Radom, cmentarz ewangelicki
- aktywny od:
- 00.00.1833
- aktywny do:
- -
- adres:
- 26-600 Radom ul. Kielecka 60
- Telefon:
- -
- E-mail:
- -
- Strona główna:
- -
- zarządca:
- Parafia Ewangelicko-Augsburska Świętej Trójcy, 26-600 Radom ul. Reja 6
- rodzaj cm./wyznanie:
- luterański
- region administracyjny:
- Województwo mazowieckie, powiat radomski
- powierzchnia:
- - ha
- kategoria miejsca:
- -
Cmentarz ewangelicki w Radomiu - cmentarz ewangelicki parafii luterańskiej w Radomiu, położony przy zbiegu ulic Kieleckiej i Wolanowskiej w Radomiu.
Historia
Powstał we wrześniu 1833, a więc siedem lat po erygowaniu radomskiej parafii luterańskiej. Został utworzony na gruntach podarowanych parafii przez niejakiego Szmidta. W 1834 cmentarz został otoczony fosą i obsadzony drzewami. W 1839 wybrukowano wjazd. W latach 1857-1858 ogrodzony został murem, który poświęcono w 1860. W tym samym czasie powiększono nieznacznie teren cmentarza. W latach osiemdziesiątych XIX wieku cmentarny mur był remontowany. W 1893 na gruntach odkupionych od niejakiego Bogackiego powstał dom grabarza. W 1902 Ewa Reich ufundowała dzwon, który zawieszono na bramie wjazdowej. W latach 1902-1904 uporządkowano układ przestrzenny cmentarza i cmentarny drzewostan.
W 1915 podczas deportacji mieszkańców miasta pochodzenia niemieckiego w głąb Imperium Rosyjskiego miejscowy margines zdewastował cmentarz, włamując się do grobów. W czasie I wojny światowej pochowano na cmentarzu 112 żołnierzy-ewangelików służących w armii niemieckiej i austro-węgierskiej.
W 1926 odprawiono na cmentarzu nabożeństwo z okazji jubileuszu stulecia parafii. W 1934 podwyższono mur otaczający cmentarz.
Brak bliższych wiadomości na temat losów cmentarza podczas II wojny światowej. W 1977 przeprowadzono inwentaryzację cmentarza. W 1981 dokonano zorganizowanej kradzieży nagrobków, a rok później, 3 maja 1982, cmentarz został wpisany do rejestru zabytków. W 2004 rozpoczęto rozbiórkę domku grabarza, jako nienadającego się do remontu. W 2005 wyremontowano mur cmentarny i ponownie uporządkowano drzewostan. W 2007 lub 2008 dokonano ponownej inwentaryzacji.
Układ i stan zachowania cmentarza
Cmentarz o nieregularnym kształcie podzielony jest na niewielkie kwatery, w których znajduje się po kilka, kilkanaście grobów. Taki układ pochodzi z lat pięćdziesiątych XIX wieku.
Cmentarz jest zachowany w dość dobrym stanie. Dzięki akcjom porządkowym organizowanym przez parafię od lat osiemdziesiątych XX wieku, w których brali udział wolontariusze z kraju i zagranicy, a także dzięki objęciu cmentarza opieką przez uczniów radomskiego Zespołu Szkół Ekonomicznych, inspirowanych przez nauczycielkę Bożenę Ziętek, nekropolia jest czysta i uporządkowana. Na cmentarzu znajduje się obecnie 269 grobów, z których 81 jest zupełnie zniszczonych. Nagrobki na cmentarzu były wykonywane przez radomskich rzemieślników, lecz również przez zakłady z Warszawy i Lublina. Nagrobki wykonano z piaskowca, żeliwa, granitu i innych materiałów.
W 2009 roku przeproadzono prace restauracyjne współfinansowane przez Gminę Miasta Radomia.
Źródło: wikipedia.org, wikimapia.org
Brak wydarzeń