Cmentarz Mater Dolorosa − położony jest w Bytomiu przy ulicy Piekarskiej 71. Cmentarz został wpisany do rejestru zabytków dnia 26 XI 1987 (nr rej.: A/1354/87).

Początki bytomskiego cmentarza parafialnego sięgają XVII wieku. Dzięki przemysłowi, w drugiej połowie XIX wieku, miasto gwałtownie się rozwijało. Około 1800 r. istniał, oprócz kościoła parafialnego, kościół przy klasztorze franciszkanów. Na cmentarzu, który był tuż za murami miejskimi powoli zaczęło brakować miejsca. Rozpoczęły się starania o utworzenie nowej parafii i budowę kościoła. Wyznaczono teren, na którym cmentarz miał się rozciągać (między dzisiejszymi ul. Kraszewskiego i ul. Piekarską) i rozpoczęło się kupowanie działek. W 1866 r. poświęcono ziemię pod cmentarz. Ostatecznie powstały dwa cmentarze − w 1868 r. Mater Dolorosa I przy ul. Piekarskiej 71 i w 1886 r. Mater Dolorosa II przy ul. Piekarskiej 75.

Cmentarz "Mater Dolorosa" szczyci się neogotycką kaplicą cmentarną z 1882 r. według projektu H. Heera.

Cmentarz Mater Dolorosa jest najważniejszą nekropolią Bytomia, zarówno od strony historycznej jak i zabytkowej. Oprócz cmentarza, który został wpisany na listę zabytków, wpisano również poszczególne grobowce, kaplice cmentarne o bardzo wysokich walorach architektonicznych. Aleje cmentarne mogą poszczycić się starodrzewiem. Cenne jest nawet ogrodzenie cmentarza. Administratorem cmentarza jest parafia pod wezwaniem świętej Trójcy.

Stan dzisiejszy cmentarza (2006)

Cmentarz Mater Dolorosa jest zaniedbany. Po deszczu boczne alejki robią się błotniste, zabytkowe grobowce i pomniki są poniszczone, pod pomnikami leżą śmieci. Towarzystwo Miłośników Bytomia wspólnie z redakcją "Życia Bytomskiego" zainicjowało w 2000 r. zbiórkę środków finansowych na odnowienie zabytków znajdujących się na bytomskim cmentarzu Mater Dolorosa.

Zostało uruchomione konto, na które można wpłacać pieniądze na rzecz ratowania zabytków nekropolii, organizowane są kwesty. I dzięki tym działaniom udało się odnowić kilka grobowców.