Jan Ksawery Kaniewski (ur. 10 maja 1805 w Krasiłowie na Podolu, zm. 13 kwietnia 1867 w Warszawie) - malarz, twórca wielu portretów oraz obrazów o tematyce historycznej i biblijnej.

Życie i działalność 

Uczył się w Liceum Krzemienieckim, gdzie pobierał pierwsze lekcje rysunku i malarstwa u Józefa Pitschmanna. W latach 1827-1833 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Po jej ukończeniu z tytułem "wolnego artysty", dzięki otrzymaniu stypendium rządowego, wyjechał do Rzymu, gdzie przybył w listopadzie 1833 r. Po drodze zwiedził Drezno, Wiedeń, Bolonię i Florencję. W Rzymie zyskał sławę portrecisty, a po wykonaniu portretu Grzegorza XVI odznaczony został Orderem Złotej Ostrogi. Został też członkiem Accademia Virtuosi al Pantheon.

W latach 1842-1846 przebywał ponownie w Petersburgu. W roku 1845 za obraz"Portrat feldmarszałka Iwana Paskiewicza" uzyskał tytuł akademika. W roku 1846 przeniósł się do Warszawy, obejmując po zmarłym Aleksandrze Kokularze katedrę rysunku i malarstwa figularnego w Szkole Sztuk Pięknych. W późniejszych latach (1858-1864) był dyrektorem tej uczelni. W roku 1860 był jednym z organizatorówTowarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i do końca życia zasiadał w jego zarządzie.

Po zamknięciu przez władze, w ramach represji po powstaniu styczniowym, Szkoły Sztuk Pięknych w latach 1865-1867 kierował Klasą Rysunkową.

Wśród rodaków miał opinię skrajnego lojalisty. Zyskał ją jako twórca licznych portretów członków rodziny cesarskiej oraz dygnitarzy Królestwa Polskiego, a także jako jedyny profesor Szkoły Sztuk Pięknych podpisujący protokoły egzaminów po rosyjsku.