Franciszek Salezy Potocki herbu Pilawa (ur. w 1700 roku w Krystynopolu, zm. 22 października 1772 roku w Krystynopolu), magnat polski, wojewoda kijowski w 1756 roku, wojewoda wołyński w 1755 roku, krajczy wielki koronny w latach 1736-1755, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1726 roku, starosta bełski w latach 1720-1767, mecenas sztuki.

Syn Józefa Felicjana, strażnika wielkiego koronnego, ojciec Stanisława Szczęsnego Potockiego.

Krajczy koronny od 1736, wojewoda wołyński od 1755, wojewoda kijowski od 1756. Najbogatszy magnat swego czasu, właściciel ogromnych dóbr na Ukrainie naddnieprzańskiej, stąd zwany „królikiem Rusi”.

Był posłem na sejm 1729 roku. Poseł województwa czernihowskiego na sejm 1730 roku. Wraz z całą rodziną popierał Stanisława Leszczyńskiego, którego był elektorem w 1733 roku, marszałek województwa bełskiego w konfederacji dzikowskiej w 1734 roku, w imieniu której posłował do Turcji. Podczas koliszczyzny właściciel Humania, którego mieszkańcy zostali wymordowani przez Kozaków i miejscowe chłopstwo (czerń) podczas tzw. rzezi humańskiej.

Po klęsce konfederacji przez pewien czas na emigracji, w 1736 powrócił do kraju i pojednał się z Augustem III. Był posłem na sejm 1738, poseł województwa wołyńskiego na sejm 1740 roku. Nadal jednak był przeciwnikiem Sasa i jednym z przywódców stronnictwa republikanckiego, a po śmierci Józefa i Michała głową rodu Potockich. Dopiero pod koniec panowania Augusta III zbliżył się do dworu.

W 1742 roku był komisarzem z województwa bełskiego Trybunału Skarbowego Koronnego.

W czasie ostatniego bezkrólewia w sojuszu z partią hetmańską zwalczał Familię i usiłował udaremnić wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla. 7 maja 1764 roku podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm konwokacyjny za nielegalny. W 1764 roku był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego z województwa kijowskiego.W 1767 był jednym z głównych przywódców konfederacji radomskiej, jednak ostatecznie zrezygnował z otwartej walki z nowym królem. 23 października 1767 wszedł w skład delegacji Sejmu, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej. Próżny, dumny i dwulicowy, splamił się w 1771 słynną zbrodnią na Gertrudzie Komorowskiej, poślubionej przez Stanisława Szczęsnego Potockiego wbrew jego woli. Z niechęci do Stanisława Augusta popierał konfederację barską, do której jednak oficjalnie nie przystąpił.

Umieszczony przez Jana Matejkę na obrazie Rejtan. Upadek Polski. Jest to starzec w centrum obrazu, który opuszcza salę nie chcąc podpisać traktatu rozbiorowego i delią przewraca krzesło.

Jego córka Antonina Adela, była pierwszą żoną Ksawerego Lubomirskiego.