Warszawa-Wawer, Cmentarz-Pomnik w Wawrze
- aktywny od:
- 27.12.1939
- aktywny do:
- 27.06.1940
- adres:
- Warszawa ul. 27. grudnia
- Telefon:
- -
- E-mail:
- -
- Strona główna:
- -
- zarządca:
- -
- rodzaj cm./wyznanie:
- -
- region administracyjny:
- -
- powierzchnia:
- - ha
- kategoria miejsca:
- -
Cmentarz-Pomnik w Wawrze - pierwotnie wojenny lecz z czasem symboliczny cmentarz znajdujący się w warszawskiej dzielnicy Wawer.
Powstał w rezultacie dokonanej przez Niemców w grudniu 1939 Zbrodni w Wawrze. Spośród 107 ofiar większość została pochowana w miejscu egzekucji w sześciu rowach. Niektóre ciała, wykradzione przed pochówkiem przez rodziny, spoczęły w grobach rodzinnych na pobliskich cmentarzach. Szerokie echo jakim odbiła się niemiecka zbrodnia spowodowało patriotyczne manifestacje mieszkańców Wawra, Warszawy i okolic. Odwiedzający miejsce pochówku ofiar zbrodni zapalali świeczki i składali kwiaty. Niezadowolona z takiego rozwoju sytuacji niemiecka administracja w osobie Kreishauptmana powiatu warszawskiego postanowiła o likwidacji cmentarza. W rezultacie tej decyzji w czerwcu 1940 przeniesiono 76 ciał na Cmentarz Ofiar II Wojny Światowej w Wawrze, 11 ciał na kirkut w Warszawie, zaś pozostałe do grobów rodzinnych na okolicznych cmentarzach.
Jesienią 1944 z polecenia Mariana Spychalskiego, będącego prezydentem Warszawy, oraz starosty Stanisława Krupki teren egzekucji ogrodzono, natomiast w grudniu powstał pierwszy pomnik. W 1946 zawiązało się Stowarzyszenie Rodzin po Rozstrzelanych w Wawrze 27 grudnia 1939, które zajęło się gromadzeniem środków na stosowne upamiętnienie ofiar. Właściciel działki, na której miała miejsce egzekucja przekazał ją gminie Wawer z przeznaczeniem na Cmentarz-Pomnik. W 1949 Cmentarz-Pomnik został otwarty. Składa się nań plac otoczony lipami, w którego środkowej części znajduje się sarkofag z napisem Poległym za niepodległość Polski, flankowany rzeźbami dłuta Józefa Gazy przedstawiającymi Polonię i Bojownika z faszyzmem. Cokoły rzeźb zawierają nazwiska ofiar. W głębi znajdują się krzyże i macewy oraz zachowany fragment płotu, przy którym miała miejsce egzekucja.
Źródło: wikipedia.org, wikimapia.org
Brak wydarzeń