Leon Biliński
- Data urodzenia:
- 15.06.1846
- Data śmierci:
- 06.06.1923
- Kategorie:
- członek akademii nauk, ekonomista, minister, polityk, profesor, rektor, szlachcic
- Narodowość:
- polska
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Leon Biliński herbu Sas (ur. 15 czerwca 1846 w Zaleszczykach, zm. 6 czerwca 1923 w Wiedniu) – polski polityk, ekonomista, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, dr honoris causa prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego z 1900, minister skarbu Austrii i Polski.
Był synem Wiktora (ziemianina) z Bilińskich herbu Sas przydomku Mielesiewicz Wołczak i baronówny Malwiny Brunickiej. Uczęszczał do szkoły ludowej w Trembowli, następnie do gimnazjów w Buczaczu, Stanisławowie i Tarnopolu. W latach 1863-1867 studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim; w 1867 został doktorem praw, a rok później docentem ekonomii społecznej na tej uczelni. Od 1871 był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Ekonomii Społecznej, od 1877 profesorem zwyczajnym. Trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego (1876-1877, 1882-1883, 1886-1887), w roku akademickim 1879-1880 był prorektorem, a 1878-1879 rektorem. Wykłady na uczelni prowadził do 1892.
W latach 1867-1871 był członkiem Namiestnictwa i Rady Szkolnej we Lwowie, a 1880-1882 członkiem Rady miasta Lwowa. Od 1883 sprawował mandat poselski do Rady Państwa (parlamentu austriackiego) w Wiedniu, był wiceprezesem (1897-1900) i prezesem (1911-1912, 1915-1918) Koła Polskiego w Radzie Państwa. W latach 1916-1920 stał na czele Naczelnego Komitetu Narodowego. Reprezentował postawę patriotyczną, działając m.in. na rzecz repolonizacji Uniwersytetu Lwowskiego, ale był zarazem zwolennikiem cesarza Franciszka Józefa i pełnił szereg funkcji w administracji austro-węgierskiej. W latach 1893-1895 był prezydentem C.K. Austriackich Kolei Państwowych (Kaiserlich-königliche österreichische Staatsbahnen), 1895-1897 ministrem skarbu Austrii, 1900-1909 gubernatorem Banku Austro-Węgierskiego (Österreichische-Ungarische Bank), 1909-1910 ponownie ministrem skarbu Austrii, 1912-1915 wspólnym ministrem skarbu Austro-Węgier i namiestnikiem cywilnym Bośni i Hercegowiny. Obarczany pośrednią odpowiedzialnością za śmierć arcyksięcia Ferdynanda, ponieważ zlekceważył sygnały o planowanym zamachu na następcę tronu.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pełnił krótko funkcję ministra skarbu w rządzie premiera Paderewskiego (1919). W ostatnich latach życia aktywnie działał na rzecz nawiązania stosunków ekonomicznych polsko-austriackich, m.in. będąc prezydentem nowo utworzonego Banku Polsko-Austriackiego (Polnische-Österreichische Bank), z siedzibą w Wiedniu.
Jako polityk reprezentował poglądy konserwatywne; z życzliwością początkowo interesował się socjalizmem, ale w późniejszym okresie występował zdecydowanie przeciwko ekonomii socjalistycznej.
W pracy naukowej zajmował się polityką ekonomiczną państwa, polityką społeczną, finansami i polityką agrarną. Przedstawił naukowe uzasadnienie prawa państwa do kierowania sprawami ekonomicznymi kraju; za obowiązek państwa uznał również poprawę warunków życia i pracy robotników. Obroty zagraniczne złotem w systemie walutowym Austro-Węgier zastąpił obiegiem waluty pozłacanej. Ogłosił szereg prac naukowych, m.in.:
- Studya nad podatkiem dochodowym (1870)
- Wzajemne czy akcyjne towarzystwa ubezpieczeń (1870)
- Procent a czynsz (1872)
- Wykład ekonomii społecznej (1873-1874, dwa tomy)
- Ekonomija społeczna – jej rozwój (1874)
- O pracy kobiet ze stanowiska ekonomicznego (1874)
- O przesileniach giełdowych (1874)
- Podatek skarbowy (1875)
- Taryfa kolejowa (1875)
- System nauki skarbowej (1876)
- O istocie, rozwoju i obecnym stanie socjalizmu (1883)
W 1876 został członkiem czynnym AU; należał także m.in. do Towarzystwa Naukowego we Lwowie, Komitetu Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego. Był też prezesem Towarzystwa Tatrzańskiego (1899-1901). W 1923 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta. Honorowy obywatel miasta Rzeszowa.
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Nie występują żadne powiązania
Nie określono wydarzenia