Mieczysław Romanowski (ur. 12 kwietnia 1833 w Żukowie na Pokuciu, zm. 24 kwietnia 1863 k. Józefowa Biłgorajskiego) – polski poeta epoki romantyzmu.

Urodzony w Żukowie koło Horodenki w rodzinie zubożałej szlachty. Gimnazjum ukończył w Stanisławowie, potem studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim (1853-1857). Od 1860 pracownik lwowskiego Ossolineum (był także jego stypendystą). Współpracował z pismami, w tym lwowskimi, jak „Nowiny”, „Dziennik Literacki”, „Dzwonek”. Prowadził działalność oświatową wśród młodzieży rzemieślniczej.

Od 1862 był zaangażowany w działalność konspiracyjną. W lutym 1863 jako dowódca oddziału młodzieży lwowskiej ruszył do powstania styczniowego, został jednak aresztowany. Po uwolnieniu dołączył do oddziału powstańczego pod dowództwem Marcina Borelowskiego "Lelewela", otrzymał stopień kapitana i został adiutantem dowódcy. Wraz z oddziałem działał na terenie południowej Lubelszczyzny, głównie powiatu biłgorajskiego. Poległ podczas bitwy pod Józefowem 24 kwietnia 1863 r. Pochowany prawdopodobnie na cmentarzu parafialnym w Józefowie.

Był bliskim przyjacielem profesora szkół Rzeszowa i Krakowa, poety i metodyka - Henryka Stroki.

Twórczość

Debiutował w 1854 poematem Chorąży, opublikowanym w „Nowinach”. Najpopularniejszym dziełem Romanowskiego było Dziewczę z Sącza.

Uprawiał poezję tyrtejską. Część swoich utworów nazywał powieściami poetyckimi, były to jednak raczej poematy epickie (Chorąży, Łużeccy, Dziewczę z Sącza). Większość jego poematów osadzona została w przeszłości, np. Łużeccy w czasach panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Część dotyczyła też wydarzeń poświadczonych w dokumentach, np. wystąpienie mieszczan z Nowego Sącza przeciw Szwedom w 1655 w Dziewczęciu z Sącza. Utwór ten przedstawiał walkę patriotyczną kręgów mieszczańskich i plebejskich, co było dość oryginalne na tle ówczesnej polskiej twórczości historycznej, skupiającej się raczej na tradycji szlacheckiej.

Interpretacje

Interpretacja jego wiersza zatytułowanego Dziaduś została wydana w formie utworu muzycznego pt. „Dziadunio” na płycie Niewygodna prawda II. Burza 2014 z 2014 autorstwa Tadeusza „Tadka” Polkowskiego. Inny wiersz Romanowskiego, zatytułowany "Co tam marzyć..." znajduje się na płycie Jacka Kowalskiego "Idźmy. Śpiewy powstańcze, 1863".

Wybrane dzieła

• Chorąży (1854)
• Łużeccy (1856)
• Dziewczę z Sącza (1861)