Hattie McDaniel (ur. 10 czerwca 1895 w Wichita, zm. 26 października 1952 w Los Angeles) – amerykańska aktorka i śpiewaczka, laureatka Oscara (29 lutego 1940 roku, jako pierwsza Afroamerykanka w historii nagrody) za drugoplanową rolę w filmie Przeminęło z wiatrem.

McDaniel to również profesjonalna muzyczka, aktorka komediowa i teatralna, spikerka radiowa, gwiazda telewizji. Hattie McDaniel była w istocie pierwszą czarnoskórą kobietą, która śpiewała w amerykańskim radiu. W ciągu swojej kariery, McDaniel pojawiła się w ponad 300 filmach, ale jej nazwisko rzadko pojawiało się w napisach końcowych. Prywatnie wyróżniała się hojnością, elegancją i urokiem.

McDaniel posiada dwie gwiazdy w Hollywood Walk of Fame: jedną za jej wkład w rozwój radia, znajdującą się przy 6933 Hollywood Boulevard, a drugą, gwiazdę filmową, znajdującą się przy 1719 Vine Street. W 1975 roku została wpisana na listę Black Filmmakers Hall of Fame, a w 2006 roku, została pierwszym czarnoskórym zdobywcą Oscara, której podobiznę umieszczono na znaczku pocztowym.

Życiorys

Hattie McDaniel urodziła się 10 czerwca 1895 w Wichita, w stanie Kansas, jako córka byłych niewolników. Była najmłodszym z trzynaściorga dzieci. Jej ojciec Henry McDaniel walczył w wojnie secesyjnej w 122-im USCT, a jej matka, Susan Holbert, była wokalistką muzyki religijnej. W 1900 roku rodzina przeniosła się do stanu Kolorado, pierwotnie zamieszkując w Fort Collins, a następnie w Denver, gdzie Hattie dorastała i ukończyła Denver East High School. Jej brat Sam McDaniel (1886-1962), był komikiem i aktorem, Hattie miała jeszcze siostrę, Ettę McDaniel, która również pracowała jako aktorka.

Oprócz śpiewania, Hattie to także autorka tekstów, a swoje umiejętności doskonaliła podczas pracy z ojcem w jego autorskim show. Po śmierci jej brata Otisa w 1916 roku, zespół zawiesił działalność, aż do 1920 roku. W okresie 1920/25, Hattie występowała w Melony Hounds profesora George'a Morrisona. W połowie 1920 roku rozpoczęła karierę w radio, śpiewając z Melony Hounds w stacji KOA w Denver. W sezonie 1927/29 wiele piosenek Hattie grały rozgłośnie Okeh Records oraz Paramount Records w Chicago.

Kiedy na Wall Street nastąpił wielki krach w 1929 roku, McDaniel zatrudniła się jako kelnerka w Madrid Club w Milwaukee. Pomimo niechęci właściciela, zaczęła również śpiewać na scenie klubu.

W 1931 roku McDaniel przeprowadziła się do Los Angeles, gdzie mieszkał jej brat Sam, oraz siostry Etta i Orlena. Utrzymywała się jako pomoc domowa lub kucharka. Sam tymczasem pracował nad programem The Optimistic Do-Nut Hour w radiu KNX, do którego zaangażował siostrę. Pojawiła się w audycji jako Hi-Hat Hattie, pokojówka, która zbyt często zapomina "gdzie jej miejsce". Show stał się niezwykle popularny, ale jej pensja była tak niska, że musiała kontynuować pracę jako służąca.

Jej pierwszym filmem był w The Golden West (1932), gdzie wystąpiła jako służąca. Przez bardzo długi okres grywała epizodyczne role pokojówek lub kucharek. W 1933 roku wystąpiła u boku Mae West w obrazie Nie jestem aniołem.

W 1934 roku, McDaniel dołączyła do Gildii Aktorów Filmowych (SAG). Zaczęła przyciągać uwagę i ostatecznie otrzymywała więcej ról filmowych. Studio Fox Film Corporation podpisało z nią umowę na występ w filmie Mały pułkownik (1935), gdzie grała u boku Shirley Temple i Lionela Barrymore'a.

Film Sędzia Priest (1934), w reżyserii Johna Forda, był pierwszy obrazem w którym zagrała pierwszoplanową rolę. W filmie wykorzystano jej talent muzyczny, m.in. w duecie z partnerującym jej Willem Rogersem. McDaniel i Rogers zaprzyjaźnili się podczas kręcenia filmu. Następnie McDaniel otrzymała znaczącą rolę niechlujnej pokojówki w filmie Alice Adams, gdzie wystąpiła u boku Katharine Hepburn. Wystąpiła również w filmie Chińskie morza, gdzie wcielała się w pokojówkę Jean Harlow. W filmie wystąpił również Clark Gable.

