Jalu Kurek
- Data urodzenia:
- 27.02.1904
- Data śmierci:
- 10.11.1983
- Długość życia:
- 79
- Days since birth:
- 43952
- Years since birth:
- 120
- Dni od śmierci:
- 14842
- Lata od śmierci:
- 40
- Inne imiona lub nazwisko panieńskie:
- Franciszek Kurek
- Kategorie:
- pisarz, poeta
- Narodowość:
- polska
- Cmentarz:
- Określ cmentarz
Jalu Kurek, ps. "mafarka", Jan Skowron (ur. 27 lutego 1904 w Krakowie jako Franciszek Kurek, zm. 10 listopada 1983 w Rabce) – polski poeta i prozaik, przedstawiciel tzw. Awangardy Krakowskiej. Laureat Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury za powieść społeczno-obyczajową z życia ówczesnej wsi małopolskiej Grypa szaleje w Naprawie.
Absolwent I Liceum Ogólnokształcącego im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie oraz Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (filologia polska i romańska). Studia pogłębił na uniwersytecie w Neapolu. Był wieloletnim przyjacielem F. T. Marinettiego.
Silnie związany z rodzinnymi Beskidami (jego matka pochodziła z Naprawy), którym poświęcił kilka powieści. Największą sławę przyniosły mu Grypa szaleje w Naprawie z 1934 i Woda wyżej z 1935. Jest autorem wielu liryków, poematów, opowiadań i powieści. Przez długie lata pracował jako dziennikarz i redaktor, czego pozostałością są jego reportaże, felietony, eseje i artykuły. Autor licznych przekładów poezji włoskiej (m.in. Sonetów do Laury Franciszka Petrarki). Jako tłumacz z języka włoskiego przyczynił się do popularyzacji w Polsce dorobku włoskich futurystów. W latach 1931-33 redaktor awangardowej "Linii". Zajmował się również teatrem i filmem (OR - Obliczenia Rytmiczne z 1933, jeden z pierwszych polskich filmów eksperymentalnych). Malował obrazy, wędrował po górach (był taternikiem), uprawiał sport.
Osobliwe imię Jalu było dziecięcym przezwiskiem pisarza, nadanym mu przypadkowo, ale używanym nawet w domu (pochodziło od nazwy rzeki Yalu, granicznej rzeki między Chinami i Koreą). Franciszek Kurek używał tego imienia najpierw w pseudonimie literackim, a później urzędowo zmienił sobie imię.
W 1957 wraz z żoną Hanną Ablewicz-Kurek (również pisarką) pisarz rozpoczął budowę drewnianego domu w Naprawie. Dom stanął w miejscu, w którym stała kiedyś chałupa matki Kurka (Rozalii Kurek, z domu Panek). Literat miał dwoje dzieci: Ewę i Grzegorza.
Publikacje (wybrane wydania)
- Mount Everest, Warszawa 1924;
- Upały, 1925;
- Śpiewy o Rzeczypospolitej, 1929;
- Kim był Andrzej Panik? Andrzej Panik zamordował Amundsena, nakładem "Zwrotnicy", Kraków 1926;
- SOS (Zbaw nasze dusze!), nakładem "Zwrotnicy", Kraków 1927;
- Mohigangas, 1934;
- Grypa szaleje w Naprawie, 1934;
- Woda wyżej, 1935;
- Drzewo boleści, 1938;
- Zamurowana rzeka, Lwów 1939;
- Młodości, śpiewaj!, wydawnictwo "Rój", Warszawa 1939;
- Janosik. tom 1-3, 1945-48;
- Ocean Nie-Spokojny, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1951;
- Węzeł Garmo, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1953;
- Nad Czorsztynem się błyska, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953;
- Dzień dobry, Toporna, Wydawnictwo "Iskry", 1954;
- Księga Tatr, Wydawnictwo "Iskry", Warszawa 1955;
- Wiersze wybrane, Kraków 1956;
- Strumień goryczy, Warszawa 1957;
- Gwiazda Spada, Wydawnictwo "Iskry", 1959;
- Pepe kanarek, Wydawnictwo "Iskry", 1961;
- Zabijcie Barabasza, PAX, 1961;
- Kantata profesora Wróbla, Wydawnictwo Literackie, 1962;
- Mój Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1963;
- Eksplodują ogrody, 1964;
- Uważaj, żmija!, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1965;
- Rzecz niepodległa, Wydawnictwo Literackie, 1966;
- Posągi z wiatru, Warszawa 1966;
- Pod przełęczą, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 1968;
- Świnia Skała, Warszawa 1970;
- Syn Róży, 1970;
- Wysoka Gierlachowska, Warszawa 1970;
- Bestia, 1973;
- Ludowa lutnia, Warszawa 1975;
- Planeta, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975;
- Zmierzch natchnienia?, 1976;
- Godzina X. Rzecz o umieraniu, 1978;
- Księga Tatr wtóra, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1978;
- Boże mojego serca, Kraków 1983;
- Najkamienniejsze; Wiersze tatrzańskie, Warszawa 1984.
Źródło informacji: wikipedia.org
Brak miejsc
Nie występują żadne powiązania
Nie określono wydarzenia