Franciszek Gągor (ur. 8 września 1951 w Koniuszowej koło Nowego Sącza w Małopolsce, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – generał Wojska Polskiego, doktor nauk wojskowych, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w latach 2006-2010, specjalista w dziedzinie rozpoznania i operacji pokojowych.

Wykształcenie

Był absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza w Nowym Sączu (matura w 1969). W latach 1969–1973 studiował w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu. Był także absolwentem filologii angielskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (1983) oraz studiów strategicznych w Akademii Obrony NATO w Rzymie (2001). W 1998 w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie obronił rozprawę naukową nt. "Międzynarodowe operacje pokojowe oraz ich miejsce we współczesnej doktrynie obronnej Rzeczypospolitej Polskiej" i uzyskał stopień naukowy doktora nauk wojskowych. W 2002 odbył Podyplomowe Studia Strategiczno-Operacyjne na Narodowym Uniwersytecie Obrony Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie.

Służba wojskowa

Po promocji oficerskiej został skierowany do 2 Pułku Czołgów Średnich, w którym służył na stanowisku dowódcy plutonu rozpoznania, a następnie dowódcy kompanii rozpoznania. W 1978 wyznaczono go starszym wykładowcą w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych. Od 1988 do 1990 był starszym oficerem operacyjnym ds. kontyngentów wojskowych w Głównym Zarządzie Szkolenia Bojowego Wojska Polskiego, a następnie pracował w Zarządzie Wojskowych Spraw Zagranicznych.

W latach 1976–1977, będąc starszym oficerem operacyjnym w polskim kontyngencie, brał udział w misji pokojowej II Doraźnych Sił Pokojowych ONZ w Egipcie (UNEF II – Second United Nations Emergency Force). Od 1980 do 1985 kierował Pionem Operacyjnym PKW na Misji Obserwacyjnej Sił Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan (UNDOF – United Nations Disengagement Observer Force), natomiast w latach 1989–1990 pełnił funkcję zastępcy szefa Logistyki Sił Narodów Zjednoczonych w tej operacji. W 1991 został zastępcą dowódcy polskiego kontyngentu w Operacji "Pustynna Burza", a w 1992 służył jako zastępca dowódcy sektora Misji Obserwacyjnej ONZ w Iraku i Kuwejcie (UNIKOM – United Nations Iraq-Kuwait Observation Mission).

W 1992 objął stanowisko szefa Oddziału Operacji Pokojowych Zarządu Wojskowych Spraw Zagranicznych, które w 1993 przemianowano na szefa Oddziału Misji Pokojowych Departamentu Wojskowych Spraw Zagranicznych. Następnie kontynuował służbę w Departamencie Wojskowych Spraw Zagranicznych Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie, gdzie był kolejno dyrektorem Biura Kontroli Zbrojeń i Misji Międzynarodowych – zastępcą dyrektora Departamentu (1993–1996) oraz dyrektorem Departamentu (1996–1999). W 1999 został szefem Generalnego Zarządu Operacyjnego P-3 w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego w Warszawie.

W 2003 kierował Misją Obserwacyjną ONZ w Iraku i Kuwejcie, po czym pełnił funkcję dowódcy Sił Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan. W latach 2004–2006 był polskim przedstawicielem wojskowym przy Komitetach Wojskowych NATO i Unii Europejskiej w Brukseli. 27 lutego 2006 został szefem Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

W wyniku śmierci 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku przedwcześnie zakończył służbę. Trumna z jego ciałem przybyła do Polski 16 kwietnia 2010 roku o godz. 22:00. 21 kwietnia został pochowany w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Upamiętnienie

20 kwietnia 2010 odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową w siedzibie Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w Warszawie, a 15 sierpnia 2010 tablicę pamiątkową na terenie Ministerstwa Obrony Narodowej Islamskiej Republiki Afganistanu w Kabulu.

3 września 2011 gen. Franciszek Gągor został patronem Zespołu Szkół w Koniuszowej, gdzie znajduje się poświęcona mu Izba Pamięci oraz tablica pamiątkowa.

11 października 2011 na terenie Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pamięci gen. Franciszka Gągora, a 25 października 2011, z okazji 93. rocznicy odrodzenia Sztabu Generalnego WP, poświęconą mu tablicę pamiątkową odsłonięto w siedzibie Sztabu Generalnego WP.

27 kwietnia 2012 imię gen. Gągora otrzymała sala widowiskowo-konferencyjna w siedzibie AON.

Awanse

• podporucznik – 1973
• porucznik – 1976
• kapitan – 1980
• major – 1985
• podpułkownik – 1989
• pułkownik – 1993
• generał brygady – 1997
• generał dywizji – 2003
• generał broni – 2006
• generał – 2006

Odznaczenia

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, postanowieniem z 16 kwietnia 2010 marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego wykonującego obowiązki prezydenta RP, na wniosek Kapituły Orderu Odrodzenia Polski, "za wybitne zasługi w służbie państwu i społeczeństwu")
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Złoty Medal "Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny"
• Złoty Medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"
• Medal Pro Memoria
• Komandoria Legii Honorowej (Légion d'honneur, 17 grudnia 2008, Francja)
• Komandoria Legii Zasługi (Legion of Merit, 22 maja 2008, USA)
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Ordem do Mérito, 1 września 2008, Portugalia)
• Odznaka Honorowa Przemysła Ottokara II, Króla Żelaznego i Złotego (Čestný odznak Přemysla Otakara II., krále železného a zlatého, 1 marca 2007, Czechy)
• Wojskowy Krzyż Zasługi (Meritorious Service Cross – Military Division, 13 kwietnia 2011, Kanada, pośmiertnie)
• Medal ONZ za misję UNEF II
• Medal ONZ za misję UNDOF
• Medal ONZ za misję UNIKOM
• Odznaka Skoczka Spadochronowego

Rodzina i życie prywatne

Miał żonę Lucynę oraz troje dzieci: Michała, Katarzynę oraz Aleksandrę.. Biegle władał językiem angielskim, znał także język rosyjski i francuski. Interesował się historią, fotografią analogową i tenisem ziemnym. Wraz z Krzysztofem Paszkowskim napisał książkę pt. "Międzynarodowe operacje pokojowe w doktrynie obronnej Rzeczypospolitej Polskiej" (wyd. 1999).