Jan Henryk Machulski (ur. 3 lipca 1928 w Łodzi, zm. 20 listopada 2008 w Warszawie) – polski aktor filmowy, teatralny i telewizyjny, reżyser i pedagog. Pomysłodawca Alei Gwiazd w Łodzi. Współzałożyciel Teatru Ochoty w Warszawie (1970). Pedagog w PWSTTviF w Łodzi. Wieloletni dziekan Wydziału Aktorskiego tej uczelni. Był mężem aktorki Haliny Machulskiej i ojcem reżysera filmowego Juliusza Machulskiego.

W 1947 ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne Pierwszego Stopnia w Aleksandrowie Łódzkim. Absolwent (1950) ówczesnego Państwowego Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki w Łodzi (obecnie III LO w Łodzi). W 1954 ukończył Państwową Wyższą Szkołę Aktorską w Łodzi, a w 1971 Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Trzy lata później zaczął wykładać w łódzkiej szkole filmowej, na wydziale aktorskim.

W 1970, razem z żoną, otworzył w Warszawie własną scenę, Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej, a wkrótce potem ognisko teatralne dla dzieci i młodzieży. Machulski szefował Teatrowi Ochoty do 1996. Scena miała być miejscem edukacji młodych ludzi sztuki i miejscem spotkania twórców z publicznością. Od 1975 Teatr Ochoty występował latem w Zamościu grając sztuki szekspirowskie. Te występy stały się zalążkiem dorocznego Zamojskiego Lata Teatralnego.

Działalność pedagogiczna stała się wkrótce ważnym zajęciem Machulskiego. W 1974 rozpoczął pracę w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W latach 1981-1983 oraz 1991-1996 był dziekanem wydziału aktorskiego tej uczelni. W 1999, wraz z żoną, otworzył prywatną Szkołę Aktorską im. Haliny i Jana Machulskich, działającą przy ASSITEJ – Międzynarodowym Stowarzyszeniu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży. Szkoła proponuje alternatywny program kształcenia aktorów zawodowych.

Występował na scenach wielu teatrów: w latach 1954-1955 Teatr Jaracza w Olsztynie, Teatr Ziemi Opolskiej w Opolu (1955-1957), Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1957-1963), Teatr Nowy w Łodzi (1963-1966), teatrów Polskiego oraz Narodowego w Warszawie (1966-1970).

Był założycielem m.in.: „agencji” w Teatrze Lubelskim (1961), „Sceny studyjnej” w Łodzi (1964). Zagrał ok. 120 ról teatralnych oraz ok. 45 ról filmowych.

W młodości aktywnie uprawiał sport, grając w III-ligowym klubie piłkarskim Włókniarz Aleksandrów.

Był ambasadorem Łodzi w staraniach o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. 12 listopada 2008 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Łodzi.

Zmarł na zawał serca w warszawskim Szpitalu Bielańskim, w wieku 80 lat. 28 listopada 2008 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Filmografia (wybór)

Jan Machulski (1928-2008)

Gwiazda w łódzkiej Alei Gwiazd 

Pomnik w Międzyzdrojach

• Ostatni dzień lata (1958, reż. Tadeusz Konwicki)
• Wolne miasto (1958, reż. Stanisław Różewicz)
• Orzeł (1959, reż. Leonard Buczkowski)
• Daleka jest droga (1963, reż. Bohdan Poręba)
• Wyspa Złoczyńców (1965, reż. Stanisław Jędryka)
• Sublokator (1966, reż. Janusz Majewski)
• Rękopis znaleziony w Saragossie (1964, reż. Wojciech Has)
• Rzeczpospolita babska (1969, reż. Hieronim Przybył)
• Album polski (1970, reż. Jan Rybkowski)
• Pogoń za Adamem (1970, reż. Jerzy Zarzycki)
• Podróż za jeden uśmiech (1971, reż. Stanisław Jędryka)
• Dyrektorzy (1975) – lekarz
• Polskie drogi – serial telewizyjny (1976, reż. Janusz Morgenstern)
• Daleko od szosy – serial telewizyjny (1976, reż. Zbigniew Chmielewski) – ojciec Ani
• Vabank (1981, reż. Juliusz Machulski)
• Vabank II, czyli riposta (1984, reż. Juliusz Machulski)
• Kingsajz (1987, reż. Juliusz Machulski)
• Zabij mnie glino (1987, reż. Jacek Bromski)
• Deja vu (1990, reż. Juliusz Machulski)
• Szwadron (1992, reż. Juliusz Machulski)
• Psy (1992, reż. Władysław Pasikowski)
• Kuchnia polska (1993 – doktor Kozłowski
• Psy 2. Ostatnia krew (1994, reż. Władysław Pasikowski)
• Komedia amerykańska (1996, reż. Juliusz Machulski)
• Kiler (1997, reż. Juliusz Machulski)
• Kiler-ów 2-óch (1999, reż. Juliusz Machulski)
• D.I.L. (2002, reż. Konrad Niewolski)
• Superprodukcja (2003, reż. Juliusz Machulski)
• Rodzina zastępcza (2003, reż. Wojciech Nowak)
• Vinci (2004, reż. Juliusz Machulski)
• Emilia (2005, reż. Piotr Matwiejczyk)
• Nie ma takiego numeru (2005, reż. Bartosz Brzeskot)
• 1409. Afera na zamku Bartenstein (2005, reż. Rafał Buks)
• Co słonko widziało (2006, reż. Michał Rosa)
• Doręczyciel (2008, reż. Maciej Wojtyszko)
• Ostatnia akcja (2008, reż. Michał Rogalski)
• Orkiestra niewidzialnych instrumentów (2010, reż. Cezary Albin)

Dubbing

• 1969 Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię – głos naczelnika wiezienia
• 2004 Scooby-Doo 2:Potwory na gigancie - głos Wicklesa

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008 – pośmiertnie)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
• Złoty Krzyż Zasługi (1977)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1994)
• Medal Pro Memoria (2008)
• Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1980)
• Medal IV wieki stołeczności Warszawy – w dowód uznania za koncepcję i osiągnięcia Teatru Ochoty (1996)
• Nagroda „Buława hetmańska” dla spektaklu „Balladyna” w Teatrze Ochoty na XIII ZLT w Zamościu (1988)
• Nagroda „Złota Żaba” dla polskiego aktora na 11 Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych „Camerimage” w Łodzi (2003)
• Nagroda „Offskar” (Polska Nagroda Kina Niezależnego) za całokształt twórczości i wspieranie kina offowego
• Tytuł Honorowego Obywatela Zamościa (2000)
• Tytuł Honorowego Obywatela miasta Łodzi (2008)