Sir Edmund Percival Hillary (ur. 20 lipca 1919 w Tuakau, zm. 11 stycznia 2008 w Auckland) – nowozelandzki himalaista i polarnik, z zawodu pszczelarz.

Zarys biografii

Edmund Hillary (ok. 1953)

Herb sir Edmunda

W latach 1951–1952 uczestnik trzech wypraw himalajskich. 29 maja 1953 zdobył, jako pierwszy człowiek w historii, wraz z Szerpą Tenzingiem Norgayem, szczyt Mount Everest (8850 m).

Do historii przeszły jego słowa wypowiedziane po zejściu ze szczytu Everestu: "W końcu załatwiliśmy skurczybyka" (We finally knocked the bastard off). Nie przypuszczał nawet, że za pośrednictwem BBC usłyszał je cały świat.

Za swój wyczyn został uhonorowany przez królową angielską Elżbietę II tytułem szlacheckim, natomiast Nowa Zelandia umieściła podobiznę Hillary'ego na pięciodolarowym banknocie, czyniąc go pierwszą osobą, która znalazła się na banknocie za życia.

W latach 1954–1967 kierował wyprawami nowozelandzkimi w Himalaje i na Antarktydę. W trakcie ekspedycji zorganizowanej w ramach Międzynarodowego Roku Geofizyki (1955–1958) dotarł 4 stycznia 1958 do bieguna południowego i przeszedł w poprzek Antarktydę. Następnie dołączył do nowozelandzkiej służby dyplomatycznej, którą pełnił do 1989.

W 1960 założył fundusz powierniczy – Himalayan Trust, który prowadzi akcje pomocy dla Szerpów. Dzięki działalności funduszu w himalajskich wioskach wybudowano dla Szerpów 27 szkół, 2 szpitale, 12 ośrodków zdrowia, mosty, wodociągi, a nawet małe lotniska.

Został honorowym obywatelem Nepalu. Tam też w katastrofie lotniczej zginęła jego pierwsza żona, Louise i córka, Belinda.

Podczas wizyty w Polsce 17 czerwca 2004 został odznaczony przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w uznaniu wybitnych zasług dla światowego himalaizmu oraz za działalność charytatywną.

Edmund Hillary jest autorem licznych książek m.in. The Ascent of Everest, High Adventure (1955), Schoolhouse in the Clouds (1965), autobiografii Nothing Venture, Nothing Win (1975), From the Ocean to the Sky (1979).

Zmarł wskutek niewydolności serca, w piątek 11 stycznia 2008, ok. godz. 9:00 czasu nowozelandzkiego, w szpitalu w Auckland. Informacja o jego śmierci została podana publicznie przez premiera Nowej Zelandii ok. godz. 11:20.