Elizabeth Lanchester Sullivan (ur. 28 października 1902 w Londynie, zm. 26 grudnia 1986 w Los Angeles) − brytyjska aktorka, dwukrotnie nominowana do Oscara za role drugoplanowe.

Biografia

Elsa Lanchester urodziła się na przedmieściach Londynu jako córka Jamesa „Shamusa” Sullivana (1872-1945) i Edith „Biddy” Lanchester (1871-1966). Oboje rodzice byli zaangażowani w sprawy polityki socjalistycznej. Miała starszego o 5 lat brata – Waldo Lanchestera Sullivana, który był lalkarzem i posiadał teatr lalek w Brighton.

Elsa w wieku 10 lat pobierała nauki tańca u samej Isadory Duncan w jej szkole – Bellevue School w Paryżu w roku 1912. Debiutowała w 1922 roku w sztuce Thirty Minutes in a Street na West Endzie. W kinie debiutowała w roku 1927 w obrazie One of the Best. Kilka lat później w 1929 roku poślubiła aktora Charlesa Laughtona.

W 1932 roku Elsa Lanchester podpisała kontrakt z wytwórnią Metro-Goldwyn-Mayer. Wystąpiła w filmie Alexandra Kordy Prywatne życie Henryka VIII u boku męża. On grał Henryka VIII, ona jego czwartą żonę Annę z Kleve. Jej kariera nabrała tempa. Wystąpiła w tytułowej roli w filmie Narzeczona Frankensteina, jednak jej nazwisko nie zostało wymienione przed tytułem filmu.

Po filmach Lassie wróć, Żona biskupa i Ostrze brzytwy dostała rolę w filmie Przyjdź do stajni u boku Loretty Young i Celeste Holm. Została nominowana do Oscara za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą. Jednak jej kariera filmowa załamała się, więc Elsa postanowiła występować w teatrze.

Do kina powróciła w 1958 rolą w filmie Świadek oskarżenia znów u boku męża. I znów została nominowana do Oscara, lecz nagrody nie zdobyła. W następnych latach grywała role drugoplanowe i epizody w serialach. Wystąpiła również w filmie Disneya Mary Poppins u boku Julie Andrews.

W 1962 roku zmarł mąż Elsy Charles Laughton. Po jego śmierci Elsa napisała wspomnienia, w których ujawniła, że jej mąż nie chciał mieć z nią dzieci, gdyż był gejem, a ona sama na początku kariery dwa razy poddała się aborcji.

Niedługo po wydaniu swojej autobiografii, zdrowie Lanchester pogorszyło się. W ciągu 30 miesięcy, doznała dwóch udarów mózgu, stając się całkowicie ubezwłasnowolniona i wymagała stałej opieki. Była przykuta do łóżka. W marcu 1986 roku Motion Picture Television Fund wyceniło jej majatek na 900.000 dolarów.

Elsa Lanchester zmarła w wieku 84 lat na zapalenie oskrzeli w swoim domu w dzielnicy Los Angeles – Woodland Hills. Ciało zostało poddane kremacji 5 stycznia 1987, a prochy rozsypano nad Oceanem Spokojnym.

Filmografia (wybór)

• 1927: One of the Best jako Kitty
• 1928: Blue Bottles jako Elsa
• 1928: Daydreams jako Lady
• 1931: Żona Potifara jako Therese
• 1933: Prywatne życie Henryka VIII jako Anna Kliwijska, żona Henryka VIII
• 1935: David Copperfield jako Clickett
• 1935: Kapryśna Marietta jako Madame d'Annard
• 1935: Narzeczona Frankensteina jako Narzeczona Frankensteina
• 1935: Upiór na sprzedaż jako Panna Shepperton
• 1936: Dama z portretu jako Hendrickje Stoffels
• 1939: Vessel of Wrath jako Martha Jones
• 1941: Ladies in Retirement jako Emily Creed
• 1942: Historia jednego fraka jako Elsa Smith
• 1943: Forever and a Day jako Mamie, pokojówka w hotelu
• 1943: Lassie wróć jako Mrs. Carraclough
• 1945: Kręte schody jako Pani Oates
• 1946: Ostrze brzytwy jako Panna Keith
• 1947: Żona biskupa jako Matilda
• 1948: Wielki zegar jako Louise Patterson
• 1949: Rewizor jako Maria
• 1949: Tajemniczy ogród jako Martha
• 1950: Frenchie jako Hrabina
• 1952: Nędznicy jako Pani Magloire
• 1952: Androkles i lew jako Megaera
• 1953: The Girls of Pleasure Island jako Thelma
• 1954: Wielki cyrk jako Lida O'Reilly
• 1955: Szklany pantofelek jako Wdowa Sonder
• 1957: Świadek oskarżenia jako Panna Plimsoll
• 1958: Czarna magia na Manhattanie jako Ciotka Queenie Holroyd
• 1960: Spotkanie z Alfredem Hitchcockiem jako Aggie McGregor
• 1962: Hotel Miesiąc Miodowy jako Pokojówka
• 1964: Mary Poppins jako Katie Nanna
• 1964: Przyjęcie jako Ciocia Wendy
• 1965: Koci detektyw jako Kipp MacDougall
• 1967: Łatwo przyszło, łatwo poszło jako Madame Neherina
• 1968: Duch Blackbearda jako Emily Stowecroft
• 1969: Ja, Natalia jako Panna Dennison
• 1971: Szczury jako Henrietta Stiles
• 1973: Arnold jako Hester
• 1975: Terror in the Wax Museum jako Julia Hawthorn
• 1976: Zabity na śmierć jako Jessica Marbles
• 1978: Where's Poppa? jako Momma Hocheiser
• 1980: Umrzeć ze śmiechu jako Sophie