Aleksander Sochaczewski, właściwie Sonder Lejb (ur. 3 maja 1843 w Iłowie − zm. 15 czerwca 1923 w Biedermannsdorf koło Wiednia) – polski malarz żydowskiego pochodzenia, reprezentant romantyzmu, zesłaniec.

Uczeń Warszawskiej Szkoły Rabinów, od 1860 roku studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem prof. Józefa Simmlera. Aresztowany jesienią 1862 roku na fali aresztowań po nieudanych zamachach na Aleksandra Wielopolskiego, więziony w Cytadeli, skazany − już po wybuchu powstania styczniowego − na 20 lat pobytu na Syberii (10 lat katorgi, 10 lat zwykłego osiedlenia). Po powrocie z zesłania (1884) z uwagi na brak zgody władz carskich na pobyt w Królestwie Polskim osiedlił się we Lwowie.

Następnie mieszkał m.in. w Monachium i Brukseli, gdzie stworzył cykl przejmujących obrazów dokumentujących katorgę i pobyt na Syberii w okresie zsyłek po powstaniu styczniowym, z najsłynniejszym "Pożegnanie Europy" (1894). Obraz ma znaczenie symboliczne, autor uwiecznił szereg znanych zesłańców, zesłanych w różnych zsyłkach, w tym siebie - postać stojącą przy słupie granicznym z prawej strony - mężczyzna patrzący na słup.

W roku 1913, w pięćdziesiąta rocznicę powstania styczniowego, po wystawie we Lwowie Sochaczewski przekazał radzie miejskiej Lwowa kolekcję obrazów w zamian za dożywotnią rentę.

W 1956 roku Ministerstwo Kultury ZSRR przekazało Polsce kolekcję obrazów Aleksandra Sochaczewskiego. W setną rocznicę powstania styczniowego (1963), wyeksponowano kolekcję w Muzeum X Pawilonu cytadeli warszawskiej (ekspozycja stała).