Paweł Bogdan Adamowicz (ur. 2 listopada1965 w Gdańsku, zm. 14 stycznia 2019 tamże) – polski prawnik, samorządowiec i polityk. W latach 1990–1993 prorektor Uniwersytetu Gdańskiego, w latach 1994–1998 przewodniczący Rady Miasta Gdańska, w latach 1998–2019 prezydent Gdańska.

Życiorys

Wykształcenie i działalność zawodowa

W latach 1972–1980 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 50 im. Emilii Plater w Gdańsku, a następnie w latach 1980–1984 do I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku. W szkole średniej włączył się w konspirację solidarnościową. Był kolporterem prasy i wydawnictw podziemnych. W latach 1984–1986 był współwydawcą i drukarzem podziemnego uczniowskiego pisma „Jedynka”.

W latach 1984–1989 studiował na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Podczas studiów w okresie 1985–1987 był współwydawcą i drukarzem podziemnego pisma studentów „ABC”. W maju 1988 był współorganizatorem strajku okupacyjnego na swojej uczelni oraz przewodniczącym studenckiego komitetu strajkowego. Współtworzył pierwsze jawne stowarzyszenia opozycyjne wobec władz (Klub Myśli Politycznej „Dziekania” w Warszawie, Gdański Klub Polityczny im. Lecha Bądkowskiego, Stowarzyszenie „Kongres Liberałów” i Gdańskie Stowarzyszenie Akademickie).

Po studiach rozpoczął pracę na UG jako asystent w Katedrze Historii Państwa i Prawa Polski, a w latach 1990–1993 był prorektorem UG ds. studenckich. Naukowo zajmował się problematyką samorządu terytorialnego w II Rzeczpospolitej. Posiadał tytuł zawodowy magistra. W latach 1991–1998 był członkiem komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1993–1996 odbył aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Gdańsku, zakończoną zdanym egzaminem.

Działalność polityczna

W 1990 został wybrany na radnego Gdańska z ramienia Komitetu Obywatelskiego. W latach 1990–1993 był członkiem władz krajowych i wojewódzkich Kongresu Liberalno-Demokratycznego.

W latach 1994–1998 pełnił funkcję przewodniczącego rady miasta. Działał wówczas w Partii Konserwatywnej i następnie w Stronnictwie Konserwatywno-Ludowym. W 1998 z listy AWS po raz trzeci został radnym, następnie objął urząd prezydenta miasta. W latach 1990–1994 był delegatem miasta do sejmiku samorządowego, w latach 1990–1991 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego sejmiku samorządowego. W 2001 znalazł się wśród założycieli regionalnych struktur Platformy Obywatelskiej.

10 listopada 2002 został wybrany na drugą kadencję prezydencką, tym razem w wyborach bezpośrednich. W wyborach samorządowych w 2006 skutecznie ubiegał się o reelekcję, zwyciężając w I turze z poparciem 60,9% głosujących (96 485 głosów). Cztery lata później ponownie wygrał w I turze. W 2014 uzyskał reelekcję na kolejną kadencję, pokonując w II turze głosowania Andrzeja Jaworskiego.

Objął ponadto w międzyczasie funkcje przewodniczącego rad nadzorczych Zarządu Morskiego Portu Gdańsk oraz Gdańskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej. Członek Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego oraz od 2011 Komitetu Regionów. Został członkiem organu nadzorczego Fundacji Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, Fundacji Centrum Solidarności oraz Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego. W latach 2007–2015 był prezesem zarządu Unii Metropolii Polskich, następnie został członkiem zarządu tej organizacji.

W marcu 2015 prokurator przedstawił mu zarzuty dotyczące nieprawidłowości w oświadczeniach majątkowych, w związku z czym zawiesił członkostwo w PO[14] (które następnie wygasło). W marcu 2016 sąd rejonowy umorzył warunkowo postępowanie w tej sprawie na okres próby, orzekając jednocześnie wobec Pawła Adamowicza świadczenie pieniężne. W grudniu 2016 Sąd Okręgowy w Gdańsku na skutek apelacji prokuratora uchylił ten wyrok i skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia.

W 2018 założył Stowarzyszenie „Wszystko dla Gdańska”. W lipcu 2018 Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe nieprawomocnie skazał go na grzywnę w wysokości 2,5 tys. złotych za naruszenie nietykalności cielesnej i pomówienie działacza Młodzieży Wszechpolskiej. W listopadzie 2018 Sąd Okręgowy w Gdańsku umorzył postępowanie w tej sprawie, uznając, że społeczna szkodliwość czynu była znikoma.

Także w listopadzie 2018 Paweł Adamowicz, kandydując z ramienia WdG, w II turze (w której poparły go m.in. Koalicja Obywatelska i środowiska lewicowe) ponownie został wybrany na prezydenta Gdańska, pokonując w głosowaniu Kacpra Płażyńskiego z PiS.

Zamach i śmierć

13 stycznia 2019, podczas zorganizowanego na Targu Węglowym w Gdańskumiejscowego finału 27. edycji WOŚP, przebywający na scenie Paweł Adamowicz został trzykrotnie ugodzony nożem przez 27-latka. Napastnikiem był gdańszczanin Stefan W. Prezydent w stanie bardzo ciężkim został przetransportowany do Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego, gdzie przeszedł kilkugodzinną operację. Zmarł następnego dnia na skutek odniesionych obrażeń. Został pochowany w krypcie Bazyliki Mariackiej w Gdańsku.

Życie prywatne

Był drugim synem społecznika i ekonomisty Ryszarda Adamowicza oraz ekonomistki Teresy z domu Stuńdzia, przesiedleńców z Wilna z 1946. Jego starszym bratem był dziennikarz Piotr Adamowicz.

W 1999 ożenił się z Magdaleną Abramską, prawniczką i nauczycielem akademickim na Uniwersytecie Gdańskim. Mieli dwie córki: Antoninę (ur. 2003) i Teresę (ur. 2010).

Odznaczenia i wyróżnienia

• Odznaka Honorowa ZIWRP, 1995
• Odznaka „Przyjaciel Dziecka” – TPD, 1996
• Odznaka Polskiego Towarzystwa Zapaśniczego, 1997
• Złotym Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice – Watykan, 2001
• Srebrna odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej”, 2001
• Medal „Fideliter et Constanter” – PSONI, 2002
• Srebrny Krzyż Zasługi, 2003
• Złota Odznaka Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, 2003
• Srebrny Medal „Za zasługi dla Policji”, 2004
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2005
• Medal of Merit of Lions Club, 2005
• Medal „Pro Memoria”, 2007
• „Europejczyk Roku 2007”, tytuł nadany przez kolegium redakcyjne „Monitora Unii Europejskiej” i Rady Programowej Fundacji Prawo Europejskie, 2007
• Odznaka Honorowa Związku Sybiraków, 2008
• Komandoria Missio Reconciliationis, 2009
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 2010
• Złoty Krzyż Związku Piłsudczyków RP, 2010
• Medal św. Wojciecha, 2010
• Róża Franciszki Cegielskiej za zasługi dla rozwoju samorządności w Polsce, 2010
• Nagroda im. Grzegorza Palki, 2011
• Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej – Francja, 2012
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Cywilnej – Hiszpania, 2013
• „Szabla Kilińskiego”, 2013
• Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – Estonia, 2014
• Odznaczenie Pamiątkowe „Za Zasługi dla ŚZŻAK”, 2014
• Krzyż Wolności i Solidarności, 2014
• Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego, 2015