Jefferson Finis Davis (ur. 3 czerwca 1808 w Fairview, zm. 6 grudnia 1889 w Nowym Orleanie) – amerykański wojskowy i polityk, jedyny prezydent Skonfederowanych Stanów Ameryki.

Wczesne lata

Urodził się 3 czerwca 1808 r. na farmie Fairwiev w stanie Kentucky w rodzinie hołdującej amerykańskim tradycjom niepodległościowym. W 1821 rozpoczął studia na uniwersytecie w Lexington. W 1824 wstąpił do akademii wojskowej w West Point jako kadet, którą ukończył w stopniu podporucznika w 1828. Po raz pierwszy służył bojowo podczas wojny z Indianami Czarnego Jastrzębia w 1832. Po jej zakończeniu, eskortował Czarnego Jastrzębia do więzienia. W 1833 awansował na porucznika i stał się adiutantem 1. pułku dragonów. W 1835 ożenił się i wystąpił z wojska, wkrótce jednak owdowiał. W następnych latach Davis osiadł na plantacji bawełny w stanie Missisipi. W 1843 podjął pierwszą próbę wejścia do polityki, startując w wyborach do Izby Reprezentantów stanu Missisipi, lecz bez sukcesu. W 1844 roku jednakże został wybrany do amerykańskiej Izby Reprezentantów, obejmując urząd 4 marca 1845 roku.

Po wybuchu wojny z Meksykiem w 1846 roku Davis zrezygnował z miejsca w Kongresie i wstąpił do armii. 18 lipca awansował na stopień pułkownika w 1. pułku strzelców Missisipi. We wrześniu uczestniczył w udanym oblężeniu Monterrey w Meksyku. Został ranny w bitwie pod Buena Vista (22 lutego 1847). W czerwcu odrzucił propozycję rządu federalnego mianowania go generałem brygady (Brigadier General) powołując się na to, że to stanom, a nie rządowi federalnemu, Konstytucja nadaje prawo awansowania oficerów.

Działalność polityczna

W lipcu 1847 Davis powrócił z Meksyku i został wybrany do Senatu, aby dokończyć kadencję zmarłego Jesse Speighta. Został tam wybrany przewodniczącym komisji spraw wojskowych. Po upływie kadencji, Davis został wybrany na drugą kadencję na senatora stanu Missisipi. We wrześniu 1851 jednakże zrezygnował, aby wystartować w wyborach na gubernatora Missisipi, lecz został pokonany w nich przez Henry'ego Stuarta Foote'a. Mimo utraty urzędu, Davis prowadził następnie w dalszym ciągu działalność polityczną, m.in. biorąc udział w konwencji na temat praw stanów w Jackson w styczniu 1852, oraz wspierając kandydata Demokratów, Franklina Pierce'a w kampanii prezydenckiej.

Pierce wygrał wybory, po czym mianował Davisa na stanowisko Sekretarza Wojny. Po upływie kadencji prezydenta w 1857, Davis również utracił stanowisko, lecz wówczas ponownie został wybrany do Senatu 4 marca 1857.

4 lipca 1858 Davis wygłosił przemówienie w Bostonie przeciwko rosnącym nastrojom secesjonistycznym, grożącym rozpadem federacji. Po wyborze Lincolna na prezydenta, Południowa Karolina ogłosiła jako pierwszy stan wyjście z Unii. Mimo swojego sprzeciwu wobec secesji, Davis 21 stycznia 1861 ogłosił secesję z Unii stanu Missisipi, po czym zrezygnował z miejsca w Senacie.

Przywództwo Konfederacji

Zaprzysiężenie na prezydenta Konfederacji

Davis na 5 i 10-centowych znaczkach konfederackich (1862 i 1863)

Cztery dni po swojej rezygnacji, Davis został mianowany generał majorem wojsk Missisipi, po czym wziął udział w konwencji stanów południowych, które wystąpiły z Unii. W czasie jej trwania, 9 lutego 1861 został obrany tymczasowym prezydentem nowo utworzonych Skonfederowanych Stanów Ameryki, na wniosek stanu Alabama. Urząd ten objął 18 lutego. Wkrótce powołał komisję pokojową, mającą rozstrzygnąć kwestie sporne między Konfederacją a Unią. Z drugiej strony, nakazał generałowi Pierre G.T. Beauregardowi sprowadzić wojska konfederackie w pobliże Charleston w Południowej Karolinie. W międzyczasie, zaczęta atakiem na Fort Sumter 12 kwietnia 1861, wybuchła amerykańska krwawa i długotrwała wojna secesyjna. W maju 1861 rząd Konfederacji z prezydentem przeniósł się do Richmond w stanie Wirginia.

6 listopada 1861 Davis został wybrany na 6-letnią kadencję jako Prezydent Skonfederowanych Stanów Ameryki. Nieprzypadkowo zaprzysiężenie miało miejsce dopiero 1862 r. w rocznicę urodzin Waszyngtona. Pełnił ten urząd do końca istnienia państwa. 31 maja wyznaczył generała Roberta Lee na dowódcę głównej Armii Północnej Wirginii.

Przez cały okres swej prezydentury Davis musiał zmagać się z popularną na Południu ideą większej autonomii poszczególnych stanów. Davis uważał ją za szczególnie szkodliwą w warunkach tak ciężkiej wojny ze stanami Północy. Preferował więc istnienie scentralizowanego rządu konfederacji i łamał opór gubernatorów stanowych.

3 kwietnia 1865, gdy wojska Unii zwyciężające na całym froncie, zagroziły zdobyciem Richmond, Davis z rządem uciekł do Danville w stanie Wirginia, następnie do Greensboro w Północnej Karolinie. 10 maja 1865 został ujęty w okolicach miejscowości Irwinsville w stanie Georgia.

Spędził dwa lata w areszcie w ciężkich warunkach. Dopiero w maju 1866 postawiono mu zarzut zdrady stanu. W 1867 roku został jednak zwolniony za poręczeniem grupy szanowanych obywateli południowych i północnych stanów. Ostatecznie w lutym 1869 odstąpiono od oskarżenia. Został m.in. prezesem kompanii ubezpieczeń na życie. Odwiedzał kilka razy Europę. W tym okresie napisał dzieło "Powstanie i upadek rządu Konfederacji" (The Rise and Fall of the Confederate Government) oraz, tuż przed śmiercią, "Krótką historię Skonfederowanych Stanów Ameryki" (A Short History of the Confederate States of America).

Zmarł 6 grudnia 1889 w Nowym Orleanie. Pochowano go na cmentarzu Hollywood Cemetery w Richmond (Wirginia).

Życie prywatne

Davis w swoim domu w 1885 r.

Pomnik Konfederacji Stone Mountain

Był dwukrotnie żonaty: 17 czerwca 1835 ożenił się z Sarah Knox Taylor, córką Zachary'ego Taylora, jednakże ta zmarła trzy miesiące po ślubie na malarię, na którą Davis też zachorował. Ponownie ożenił się 26 lutego 1845 z Variną Howell.