Nathaniel Branden, właśc. Nathan Blumenthal (ur. 9 kwietnia 1930 w Brampton w Kanadzie, zm. 3 grudnia 2014 w Los Angeles) - psychoterapeuta i pisarz, najbardziej znany z prac poświęconych poczuciu własnej wartości. Będąc współpracownikiem i partnerem Ayn Rand, Branden miał znaczący udział w propagowaniu filozofii Rand znanej jako obiektywizm.

Branden ukończył psychologię na Uniwersytecie Kalifornijskim (BA), oraz Nowojorskim (MA), w 1973 zdobył tytuł doktorski (Ph. D.) w California Graduate Institute. W 1950 Branden poznał pisarkę Ayn Rand, której opowiadań był miłośnikiem. Rand oraz młodszy od niej o 25 lat Branden zostali kochankami i nawiązali współpracę, która trwała do roku 1968. Na ten związek zgodzili się również ówcześni małżonkowie obojga. Branden był współautorem biuletynów The Objectivist Newsletter oraz książek Rand, takich jak Cnota egoizmu (1964). Po konflikcie z Rand, Branden usunięty został z głównego nurtu rozwoju filozofii obiektywizmu. Swoje życie z Ayn Rand opisał później w książce Judgement Day.

Jako samodzielny autor stał się jednym z propagatorów koncepcji poczucia własnej wartości (self-esteem), tłumaczonego także na język polski jako "samouznanie". Podstawową tezą nauczania Brandena jest konieczność wzięcia odpowiedzialności za swoje życie, szacunku dla postrzeganej rzeczywistości i poznanie samego siebie.

Według Tadeusza Niwińskiego, kluczową u Brandena jest teoria "6 filarów poczucia własnej wartości", którymi są:

• świadome życie
• samoakceptacja
• odpowiedzialność za siebie
• asertywność
• życie celowe
• prawość i uczciwość

Nathaniel Branden pracował jako psychoterapeuta i coach w Los Angeles.

Publikacje

• Who Is Ayn Rand? (z Barbarą Branden) (1962)
• The Virtue of Selfishness (z Ayn Rand) (1964); wyd. polskie: Cnota egoizmu
• Capitalism: The Unknown Ideal (z Ayn Rand, Alanem Greenspanem i Robertem Hessenem) (1966); wyd. polskie: Kapitalizm - nieznany ideał
• The Psychology of Self-Esteem (1969); w 2001 ukazała się jubileuszowa edycja
• Breaking Free (1970)
• The Disowned Self (1971)
• The Psychology of Romantic Love (1980)
• The Romantic Love Question & Answer Book (1982)
• Honoring the Self (1983)
• How To Raise Your Self Esteem (1987)
• Judgement Day (1989)
• The Power of Self-Esteem (1992); wyd. polskie: Jak dobrze być sobą. O poczuciu własnej wartości
• The Art of Self Discovery (1993)
• The Six Pillars of Self-Esteem (1994); wyd. polskie: 6 filarów poczucia własnej wartości
• Taking Responsibility (1996); wyd. polskie: Odpowiedzialność
• The Art of Living Consciously (1997); wyd. polskie: Sztuka świadomego życia
• A Woman's Self-Esteem (1998)
• Self-Esteem at Work (1998)
• My Years with Ayn Rand (1999) (zmieniona wersja Judgement Day)