Po rolach w filmach Statek komediantów, gdzie partnerowała Irene Dunne, oraz Saratoga, gdzie znów spotkała się z Harlow i Gablem, otrzymała angaż w filmie Żadnych świętości, u boku Carole Lombard i Fredrica Marcha.

Mniej więcej w tym czasie, zaczęła być krytykowana przez członków społeczności Afroamerykanów, za rolę w filmie Mały pułkownik, w którym przedstawiła tęsknotę murzynów do powrotu do Starego Południa. Jak na ironię, film z McDaniel Alice Adams, zbojkotowała publiczność z Starego Południa. McDaniel wcieliła się w postać impertynenckiej, niezależnie myślącej i upartej pokojówki.

McDaniel przyjaźniła się z kilkoma najpopularniejszymi gwiazdami w Hollywood, m.in. z Joan Crawford, Tallulah Bankhead, Bette Davis, Shirley Temple, Henrym Fondą, Ronaldem Reaganem, Olivią de Havilland i Clarkiem Gablem.

Rywalizacja o rolę Mammy w Przeminęło z wiatrem, była niemal tam samo zacięta jak w przypadku obsadzenia roli Scarlett O'Hary. Eleanor Roosevelt napisała list do producenta filmu Davida O. Selznicka, w którym proponowała do roli Mammy, własną służącą Elizabeth McDuffie. Sama McDaniel nie myślała o otrzymaniu roli, gdyż była postrzegana jako aktorka komediowa. To Clark Gable polecił ją do tej roli, a kiedy McDaniel przyszła na przesłuchanie ubrana w strój pokojówki, rolę otrzymała.

Loew's Grand Theatre na Peachtree Street w Atlancie, w stanie Georgia, został wybrany jako miejsce premiery Przeminęło z wiatrem, w piątek, 15 grudnia 1939 roku. Wszyscy czarnoskórzy filmowcy, którzy uczestniczyli w realizacji filmu, nie zostali zaproszeni na premierę obrazu. David O. Selznick, próbował zaprosić Hattie McDaniel, ale studio MGM odradzało mu to, z powodu przepisów segregacyjnych Georgii, które wymagałyby od McDaniel zatrzymanie się tylko w hotelu dla czarnych, jak i zakaz siedzenia obok białych podczas prezentacji filmu. Clark Gable zagroził bojkotem premiery filmu bez McDaniel, ale ta przekonała go do wzięcia udziału w premierze. McDaniel wzięła udział w premierze filmu w Hollywood, która odbyła się 28 grudnia 1939 roku.

Rola prostodusznej Mammy, która wielokrotnie upomina swoją panią, Scarlett O'Harę (Vivien Leigh), i która drwi z Rhetta Butlera (Clark Gable), w wykonaniu McDaniel została w 1940 roku nagrodzona Oscarem dla najlepszej aktorki drugoplanowej. McDaniel stała się pierwszym Afroamerykaninem który otrzymał Oscara. Była też pierwszym w historii, który został nominowany. "Kochałam Mammy" powiedziała McDaniel. "Myślę, że rozumiem ją, ponieważ moja babcia również pracowała na plantacji, innej niż Tara".

W 1942 roku wystąpiła w obrazie Takie nasze życie, u boku Bette Davis i w reżyserii Johna Hustona. W filmie wcieliła się w postać matki studenta prawa, który został niesłusznie oskarżony o nieumyślne spowodowanie śmierci. U boku Olivii de Havilland i Errola Flynna wystąpiła w dramacie wojennym Umarli w butach. W dramacie Od kiedy cię nie ma partnerowała Claudette Colbert i Jennifer Jones.

Jej ostatnim filmem była komedia Family Honeymoon. Aktorka była aktywna w radio, gdzie występowała w słuchowisku Belulah. Program był niezwykle popularny, doczekał się też wersji telewizyjnej, w której początkowo grała McDaniel, jednak po tym jak dowiedziała się że ma raka piersi, zrezygnowała. Zastąpiła ją aktorka Louise Beavers.

McDaniel zmarła w wieku 57 lat, przegrywając z rakiem piersi, w szpitalu Motion Picture House w Woodland Hills, w dniu 26 października 1952 roku. Jej życzeniem było spocząć na Hollywood Cemetery na Santa Monica Boulevard w Hollywood. Jednak została pochowana w Angelus-Rosedale Cemetery.

W 1999 roku w Hollywood Cemetery postawiono pomnik, upamiętniający aktorkę.