Anthony Quinn, właśc. Antonio Rudolfo Oaxaca Quinn (ur. 21 kwietnia 1915 w Chihuahua, zm. 3 czerwca 2001 w Bostonie) – aktor amerykański pochodzenia meksykańsko-irlandzkiego, malarz i rzeźbiarz.

Urodził się w Meksyku w Chihuahua. Jego matka (Manuela "Nellie" Oaxaca) była Indianką pochodzącą z Azteków, ojciec Francisco był mieszańcem meksykańsko-irlandzkim. Po rewolucji Pancho Villi rodzina wyemigrowała do USA. Nim Anthony związał swoje życie z aktorstwem, pracował między innymi jako rzeźnik, zatrudniał się przy uboju zwierząt, był również bokserem, a jako mały chłopiec - pucybutem i gazeciarzem. Do Hollywood trafił w 1936 roku, a drogę do kariery otwarło mu małżeństwo z córką reżysera Cecila B. De Mille'a. Wylansowali go jednak twórcy europejscy - Federico Fellini rolą Zampano w La stradzie i Michael Cacoyannis rolą tytułową w Greku Zorbie. To właśnie z tą druga rolą, brawurowo zagraną, jest dziś Quinn najczęściej kojarzony. Przyniosła mu ona międzynarodową sławę. Często zresztą wcielał się w postaci Greków i Romów. Skarżył się nawet, że dla producentów jest dyżurnym "Indianinem" Hollywood. Największe swoje kreacje stworzył w filmach: Krew na piasku, La strada, Dzwonnik z Notre Dame, Działa Navarony, Lawrence z Arabii, Dzieci Sancheza, Lew pustyni, Stary człowiek i morze. Chociaż najbardziej znany jest z ról ludzi twardych i bezkompromisowych, potrafił również - w takich filmach jak 25. Godzina, Trzewiki rybaka, Stradivarius - kreować nacechowane głębokim humanizmem postacie ludzi wrażliwych, z trudem radzących sobie z brutalnością otaczającego ich świata. Wielkim fanem Anthony'ego był reżyser David Lean. Ostatni film z udziałem Quinna, Słodka zemsta (ang. Avenging Angelo) wszedł na ekrany już po śmierci aktora. Zmarł w Bostonie w wyniku komplikacji oddechowych związanych z rakiem krtani.

Nagrody

Dwukrotnie był nominowany do Oscara za role pierwszoplanowe w filmach Dziki jak wiatr (1957; reż. George Cukor) oraz Grek Zorba (1964; reż. Michael Cacoyannis). Jednak nagrody zdobył za role drugoplanowe w filamch: Viva Zapata! (1952; reż. Elia Kazan) i Pasja życia (1956; reż. Vincente Minnelli). 5 razy był nominowany do nagrody Złotego Globu.

Życie osobiste

Był trzykrotnie żonaty:

Katherine DeMille (1937 - 1965, rozwód) - 5 dzieci: Christopher, Christina, Catalina, Duncan i Valentina; Jolanda Addolori (1966 - 1997, rozwód) - 3 dzieci: Francesco, Danny, Lorenzo; Kathy Benvin (1997 do jego śmierci) - 2 dzieci: Antonia i Ryan Nicholas.

Miał również dwóch nieślubnych synów ze związku z Friedel Dunbar: Seana i Alexandra. Ojciec w sumie dwanaściorga dzieci - ostatnie z nich urodziło się, gdy aktor przekroczył już osiemdziesiątkę.

Pod koniec życia wstąpił do zielonoświątkowej wspólnoty chrześcijańskiej Kościoła Poczwórnej Ewangelii[1].

Ciekawostki

Rząd Grecki podarował Anthonemu Quinnowi zatokę na wyspie Rodos w podziękowaniu za rolę w filmie "Działa Navarony", czym przyczynił się do promocji wyspy. Zatokę nazwano imieniem i nazwiskiem aktora. Późniejszy, demokratyczny rząd unieważnił tą decyzję, jednak nazwa zatoki przetrwała do dziś. Zamykająca cypel skała zatoki została wykorzystana w filmie "Działa Navarony", to w jej wnętrzu mieściły się działa.

