Ryszard Szwed (ur. 4 stycznia 1939 w Radomsku, zm. 18 maja 2015) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, poseł na Sejm X kadencji.

Ukończył w 1965 studia w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W 1977 na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych, a w 1990 habilitował się na Uniwersytecie Łódzkim. W 2000 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.

Pracował jako nauczyciel i dyrektor Szkoły Podstawowej nr 9 oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Radomsku, był następnie dyrektorem Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim. Od 1991 kierował Zakładem Historii Najnowszej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Od 1996 do 2002 zajmował stanowisko rektora tej uczelni, był później profesorem zwyczajnym w Akademii im. Jana Długosza. Specjalizował się w historii Polski XIX i XX wieku.

W 1989 uzyskał mandat posła na Sejm kontraktowy. Został wybrany w okręgu Bełchatów z puli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pod koniec kadencji pozostawał parlamentarzystą niezrzeszonym. Zasiadał w Komisji Łączności z Polakami za Granicą oraz w Komisji Sprawiedliwości.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1981), Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Medalem 40-lecia Polski Ludowej.