Eimuntas Nekrošius (ur. 21 listopada 1952 w Pažobris, w rejonie rosieńskim, zm. 20 listopada 2018 ) – litewski reżyser teatralny.

Życiorys

Eimuntas Nekrošius ukończył w 1978 wydział reżyserii w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Moskwie, obecnie GITIS. Po powrocie na Litwę od 1978 do 1979 pracował w Państwowym Teatrze Młodzieżowym w Wilnie. Debiutował spektaklem Smak miodu Šeila Delaney (1977). W 1979 przeniósł się do Państwowego Teatru Dramatycznego w Kownie, gdzie pracował do 1980. W tym samym roku wrócił do Państwowego Teatru Młodzieżowego w Wilnie. Uwagę krytyków zwrócił kilka lat później głośnymi adaptacjami prozy. W latach dziewięćdziesiątych powstały jego słynne spektakle Mozart i Salieri. Don Juan. Dżumawedług Aleksandra Puszkina, Trzy siostry Antona Czechowa i Hamlet Wiliama Szekspira, które stanowią kanon twórczości litewskiego reżysera. Te spektakle wprowadziły go na główne sceny europejskie.

28 stycznia 1998 Nekrošius utworzył własny teatr Meno Fortas, z którym pracuje do dziś. Pierwszym spektaklem granym pod szyldem Meno Fortas był Hamlet Szekspira w 1997. Była to pierwsza z wielkich inscenizacji szekspirowskich Nekrošiusa. Dwa lata później powstał Makbet, a w 2000 roku Otello. W szekspirowskich przedstawieniach ukazał nowe możliwości podejścia do tekstu, które stały się dla litewskiego teatru punktem odniesienia. Do dzisiaj reżyserzy, sięgając po utwory Szekspira, podejmują dialog z inscenizacjami Nekrošiusa.

Charakterystyczną cechą jego sztuk jest kojąca muzyka w tle o powtarzalnym wzorcu w całym spektaklu, szerokie zastosowanie tańca i ruchu oraz unikalne rekwizyty na scenie, a także wykorzystanie naturalnych substancji takich jak woda, ogień, wiatr, lód i kamień . Długość pojedynczego wykonania często przekracza konwencjonalny czas oglądania, ponieważ Nekrošius faworyzuje skomplikowane i wymagające utwory na scenie, takie jak Pieśń nad pieśniami według Starego Testamentu, czy Pory roku autorstwa Kristijonasa Donelaitisa.

Na Litwie jest obecnie 13 teatrów dramatycznych, na czele których stoją uznani reżyserzy. Eimuntas Nekrošius należy do ścisłej litewskiej czołówki reżyserskiej, laureat wielu nagród litewskich i międzynarodowych. Wystawił m.in. operę rockową Sigitasa Gedy i Kęstutisa Antanėlisa Miłość i śmierć w Weronie (1982, 1996) a także sztuki znanych dramaturgów jak Czingiz Ajtmatow, Anton Czechow, Nikołaj Gogol. W 1997 Nekrošius wyreżyserował Hamleta Williama Szekspira, za który otrzymał najwyższe nagrody na prestiżowych europejskich festiwalach teatralnych. W 1998 Nekrošius stworzył własny teatr Meno fortas (Fort sztuki) w którym kreuje swoje innowacyjne dzieła reżyserskie. W 2001 reżyser otrzymał prestiżową międzynarodową nagrodę im. Konstantina Stanisławskiego, m.in. za oryginalne koncepcje interpretacji klasyki.

Nekrošius wystawia swoje sztuki i widowiska także poza granicami Litwy, m.in. w Rosji, we Włoszech, Izraelu, Szwajcarii, Argentynie, Stanach Zjednoczonych, Austrii. W Polsce pracował wielokrotnie, po raz pierwszy w 1986. W 1997 otrzymał Nagrodę im. Konrada Swinarskiego przyznawaną przez miesięcznik Teatr, jako jedyny do dziś zagraniczny reżyser w historii tego wyróżnienia. W 2013 w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej wyreżyserował operę Pawła Szymańskiego Qudsja Zaher a w 2016 w Teatrze Narodowym odbyła się premiera Dziady Adama Mickiewicza.