Jean-Marie Lustiger (do 1940 Aron Lustiger) (ur. 17 września 1926 w Paryżu, zm. 5 sierpnia 2007 tamże), francuski duchowny katolicki, arcybiskup, były metropolita Paryża, kardynał, pochodzenia żydowskiego. Kuzyn Arno Lustigera, pisarza i historyka mieszkającego w Niemczech.

Młodość

Aron Lustiger pochodził z rodziny będzińskich Żydów, która wyemigrowała z Polski na początku XX wieku i osiadła we Francji. W 1917 r. 20-letni Karol (Charles) Lustiger (1898-1982) (ojciec kardynała) przeniósł się z Będzina do Magdeburga, a następnie Paryża. Tam w 1925 r. poślubił Gizelę (Gisèle) z domu Lustiger (daleka krewna), córkę owdowiałego będzińskiego rabina. Gdy w sierpniu 1939 r. Paryż ogarnęła panika, ich dzieci: Aron i Arlette (ur. 1930) zostały przewiezione do Orleanu. Trzy lata spędzili u zaprzyjaźnionej rodziny katolickiej Susanne Combes. Aron wbrew rodzicom postanowił wraz z siostrą przejść na wiarę katolicką. Na chrzcie 21 sierpnia 1940 r. zmienił imię Aron na Jean-Marie. W czasie okupacji Francji jego ojciec Charles został wcielony do wojska, a matka Gisèle została w 1942 r. wywieziona do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, gdzie w 1943 r. zginęła. W 1944 r. Lustigerowie wrócili do Paryża i Jean-Marie zaczął studiować literaturę na Sorbonie, a po dwóch latach wstąpił do seminarium duchownego (Séminaire des Carmes) – będącego częścią paryskiego Instytutu Katolickiego. Święcenia kapłańskie przyjął w paryskim Seminarium karmelitów w Wielkanoc, 17 kwietnia 1954 r.

Ks. Lustiger pracował przez wiele lat przede wszystkim jako duszpasterz środowisk akademickich i studenckich. W tym czasie poznał André Vingt-Trois, swojego późniejszego następcę na katedrze arcybiskupa Paryża. Ks. Lustiger kierował Centrum Richelieu, zajmując się kapelanami uczelni powstających w regionie paryskim. Od 1969 r. był proboszczem parafii Sainte-Jeanne-de-Chantal w Paryżu.

Biskupstwo

10 listopada 1979 r. został mianowany biskupem Orleanu; sakry biskupiej w Orleanie 8 grudnia 1979 r. udzielił mu kardynał François Marty, ówczesny arcybiskup Paryża. Po przejściu kardynała Marty'ego w stan spoczynku (styczeń 1981) Lustiger został kolejnym arcybiskupem Paryża, jednocześnie ordynariuszem dla wiernych obrządków wschodnich, zamieszkałych we Francji (bez własnego ordynariusza). 2 lutego 1983 r. Jan Paweł II wyniósł Lustigera do godności kardynalskiej, z tytułem prezbitera Ss. Marcellino e Pietro (listopad 1994 przeniesiony na prezbitera S. Luigi dei Francesi).

Wielokrotnie uczestniczył w sesjach Światowego Synodu Biskupów w Watykanie, wchodził w skład sekretariatu generalnego Synodu, a w sesji specjalnej, poświęconej Kościołowi europejskiemu (listopad-grudzień 1991), pełnił funkcję prezydenta-delegata. W październiku 1999 r. brał udział w II sesji specjalnej dla Kościoła europejskiego. Reprezentował papieża m.in. na obchodach 100-lecia ewangelizacji Burundi (1998) oraz 60-lecia wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau (styczeń 2005). W czerwcu 1995 r. został wybrany w poczet członków Akademii Francuskiej.

Gdy w lutym 2005 r. zrezygnował z rządów archidiecezją paryską, jeszcze przez miesiąc pozostawał zwierzchnikiem archidiecezji jako administrator apostolski. Zastąpił go dotychczasowy arcybiskup Tours, André Vingt-Trois, (któremu w 1988 sam udzielił sakry biskupiej). W marcu 2005 r. Lustiger zrezygnował także z funkcji ordynariusza dla wiernych obrządków wschodnich.

Brał udział w konklawe 2005, które wybrało papieża Benedykta XVI.

24 marca 1997 r. jako pierwszy otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Będzina (odwiedził miasto w latach 1992, 1993 i 1997).

W 2007 r. kardynał został wyróżniony Nagrodą Jana Nowaka-Jeziorańskiego.

Śmierć i pogrzeb

Kard. Lustiger zmarł 5 sierpnia 2007 r. o godz. 19.30 w paryskim szpitalu Maison Médicale Jeanne-Garnier. Został pochowany 10 sierpnia w krypcie katedry Notre-Dame w Paryżu. Mszę pogrzebową celebrowaną przez abp. Vingt-Trois poprzedził kadisz za zmarłego, poprowadzony przez Arno Lustigera - kuzyna kardynała, a jego stryjeczny prawnuk, 16-letni Jonas-Moses Lustiger, przeczytał psalm i wysypał do stojącej na trumnie misy, zgodnie z wolą zmarłego, ziemię zebraną w Ogrodzie Oliwnym w Jerozolimie i Klasztorze Kuszenia koło Jerycha. Zgodnie z wolą kard. Lustigera przy jego trumnie napisano: "Moimi patronami byli arcykapłan Aaron, św. Jan – umiłowany uczeń i Matka Boża, Służebnica Słowa. Ja zaś otrzymałem wiarę, otrzymałem Chrzest, ale do końca pozostałem Żydem, jak wszyscy apostołowie".