. Brał czynny udział w badaniach archeologicznych (Wiślica, Strzelno, Jędrzejów, Wąchock, Opatów, Sandomierz)) i licznych nieoczekiwanych odkryciach (rytowana płyta w Wiślicy). Jest autorem nowatorskich projektów konserwatorskich takich obiektów jak: kolegiata i Dom Długosza w Wiślicy, kolegiata w Opatowie, kościół w Prandocinie, rzymska willa i kościoły romańskie w Taliándörögd (Węgry), katedra św. Lamberta w Liege (Belgia), zamki Nicastro i Amendolea Vecchia (Włochy), średniowieczna wieś Condorcet (Francja). Za wkład w ochronę zabytków Calabrii otrzymał tytuł Honorowego Obywatela miasta Bova. Od lat zaangażowany we współpracę polsko-niemiecką (członek Niemieckiej Akademii Urbanistyki i Planowania Przestrzennego) w dziedzinie ochrony i konserwacji zabytków. Jako Generalny Konserwator Zabytków stworzył system ogólnospołecznej odpowiedzialności za ochronę materialnych nośników pamięci narodowej oraz doprowadził do wpisu na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO m.in. Kościoła Pokoju w Świdnicy i w Jaworze za co został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Miasta Jawora.

Autor ponad 300 publikacji z dziedziny ochrony i konserwacji zabytków wydanych w Polsce i poza granicami.

Nagrody i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
• Nagrodą im. Brata Alberta
• 2003 - Nagroda Kulturalna im Georga Dehio
• 2010- Nagroda Fundacji Kronenberga im. Profesora Aleksandra Gieysztora.
• Honorowy Obywatel Miasta Jawora
• Honorowy Obywatel Miasta Bova (Włochy)