Edward Potkowski (ur. 10 maja 1934, zm. 31 lipca 2017) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, emerytowany profesor Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Humanistycznej w Pułtusku.

Zainteresowania naukowe

Specjalności: historia średniowieczna – powszechna i Polski, historia kultury i wierzeń, kultura piśmienna w średniowieczu, historia książki i księgozbiorów w średniowieczu, kodykologia (rękopisoznawstwo) i paleografia.

Studia i praca zawodowa

Studia historyczne na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego (1955-1956) i w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (1956-1960), magisterium z historii w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (1960), doktorat tamże (1967) pod kierunkiem prof. Tadeusza Manteuffla; półroczne studia historyczno-mediewistyczne w Paryżu (1974 – École Pratique des Hautes Études, Sciences historiques et philologiques). Habilitacja na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (1979), profesor nadzwyczajny nauk humanistycznych (1989), profesor zwyczajny (1997).

Praca w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (1963 –1986), w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego (1986–2004), profesor Akademii Humanistycznej im. A. Gieysztora w Pułtusku (1994–2012). Wicedyrektor Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (1978-1981). Dyrektor Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (1981-1986).

Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW (1991-2004), kierownik Zakładu Wiedzy o Dawnej Książce w Instytucie Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW (1994-2004), członek Rady Naukowej Instytutu Historii Nauki PAN (od 1999). Członek Zarządu Fundacji im. Aleksandra Gieysztora, członek Komitetu (Zarządu) Kasy im. J. Mianowskiego-Fundacji Popierania Nauki (1991-2009), członek Rady Naukowej tejże Fundacji (od 2010). Członek: Komitetu Redakcyjnego „Kwartalnika Historycznego” (1985-2003), Komitetu Redakcyjnego „Wiadomości Historycznych” (1991-1998), redakcji „Przeglądu Humanistycznego” (2010-2011).

Członek Polskiego Komitetu Programu UNESCO „Pamięć Świata” (od 1996), członek Komisji Historii Książki i Bibliotek PAN (od 2005); członek Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1988); członek Comité International de Paléographie Latine (od 1997).

Współpracował naukowo z Uniwersytetem w Tybindze (Eberhard-Karls-Universität, Institut fűr Geschichtliche Landeskunde und Historische Hilfswissenschaften) – współkierownictwo programu badawczego „Pismo i książka w średniowieczu” oraz „Kartuzi” (1994-2004); inicjator i kierownik polskiego programu badawczego „Polska pisząca w średniowieczu”.

Publikacje (wybór)

• Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej (1984).
• Le Livre manuscrit – la société – la culture dans la Pologne du bas moyen âge (XIVe-XVe s.) (1997).
• Książka i pismo w średniowieczu. Studia z dziejów kultury piśmiennej i komunikacji społecznej (2006).
• Schrift und Politik im 15. Jahrhundert. Die Anfänge politischer Publizistik in Polen, (w:) „Frűhmittelalterliche Studien” (1994).
• Cathedrales Poloniae: copistes professionels en Pologne à la fin du Moyen Age, (w:) Le Statut du scripteur au Moyen Age, ed. M.-C. Hubert (2000).
• Schriftkultur der Stettiner Kartâuser, (w:) Bűcher, Bibliotheken und Schriftkultur der Kartâser. Festgabe zum 65. Geburtstag von Edward Potkowski, ed. S. Lorenz (2002),
• Dziedzictwo wierzeń pogańskich w średniowiecznych Niemczech. Defuncti vivi (1973).
• Kościoły terytorialne i państwowe we wczesnym średniowieczu (w:) Katolicyzm wczesnośredniowieczny, red. J. Keller (1973).
• Papiestwo i państwa europejskie (XIII – XV w.), red, J. Keller (1977).
• Gott, Teufel und Schrift. Vorstellungen zu den heiligen und dâmonischen Wirkungen der Schrift im Polen des 15.-16. Jahrhunderts, (w:) Religion und Magie in Ostmitteleuropa, ed. T. Wűnsch (2006),
• Crécy - Orlean 1346-1429 (1986)
• Warna 1444 (1990)
• Grunwald 1410 (1994)
• Zakony rycerskie (1995, 2005 – wydanie albumowe).
• Heretycy i inkwizytorzy (2011).