Emil Nolde, właściwie Emil Hansen (ur. 7 sierpnia 1867 w Nolde koło Bocholt, zm. 13 kwietnia 1956 w Seebüll w Niemczech) – niemiecki malarz i grafik.

Był przedstawicielem niemieckiego ekspresjonizmu. Studiował w Monachium, Paryżu i Kopenhadze. Działał głównie w Berlinie. Od około 1906 do 1907 r. był związany z grupą "Die Brücke".

Początkowo pod wpływem impresjonizmu, po 1908 tworzył ekspresjonistyczne kompozycje graficzne i malarskie, o tematyce religijnej i symbolicznej (na przykład motyw z maskami). Jego twórczość odznaczała się uproszczoną formą i żywą, ostrą, barwną plamą oraz dążeniem do groteski i deformacji.

W pierwszych latach III Rzeszy głosił wyższość „sztuki germańskiej” i był zdeklarowanym antysemitą, czemu dał wyraz w książce Jahre der Kämpfe (Lata walki, 1934). Został członkiem duńskiej sekcji NSDAP. Domagał się zakazu handlu dziełami sztuki francuskich impresjonistów, kubistów, surrealistów i prymitywistów.

Ze zdumieniem przyjął zaliczenie go przez władze hitlerowskie do grona twórców „sztuki zdegenerowanej”. Władze hitlerowskie skonfiskowały ponad tysiąc dzieł Noldego, z czego część została sprzedana za granicę, a reszta zniszczona. Od 1941 został objęty zakazem tworzenia. Wtedy wyjechał do Seebüll i ograniczył się do malowania niewielkich akwarel, które miały być w przyszłości źródłem obrazów olejnych.

Po wojnie zapomniano mu jego działalność z pierwszych lat III Rzeszy. W 1946 zmarła jego pierwsza żona Ada. W 1948 poślubił 26-letnią Jolantę Erdmann, córkę kompozytora Edwarda Erdmanna. Do roku 1951 stworzył około stu obrazów olejnych.

Powstały dwie autobiografie Emila Nolde:

• Das eigene Leben (Życie własne, 1931)
• Jahre der Kämpfe (Lata walki, 1934).