Adam Tarnowski (ur. 2 marca 1892 w Jakubowie k. Mińska Mazowieckiego, zm. 9 maja 1956 w Dartford) – dyplomata, minister spraw zagranicznych rządu RP na uchodźstwie.

Adam Tarnowski był synem Ludwika Tarnowskiego i Heleny z Rudnickich. Uzyskał magisterium na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i licencjat z nauk politycznych w Szkole Nauk Politycznych w Paryżu. Od września 1914 do października 1915 służył w Legionach. 1917/1918 był nauczycielem łaciny w gimnazjum w Warszawie.

W MSZ w międzywojniu

Od 15 stycznia 1919 pracował w MSZ: do września 1919 jako referent w Departamencie Litewsko-Białoruskim MSZ, do czerwca 1923 Departamencie Polityczno-Ekonomicznym, w tym czasie równocześnie od 6 sierpnia do 6 września 1920 był członkiem delegacji na konferencję państw bałtyckich w Bulduri pod Rygą, od 6 sierpnia 1922 był sekretarzem w Sekretariacie Ministra Spraw Zagranicznych Gabriela Narutowicza. 1 października 1922 został mianowany II sekretarzem z tytułem I sekretarza poselstwa, a 1 marca 1923 starszym referentem z tytułem I sekretarza legacyjnego w Departamencie Politycznym. Od 1 sierpnia 1923 był I sekretarzem legacyjnym w Poselstwie RP w Paryżu, a od 1 października 1923 w Departamencie Dyplomatycznym, od 16 lutego do 31 października 1924 był I sekretarzem legacyjnym w Poselstwie RP w Moskwie, od 26 października 1925 radcą ministerstwa, od 1 stycznia 1927 naczelnikiem Wydziału Organizacji Międzynarodowych w departamencie Polityczno-Ekonomicznym, od 1 czerwca 1930 do 2 marca 1941 był polskim posłem w Sofii. Członek Wielkiej Loży Narodowej "Kopernik".

W MSZ na uchodźstwie

Do 2 marca 1941 był posłem w Sofii, następnie do 1 września 1941 był sekretarzem generalnym MSZ w Londynie. Należał do przeciwników układu Sikorski-Majski, Od 1 października 1941 do 29 listopada 1944 posłem przy emigracyjnym rządzie Czechosłowacji, równocześnie od wiosny 1942 do wiosny 1944 był delegatem MSZ do Komisji ds. Informacji Gospodarczej działającej przy Ministerstwie Informacji i Dokumentacji. Na emigracji w Londynie zachorował na chorobę Parkinsona.

Szef dyplomacji

Od 29 listopada 1944 do 10 lutego 1949 minister spraw zagranicznych w rządzie Tomasza Arciszewskiego (od 29 listopada 1944 do 2 lipca 1947), nie przynależący do żadnej partii. Jednak od początku urzędowania Tarnowskiego jako ministra rząd Churchilla unikał z nim kontaktów, preferując rozmowy z ambasadorem Edwardem Raczyńskim. Przewidując próbę sił między popieranym jeszcze przez aliantów Rządem RP na uchodźstwie, a popieranym przez ZSRR PKWN, a następnie Rządem Tymczasowym starał się o stosunki dyplomatyczne z jak największą liczbą państw. Po Jałcie, 18 lutego 1945 minister Tarnowski wręczył ambasadorowi brytyjskiemu Owenowi O’Maley’owi obszerną notę protestacyjną poszerzającą treść oświadczenia premiera Arciszewskiego i przypomnienie zobowiązań brytyjskich wobec Polski złamanych w Jałcie, rząd Churchilla nie widział jednak wówczas możliwości zmiany stosunku do Stalina. W lutym 1945 ustalono, że na konferencji założycielskiej ONZ w San Francisco od 25 kwietnia 1945 Polskę reprezentować będzie delegacja kierowana przez Adama Tarnowskiego z ministrem dokumentacji i informacji Adamem Pragierem i amb. Edwardem Raczyńskim jako członkami, jednak sprzeciwił się temu ZSRR, żądając by Polskę reprezentował kontrolowany przez Moskwę Rząd Tymczasowy, na to jednak nie zgodziły się Wielka Brytania i USA. 5 lipca 1945, po tym jak Stanisław Mikołajczyk został wicepremierem i ministrem rolnictwa w rządzie Edwarda Osóbki-Morawskiego (Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej), rząd brytyjski uznał ten rząd i co za tym idzie powiadomił ambasadora Edwarda Raczyńskiego o wycofaniu uznania dla Rządu RP w Londynie. Wobec utraty uznania międzynarodowego przez Rząd RP na uchodźstwie stanowisko zajmowane przez Tarnowskiego straciło dotychczasowe znaczenie. Po powołaniu rządu Tadeusza Komorowskiego, także w nim piastował stanowisko ministra spraw zagranicznych (od 2 lipca 1947 do 10 lutego 1949).

Schyłek życia i rodzina

Po opuszczeniu urzędu pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii i był członkiem założycielem Instytutu Badań Spraw Międzynarodowych w Londynie. Zmarł w Dartfort w Anglii i został pochowany w Crystal Palace District Cemetery przy Elmers End Road w Londynie. Pozostawił żonę z domu Günath i dwoje dzieci. Wbrew upowszechnionej opinii nie był synem Adama Tarnowskiego seniora, posła Austro-Węgier w Sofii w latach 1911-1916.

Odznaczenia

Polskie: Pośmiertnie 11 maja 1956 odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski „za wybitną działalność w służbie państwowej od zarania niepodległości”, nadto otrzymał: Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Brązowy i Srebrny Medal za Długoletnią Służbę. Bułgarskie: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Świętego Aleksandra II klasy. Francuskie: Legia Honorowa II klasy. Rumuńskie: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Korony Rumunii II klasy, Order Gwiazdy Rumunii IV klasy.

Publikacje

• Adam Tarnowski, Two Polish attempts to bring about a Central-East European. A Lecture given by Adam Tarnowski at Polish Heart, Londyn, 19 października 1943.