Janusz Kurczab (ur. 6 września 1937 w Warszawie, zm. 11 kwietnia 2015) – polski szermierz, taternik i alpinista, dwukrotny indywidualny (1961 i 1965) oraz czternastokrotnie drużynowy mistrz Polski w szpadzie, uczestnik igrzysk olimpijskich w 1960, współzdobywca z drużyną szpadową Legii Warszawa pierwszego w historii polskiego sportu drużynowego Pucharu Europy 1961, autor wielu artykułów i książek o tematyce górskiej i wspinaczkowej, redaktor kwartalnika „Taternik” w latach 2003–2007, instruktor alpinizmu. W latach 2004–2011 był członkiem Kapituły Nagrody Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka”. Znawca historii himalaizmu, redaktor internetowego serwisu wspinanie.pl. Odpowiedzialny za powstanie multimedialnego muzeum górskiego w Centrum Górskim „Korona Ziemi” w Zawoi Morgach.

Osiągnięcia wspinaczkowe

Tatry

• 1962 – nowa droga na filarze Kazalnicy (wraz z Eugeniuszem Chrobakiem, Zygmuntem Andrzejem Heinrichem i Krzysztofem Zdzitowieckim),
• 1964 – nowa droga Wielkim Ściekiem na północno-wschodniej ścianie Kazalnicy (z Samuelem Skierskim i Andrzejem Skłodowskim),
• 1964 – nowa droga na wschodniej ścianie Młynarczyka (z Wojciechem Biedermanem i Maciejem Pogorzelskim),
• 1970 – nowa droga na północno-wschodniej ścianie Małego Młynarza (wraz z Wojciechem Kurtyką i Michałem Gabryelem),
• 1971 – Wielki Ściek na północno-wschodniej ścianie Kazalnicy – pierwsze przejście zimowe.

Łącznie około czterdziestu pierwszych przejść.

Alpy

Przejścia letnie

• 1963 – Monte Civetta (Punta Tissi) – pierwsze polskie przejście drogą Philipp-Flamm (razem z Ryszardem Szafirskim),
• 1963 – trzecie przejście Filara Wiewiórek na Cima Ovest di Lavaredo (razem z Ryszardem Szafirskim),
• 1967 – Les Droites – wytyczenie nowej drogi lewym filarem północno-wschodniej ściany (wraz z Maciejem Kozłowskim),
• 1971 – Aiguille Noire – pierwsze polskie przejście drogą Ratti-Vitali (razem z Wojciechem Kurtyką),
• 1973 – Mont Blanc – pierwsze polskie przejście drogą Major na wschodniej ścianie (razem z Barbarą Kozłowską, Jerzym Kukuczką i Markiem Łukaszewskim).

Przejścia zimowe

• 1964 – Tofana di Rozes – pierwsze przejście zimowe direttissimy południowej ściany drogą Stössera, partnerzy Jerzy Krajski, Ryszard Rodziński i Ryszard Szafirski,
• 1969 – Cima Scotoni – drugie przejście zimowe drogi Ivano Dibony (z Andrzejem Mrozem),
• 1971 – Wielki Filar Narożny Mont Blanc – pierwsze przejście zimowe (wraz z Andrzejem Dworakiem, Andrzejem Mrozem i Tadeuszem Piotrowskim,
• 1973 – Marmolada – pierwsze przejście zimowe drogi Via dell'Ideale na południowej ścianie (razem z Jerzym Kukuczką, Marianem Piekutowskim, Januszem Skorkiem i Zbigniewem Wachem).

Hindukusz i Karakorum

• 1972 – Noszak – pierwsze przejście 1500-metrowej ściany południowo-zachodniej w stylu alpejskim,
• 1974 - Ghenta Sar (7090 m n.p.m.) – pierwsze wejście (samotnie)
• 1974 – Shispare – pierwsze wejście
• 1976 – K2 – zaawansowana próba poprowadzenia nowej drogi zakończona na wysokości 8400 m n.p.m.

Publikacje

• Filar Kazalnicy, Sport i Turystyka, Warszawa, 1976,
• Ostatnia bariera – K2 8611 m, Sport i Turystyka, Warszawa, 1980,
• Na szczytach Himalajów (razem ze Zbigniewem Kowalewskim, Sport i Turystyka, Warszawa, 1983,
• Zeszyty AWF Kraków, nr 61, 1990 – praca dyplomowa o historii alpinizmu w Alpach
• Najpiękniejsze szczyty tatrzańskie (razem z Markiem Wołoszyńskim), Sport i Turystyka, Warszawa, 1991,
• Filar Kazalnicy oraz historia zdobywania ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej, EXPLO, Gliwice 1995,
• Najpiękniejsze polskie szczyty, Wydawnictwo MUZA S.A., 1999,
• Polskie Himalaje, tomy I – VI: Pierwsi zdobywcy, Lodowi wojownicy, Wielkie wspinaczki, Panie w górach, Największe tragedie, Leksykon polskiego himalaizmu, Wydawnictwo Agora S.A. – Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa 2008, ISBN serii 978-83-7552-377-5
• Wokół Annapurny i Dhaulagiri. Trasy i szczyty trekkingowe, Wydawnictwo Sklep Podróżnika, Warszawa 2011,
• Wokół Everestu i Makalu. Trasy i szczyty trekkingowe, Wydawnictwo Sklep Podróżnika, Warszawa 2011,
• Himalaje Nepalu. Przewodnik trekkingowy, Wydawnictwo Sklep Podróżnika, Warszawa 2013