Wybrana filmografia

• Niezwyciężony Bill (1936) jako Indianin
• Korsarz (1938) jako Beluche
• Droga do Singapuru (1940) jako Caesar
• Droga do sukcesu (1940) jako Murray Burns
• Umarli w butach (1941) jako wódź Szalony Koń
• Krew na piasku jako Manola de Palma
• Droga do Maroka (1942) jako Mullay Kassim
• Czarny łabędź (1942) jako Wogan
• Zdarzenie w Ox-Bow (1943) jako Juan Martinez/Francisco Morez
• Powrót do Bataan (1945; znany także pod tytułem Powrót do piekła) jako kpt. Andres Bonifatio
• Pod piracką banderą (1952) jako Roc Brasiliano
• Viva Zapata! (1952) jako Eufemio Zapata
• Jedź, kowboju (1953) jako Jose Esqueda
• Miasto pod wodą (1953) jako Tony Bartlett
• Attyla (1954) jako Attyla
• Ulisses (1954) jako Antoniusz
• La strada (1954) jako Zampano
• Pasja życia (1956) jako Paul Gauguin
• Dzwonnik z Notre Dame (1956) jako Quasimodo
• Dziki jak wiatr (1957) jako Gino
• Czarna orchidea (1958) jako Frank Valente
• Dwa złote colty (1959) jako Tom Morgan
• Ostatni pociąg z Gun Hill (1959) jako Craig Belden
• Dzikie niewiniątka (1960) jako Inuk
• Piękna złośnica (1960) jako Tom Healy
• Barabasz (1961) jako Barabasz
• Działa Navarony (1961) jako Andrea Stavros
• Lawrence z Arabii (1962) jako Auda abu Tayi
• Grek Zorba (1964) jako Alexis Zorba
• A oto koń siny (1964) jako Vinolas
• Wizyta starszej pani (1964) jako Serge Miller
• Orkan na Jamajce (1965) jako kpt. Chavez
• Niewiarygodne przygody Marco Polo (1965) jako Kublai Khan
• Wojna w Algierze (1966) jako Pierre Raspeguy
• 25. Godzina (1967) jako Johann Moritz
• Trzewiki rybaka (1968) jako Cyryl Lakota
• Mag (1968) jako Maurice Conchis
• Strzelby dla San Sebastian (1968) jako Leon Alastray
• Tajemnica Santa Vittoria (1969) jako Italo Bombolini
• Spacerując w wiosennym deszczu (1970) jako Will Cade
• Ostatni wojownik (1970) jako Flapping Eagle
• 110. ulica (1972) jako kpt. Mattelli
• Ojciec chrzestny nie żyje (1973) jako Don Angelo
• Marsylski kontrakt (1974) jako Steve Ventura
• Artystyczny kant (1976) jako Philip Bang
• Mesjasz (1976) jako Hamza
• Jezus z Nazaretu (1977) jako Kajfasz
• Karawany (1978) jako Zulffiqar
• Grecki magnat (1978) jako Theo Tomasis
• Dzieci Sancheza (1978) jako Jesus Sanchez
• Przeprawa (1979) jako Basque
• Ryzykowna gra (1981) jako Mariano
• Salamandra (1981) jako Bruno Manzini
• Omar Mukhtar (1981; znany także pod tytułem Lew pustyni) jako Omar Mukhtar
• Onassis - Najbogatszy człowiek świata (1988; serial TV) jako Socrates Onassis
• Duchy tego nie robią (1989) jako Scott
• Stradivarius (1989) jako Antonio Stradivari
• Stary człowiek i morze (1990) jako Santiago
• Odwet (1990) jako Tiburon Mendez
• Malaria (1991) jako Lou Carbone
• Gangsterzy (1991) jako Joe Masseria
• Tylko samotni (1991) jako Nick Acropolis
• Bohater ostatniej akcji (1993) jako Tony Vivaldi
• Jesienna miłość (1994) jako Michael Reyman
• Herkules (1995-99; serial TV) jako Zeus
• Spacer w chmurach (1995) jako Don Pedro Aragon
• Gotti (1996) jako Aniello Dellacroce
• Słodka zemsta (2002; film wszedł na ekrany już po śmierci Quinna) jako Angelo Allieghieri